Srilanko: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
nova prezidanto Maithripala Sirisena
Linio 28:
 
== Historio ==
En Sri-Lanko en la politika movado tamila hegemonias la movadoj federistaj kiu poste iĝos la Unuigita Fronto Tamila de Liberigo, ĝis komenco de la 1980-aj jaroj. Tiam la politika movado estis anstataŭata grandparte de armita lukto ĉefe de la [[Tamilaj tigroj|TamilajLiberigaj Tigroj de LiberigoTamil de EelamIlam]], LTTE, kiuj hegemoniis en la 1990-aj jaroj, danke al la helpo de tamiliojtamiloj el Barato kaj el la diasporo. La LTTE kontrolis grandan parton de la nordo de Sri-Lanko (ĉirkaŭ kvarono de Sri-Lanko), kaj klopodis starigi sian propran registaron tie.
 
La nasko de la LTTE en 1983 rilatis subpremadon kaj morton de centoj da tamiloj post atenco kontraŭ 13 srilankaj soldatoj. Barato intervenis kiel pacforto, sed mortis pli da 1,000 barataj soldatoj. En 1991 teruristo, eble ligata al la LTTE, mortigis la ĉefministron el Barato [[Rajiv Gandhi]].
 
La historio de Sri-Lanko estis markita dum pli da du jardekoj (fine de la [[20a20-a jarcento]] kaj komencodekomence de la 21-a deper etna konflikto inter la nacia registaro kaj la insurekcia movado de [[tamiloj]] nomita ''TamilajLiberigaj Tigroj de LiberigoTamil de EelamIlam'' (''Liberation Tigers of Tamul Eelam'' aŭ LTTE en la [[angla]]), kio kaŭzis ĉirkaŭ 70, 000 mortintojmortintojn sen kalkuli la finajn en 2009. Komence de 2002 la du konfliktaj flankoj militpaŭzis, sed ambaŭ partioj rompis tiun akordon. Komence de 2009 la nacia registaro atakis la teritorion kontrolatakontrolatan de tamiloj dum kelkaj monatoj kaj nuligis la gerilon kaj mortigis ĝian estraranojn, ĉefe Velupillai Prabhakaran, sed postposte mortigilaŭ Unuiĝintaj Nacioj mortigis ankaŭ ĉirkaŭ pli da 6, 500 da civilulojcivilulojn, ĉefe tamiloj, laŭ Unuiĝintaj Naciojtamilojn.<ref>"Sri Lanka pone fin a 26 años de guerra civil contra la minoría tamil", El País, 19a19-a de majo de 2009.</ref>
 
Laŭ la lastaj ciferoj de Unuiĝintaj Nacioj mortis en la milito inter 80, 000 kaj 100, 000 personoj, el kiuj ĉirkaŭ 6,200 soldatoj el la armeo de Sri-Lanko (30,000 vunditoj) kaj 22,000 tamilaj gerilanoj ekde julio de 2006 (tiuj lastaj ciferoj laŭ la srilanka registaro). Laŭ Unuiĝintaj Nacioj estas el 250,000 al 300,000 tamilaj rifuĝintoj en koncentrejoj, ĉefe en la regiono de Vavunija, kiuj suferas militvundojn, malsaton kaj nehoma situacio, dum la registaro malpermesas ilin foriri, ĉar onidiras, ke ili klopodos identigi fuĝintajn eksgerilanojn. Ankaŭ la laboro de NRG estas malhelpata de la armeo.<ref>"Sri Lanka encierra en campos a 300.000 tamiles", Público, 23a de majo 2009, paĝo 10.</ref>
 
== Biogeografio ==