Batalo de Leipzig: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Linio 37:
== Sinsekvo de batalo ==
=== Unua tago (
La 15-an de oktobro enpoziciigis Napoleono kun 110 000 soldatoj la plej grandan parton de siaj trupoj sude de Lepsiko, de Connewitz kaj [[Markkleeberg]] ĉe la rivero Pleiße preter Wachau kaj Liebertwolkwitz ĝis Holzhausen. Generalo Henri-Gratien Bertrand staris ĉe Lindenau flankinte, al la ŝoseo okcidante, en la nordo de Lepsiko estis [[Auguste Frédéric Louis Viesse de Marmont|marŝalo Marmont]] kaj Michel Ney. La aliancitoj unue nur havis 200 000 soldatojn, ĉar la korpusoj de Colloredo-Mansfeld kaj Levin de Benningsen ankoraŭ estis en la anmarŝado kaj la kronprinco de Svedio la “nordan armeon” ankoraŭ retenis. La ĉefa amaso formis la Bohema armeo sub Karolo Schwarzenberg kun 130 000 soldatoj, kiuj antaŭeniris ĉi tien kaj akompanis la caron [[Aleksandro la 1-a (Rusio)|Aleksandron la
La plano de Schwarzenberg estis, ke, dum Gyulai ekiris kun 20 000 soldatoj al Lindenau kaj Blüchner de Schkeuditz al Lepsiko, li mem antaŭenpenetru kun la ĉefa potenco al la marĉa malaltaĵo inter Elster kaj Pleiße al Connewitz, ĉirkaŭiri la dekstran alon de la Francoj kaj konkeri Lepsikon tra la plej mallonga vojo.
Linio 46:
Ankoraŭ antaŭ la mateniĝo de la 16a de oktobro la armeo de Barclay ekmovis kaj komencis ĉirkaŭ je la 9a pafi per pafilego. Mallonge poste la sturmkolonoj agis kontraŭ la franca okupo. Kleist forŝiris la urbon Markkleeberg el la manoj de Józef Antoni Poniatowski; kvarfoje li estis forpuŝita, kvarfoje li estis reokupinta ĝin kaj devis defendi ĝin kun klopodo. Ankaŭ Wachau, kie Napoleono mem estis komandinta, estis konkerita per Prusoj kaj Rusoj sub la princo Eugen de Virtembergo, sed ĝi ree devis esti forlasita pro la plej gravaj perdoj per la supera Franca [[artilerio]]. Ankaŭ ne sukcesis al Gortschakow kaj Klenau la konkerado de Liebertwolkwitz. Ili ankaŭ perdis la montopinton; la tuta linio de la aliancitoj estis per bataleroj tiel malfortigita, ke ĝi apenaŭ defendis sian okupon. Ankaŭ la operacioj de la Aŭstroj ĉe Connewitz ne havis sukceson. Poste, posttagmeze, Schwarzenberg rapidiris kun sia korpuso Hesio-Homburg al Barclay por helpi al li.
[[Dosiero:Leipzig Battle de.svg|
Napoleono, kiu estis enkuraĝigita per la ĝistempa sinsekvo de la batalo, decidis nun transiri al la atakon mem. Je la 3a posttagmeze provis 8000 Francaj rajdistoj disrompi la centron de la aliancitoj ĉe Wachau. Ili aliris al la monteto, sur kiu la monarĥoj kaj Schwarzenberg estis. Sed la rajdistoj povis esti rebatitaj per la Rusa infanterio kaj per la rajdistaro aliancita, kiu alrapidiris por helpi. Dua atako de la Franca infanterio, de la Korpuso Lauriston, sur Güldengossa ankaŭ ne sukcesis. Ankaŭ Napoleono ne povis elsendi freŝajn trupojn en la ardon, kaj la nokto estis finiginta la batalerojn. La atako de la aliancitoj al la kontraŭa okupo estis, kun perdo de 20 000 soldatoj da mortintoj kaj vunditoj, malsukcesa.
Linio 56:
La venko de Yorck ĉe Möckern estis rompinta la Francan okupon en la nordo de Lepsiko, forŝirinta la per Napoleono esperitan venkon ĉe Wachau, ke li baris du Francajn korpusojn, tie kontraŭagi je la aliancita Bohema armeo per freŝaj fortoj.
=== Dua tago (
La
Ĉar Napoleono estis batalakiranta nenian decidan venkon kaj ĉar li ne povis bari la aliancitojn, post la alveno de 100 000 soldatoj da plifortigo renovigi la atakon, dum li mem nur ankoraŭ atendis la korpuson Reynier de [[Bad Düben|Düben]], li estu malokupadita sian okupadon ĉe Lepsiko, kiu estis iĝanta netenebla, kaj aliloke rekomencinta la batalon. Pro politikaj respektemoj li ne faris tiun; li esperis, ke lia parenceco kun [[Francisko la 1-a (Aŭstrio)|Francisko la 1-a]], kiu estis lia bopatro, estus helpo. Per generalo Merveldt, kiu estis kaptita ĉe Connewitz, li lasis la
=== Tria tago (
[[Dosiero:Leipzig Battle 2 de.svg
[[Dosiero:Napoleon i Poniatowski Lipsk.jpg|
La
Tamen, ankaŭ la
Sed la dekstra flanko de la Bohema armeo sub Benningsen unue posttagmeze enbataligis. Li konkeris Zuckelhausen, Holzhausen kaj Paunsdorf, post kiu 3000 ĝis 4000 Saksoj kaj 500 virtembergaj rajdistoj sub generalo de Normann transkuris al la alia batalinta flanko. Ĉe la sturmo de Paunsdorf jam kunagis Bülow kaj Wintzingerode de la norda armeo, kiuj malgraŭ la rifuzo de Bernadotte estis alvenintaj. Langeron kaj Sacken de la Sileza armeo konkeris Schönefeld kaj Gohlis, kaj kiam la nokto komencis, la Francoj en la oriento kaj nordo de Lepsiko estis reirintaj kvaronan horon plue al Lepsiko. Se Gyulay estus okupinta kun sufiĉe da trupoj la pasejon de Lindenau, tiam estus la ringo ĉirkaŭ Napoleono fermita kaj la retiriĝo estus ne ebla por li. Dume Schwarzenberg havis pripensojn, devigi la ankoraŭ timitan kontraŭulon al batalo de senespereco, kaj Gyulay ricevis la komandon, nur rigardadi la malamikon kaj eviti la atakon ĉe Pegau. Tio okazis, kaj tiel Bertrand povis iri la straton al Weißenfels senprobleme, kien ekde tagmezo ĉe la trajno la veturiloj kun vunditoj kaj la artileriaro sekvis al li. En la nokto ekis la elmarŝo de la armeo mem, la gardistaroj, la rajdistaro, la korpuso Claude Victor-Perrin kaj Charles Pierre François Augereau, dum Jacques MacDonald, Ney kaj Alexandre-Jacques-Bernard Law de Lauriston estu defendintaj la urbon kaj sekurigintaj la retiriĝon; ĉiuj lokoj ekster Lepsiko estis malokupitaj.
| |||