Gotthold Ephraim Lessing: Malsamoj inter versioj

'''Gotthold Ephraim LESSING''' (naskiĝis la [[22-a de januaro|22-an de januaro]] [[1729]] en [[Kamenz]], mortis la [[15-a de februaro|15-an de februaro]] [[1781]] en [[Braunschweig]]) estis [[Germanio|germana]] verkisto, ĵurnalisto kaj filozofo.

 

La granda reprezentanto de la [[raciismo]] verkis komediojn kaj tragediojn, poemojn, fablojn kaj rakontojn. Liaj idealoj estis humaneco, libereco kaj toleremo. Li kontraŭis antaŭjuĝojn kaj la kuratorecon de la eklezio kaj la nobelaro.

Lessing estis filo de severa predikisto en Kamenz. Ekde 1741 li estis lernento ĉe la renomita princa Afra-lernejo en [[Meißen]] kie li gajnis bonegajn filologiajn konojn. En [[Lepsiko]] li ekstudis teologion (1746) sed preferis studojn filozofiajn kaj estetikajn. Li verkadis kaj havis rilatojn kun aktoroj de la Neuber-trupo kaj kun Mylius. La zorgoplena patro forlasigis lin Lepsikon.

 

Lessing iris al [[Berlino]] kaj magistriĝis laŭ petoj de la patro en 1751 en [[Wittenberg]]. En 1753 li denove estis en Berlino por esti kun [[Friedrich Nicolai]], [[Moses Mendelssohn]] kaj [[Karl Wilhelm Ramler]].

 

Li eldonis ''Beiträge zur Geschichte der Literatur'' kaj »Fragmente eines Ungenannten« (Hermann Samuel Reimarus, profesoro hamburga). Tio ekkvereligis lin kun la severa pastroro Götze. Tio estis inspiro por ''Nathan der Weise''. Poste li estis ankoraŭ en Vieno kaj en Italujo kaj geedziĝis.

Lessing estis kaj kontraŭo kaj suplemento de [[Friedrich Gottlieb Klopstock]] kaj siatempe ne ĉiam de chiuj shatitis. Li havis multajn talentojn kaj profundajn sciojn sur multaj kampoj. Liaj akregaj kritikoj estis ofte spritozaj, lia stilo klarega. Lessing infuis tre per mallongaj eseoj pri teologio, filozofio kaj historio. Ofte ties enhavoj estis pli bonaj ol longaj artikoloj en leksikonoj. Koncerne la artojn li estis pioniro (ofte pli efika ol [[Johann Joachim Winckelmann]]), kiel videblas en liaj skribaĵoj ''Laokoon'' (1766), ''Dramaturgie'' (1767-1768), ''Antiquarische Briefe'' (1768). En la dramfarado li sukcese repuŝis la francajn modelojn preferante la dramistojn de al Antikveco kaj [[Ŝekspiro]]n.

 

Grandas la diferenco inter la fruaj teatraĵoj (der junge Gelehrte, der Mysogin, die Juden, der Freigeist, der Schatz) kaj la pli malfruaj: per ''Miß Sara Sampson'', ĉe kiu la angla influo senteblas, li enkondukis en 1755 la burĝan tragedion en la literaturo de [[Germanlingvio]]. La multe pli bona verko ''Minna von Barnhelm'' (por kiu li verkis inter 1763–67) iĝis eĉ nacia popola dramo. ''Emilia Galotti'' (1772), klasikaĵo, imititis de [[Friedrich Schiller]]. ''Nathan der Weise'' (1779) pri toleremodevo interreligia, estas prilaboro rakonto de la [[Dekamerono]]. Inter liaj poemoj (''Kleinigkeiten'' 1751) kelkaj (''Gestern Brüder könnt ihrs glauben'') vere bonegas. Koncerne fabelverkadon li ankaŭ famiĝis, la epigramoj estas mezkvalitaj.

== Verkoj ==

[[Dosiero:Lessing Gesamtausgabe.jpg|eta|dekstra|180px|Verkaro]]

* [http://donh.best.vwh.net/Esperanto/Literaturo/Revuoj/np/np5802/fablaro.html El la fablaro]

* [http://www.info-servo.de/parabolo.htm La parabolo pri la ringoj]

 

== Eksteraj ligiloj ==

{{Commons|Gotthold Ephraim Lessing}}

 

[[Kategorio:Libroj de Gotthold Ephraim Lessing| ]]