Historio de judoj en Nederlando: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto |
|||
Linio 55:
En 1945, nur ĉirkaŭ 35 000 el ili estis ankoraŭ vivantaj. La preciza nombro de "tute judoj" kiuj survivis al la Holokaŭsto estas ĉirkaŭkalkulita en 34 379 (el kiuj 8 500 estis parto de ''[[interrasa geedzeco]]'' kaj tiele evitis deportadon kaj eblan morton en la [[Naziaj koncentrejoj]]); la nombro de "duonjudoj" kiuj estis en Nederlando fine de la Dua Mondmilito en 1945 estis ĉirkaŭkalkulita en 14 545, la nombro de "kvaronjudoj" 5,990.<ref name="DEMOS March 2001"> DEMOS Marto 2001. Alirita la 18an de Julio 2007 (nederlande) Arkivita en la 10-a de junio 2007 ĉe Wayback Machine.</ref> Ĉirkaŭ 75% el la judnederlanda loĝantaro mortiĝis, malkutima alta procento kompare al aliaj okupitaj landoj en okcidenta Eŭropo.<ref>{{cite journal |author=JCH Blom |title=The Persecution of the Jews in the Netherlands: A Comparative Western European Perspective |doi=10.1177/026569148901900302 |journal= European History Quarterly |date=julio 1989 |volume=19 |issue=3 |pages=333–351}}. Por pli ĵusaj publikaĵoj, vidu: Pim Griffioen kaj Ron Zeller, "Comparison of the Persecution of the Jews in the Netherlands, France and Belgium, 1940-1945: Similarities, Differences, Causes", en: Peter Romijn et al., ''The Persecution of the Jews in the Netherlands, 1940–1945. New Perspectives''. Amsterdam: Amsterdam University Press/Vossius Pers/NIOD, 2012, 55–91. Pim Griffioen and Ron Zeller, "Anti-Jewish Policy and Organization of the Deportations in France and the Netherlands, 1940–1944: A Comparative Study", ''Holocaust and Genocide Studies'' 20 (3), vintro 2006, 437–473.</ref>
Faktoroj kiuj influis sur la granda nombro de personoj kiuj mortiĝis estis la fakto ke Nederlandoj ne estis sub milita reĝimo, ĉar la [[reĝino]] kaj la [[registaro]] estis fuĝintaj al [[Anglio]], lasante la tuta reg-aparaton sentuŝe. Grava faktoro estis ankaŭ ke Nederlando tiame estis jam la plej dense loĝata lando de [[Okcidenta Eŭropo]], kio malfaciligis al la relative granda nombro de judoj kaŝiĝi. Plej judoj de Amsterdamo estis malriĉaj, kio limigis siajn eblojn fuĝi aŭ kaŝiĝi. Alia faktoro estas ke la lando ne havas multan malferman spacon aŭ [[arbaro]]jn por kaŝiĝi. Ankaŭ, la civila administracio estis antaŭnigita kaj havigis al la Nazi-Germanoj kompletan rigardon ne nur al la nombroj de judoj, sed ankaŭ pri kie ili precize loĝas. Notendas ke la averaĝa civitano de Nederlando estis nekonscia de la funkciado de la "[[ekstermejo]]j" kiaj [[Mauthausen]] dum la plej granda parto de la okupado. Ĉiuj nederlandaj ŝtatanoj estis devigitaj "registriĝi" kaj fari laboron en Germanio.<ref>Ettie Huizing, Wie het geweten heeft
Estas teorio ke la plej majoritato de la lando alĝustiĝis al la cirkonstancoj: "En siaj preparoj por la ekstermado de judoj loĝantaj en Nederlando, la Germanoj povis enkalkuli la helpon de la plej granda parto de la nederlanda administracia infrastrukturo. La okupantoj devis uzi nur relative malgrandan nombron de sia propra personaro; nederlandaj policanoj arestis la familiojn sendotajn al ties mortoj en [[Orienta Eŭropo]]. Trajnoj de la nederlanda [[fervojo]] funkciigitaj de nederlandaj laboristoj transportis la judojn al koncentrejoj en Nederlando kiuj estis transpasejoj al Auschwitz, Sobibor, kaj aliaj ekstermejoj." Rilate al la nederlanda kunlaborado, [[Adolf Eichmann]] estis citita dirante "La transportoj fluis tiom milde ke estas plezuro vidi ilin."<ref>{{cite web |url=http://www.jcpa.org/jl/vp412.htm |title=Wartime and Postwar Dutch Attitudes Toward the Jews: Myth and Truth |author= Manfred Gerstenfeld |publisher=Jcpa.org |date=1999-08-15 |accessdate=2012-05-01}}</ref>
| |||