André Albault: Malsamoj inter versioj

'''André ALBAULT''' (naskiĝis la [[14-a de majo|14-an de majo]] [[1923]] en [[Reims]], mortis la 17-an de majo 2017 en Tuluzo, [[Francio]]), estis [[franca esperantisto]], okul-kuracisto, esperantisto ekde [[1939]] kaj [[Honoraj membroj de UEA|honora membro]] de [[Universala Esperanto-Asocio]] de 1998.<br>

== Vivo kaj profesio ==

Albault dummilite unue studis matematikon en Parizo, sed poste ŝanĝis al medicino. La studojn li finis en [[Tuluzo]]. En 1951 li edziĝis al franca Esperantistino. Iliajn tri infanojn la geedzoj edukis kiel denaskulojn. Albault poste fariĝis pioniro de [[Denaskaj_EsperantoDenaskaj Esperanto-parolantoj|denaskismo]] kaj plurfoje verkis pri tio. En 1956 li specialiĝis pri [[oftalmologio]] (okul-kuracado) kaj ekpraktikis en Tuluzo. Post la morto de la edzino en 1973 li ekstudis kaj poste instruis sofrologion (psikosomata metodo, kiu kombinas orientajn kaj okcidentajn praktikojn cele al memkuracado de la korpo) kaj poste aliajn "mildajn medicinojn". Fine de la 1970-aj jaroj li duan fojon edziĝis.

Albault internacie estas plej konata pro sia rolo en la [[Akademio de Esperanto]], unue kiel sekretario ([[1963]]), poste kiel direktoro de la sekcio pri komuna vortaro ([[1965]]-[[1976]]) kaj prezidanto dum kvar trijaraj mandatoj ([[1983]]-[[1995]]). Li ankaŭ oficis kiel vicprezidanto de [[Universala Medicina Esperanto-Asocio]] ([[1974]]-[[1976]]) kaj prezidanto de [[Unuiĝo Franca por Esperanto]] ([[1967]]-[[1974]]). Li estis komitatano ([[1957]]-[[1969]]) kaj kultur-faka estrarano ([[1962]]-[[1967]]) de Universala Esperanto-Asocio ([[UEA]]).

Albault redaktis la revuojn ''[[Internacia Pedagogia Revuo]]'' ([[1958]]-[[1959]]) kaj ''[[Monda Kulturo]]'' ([[1964]]-[[1966]]). Li enkondukis kaj prinotis la 9-an eldonon de ''[[Fundamento de Esperanto]]'' ([[1963]]). En la 10a eldono de la Fundamento (Pizo 1991) li faris - preskaŭ ne rimarkite de la ĝenerala publiko - « ''entute ok korektojn, specife al la etno-nomoj ... nome la majuskligo[n] de la etno-nomoj'' ». « ''Tiel 'angl'(o)' fariĝas 'Angl'(o)', 'franc'(o)' fariĝas 'Franc'(o)', ktp.'' » (ĉiuj citaĵoj el lia « Antaŭvorto al la 10-a eldono »).

Aparte grava lia agado estis ankaŭ sur tiu kampo. Post sepjara preparo en 1961 aperis lia ''[[Dictionnaire Français-Espéranto]]'' (Vortaro franca-esperanta) verkita kune kun Roger Léger, kiu lin nomis "rimarkinda leksikologo". La tiamaj recenzantoj favore kaj laŭde bonvenigis ĝin. Ĝi restis la precipa postmilita konsult-verko por franclingvanoj ĝis apero de la ''Granda Vortaro Franca-Esperanto'' de [[%C4%B4ak_Lep%C5%ADil%27Ĵak Lepŭil'|Jacques Le Puil]] kaj [[Jo-Petro_DanvyPetro Danvy|Jean-Pierre Danvy]].

En 1989 estis publikigita en Pekino lia traduko de ''[[Anatomia Nomenklaturo]]'' latina, angla, franca, esperanta, ĉina sur preskaŭ 700 grandformataj paĝoj (kun Li Kexi kaj Huang Ying). Li ankaŭ kunlaboris pri i.a. la medicinaj terminoj dum la reviziado de ''[[Plena Ilustrita Vortaro]]'' (PIV 1970) en la 1990-aj jaroj. Pri la landnoma demando li verkis i.a. ''Vojaĝo tra la Landoj'' kaj ''Multlingva Glosaro pri Landnomoj'' ([[1991]]).

Li skribis multajn verkojn. Bedaŭrinde lia partopreno je provo reformi la ortografion per forigo de supersignoj estigis al li multe da malamikoj, dum rompiĝis malnovaj amikecoj. Li estis tre kritikata okaze de la «dua korea milito», koncerne la nomon de tiu lando. Laŭ li ĝi estas Koreo, enloĝata de Koreanoj, dum la homoj, kiuj vivis tie, protestis, ke ili estas Koreoj, anoj de Koreio (aŭ Koreujo). Por riski nenian malaprobon multaj Esperantistoj ekkutimis paroli pri «Korea Respubliko».

En 1998 li fondis la asocion [[TRENHA]] (Tradicia Esperanto, Nova Help-Alfabeto), kiu neregule eldonadis la bultenon ''Trefo'' kaj klopodis disvastigi ortografian reformon de Esperanto nomatan [[Nova Helpalfabeto]]. La asocio malfondiĝis en februaro 2005.<ref>http://www.liberafolio.org/arkivo/www.liberafolio.org/2005/Agado/ekstrenha/</ref>

* [[Haupenthal]], Reinhard. Bibliografio de la verkaro de André Albault. En: Haupenthal, Reinhard (ed.). De A al B. Festlibro por la 75a naskiĝtago de D-ro André Albault. Schliengen: Ed. Iltis 2000, p. &nbsp;249-272.

* Aŭtobiografio. En Haupenthal, Reinhard. De A al B (vd. supre). 2000, p. &nbsp;13-18

* [http://search.obvsg.at/primo_library/libweb/action/search.do?dscnt=0&scp.scps=scope%3A(ONB_aleph_esperanto)&tab=onb_sondersammlungen&mode=Basic&vl(freeText0)=andre+albault&vid=ONB&fn=search Libroj] de kaj pri André Albault en la [http://www.onb.ac.at/sammlungen/plansprachen/eo/index.htm Kolekto por Planlingvoj kaj Esperantomuzeo]

=== Referencoj ===