Stigmo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
kuniĝo |
Voboda (diskuto | kontribuoj) Removed redirect to Karpelo Etikedo: Forigis alidirektilon |
||
Linio 1:
[[dosiero:Mohnkapsel 2.jpg|eta|maldekstre|papavokapsulo kun ''stigmodisko'']]
[[dosiero:Hibiscus pistil and stamens (14246111978).jpg|eta|stigmo de ''[[hibisko]]''-floro sur stigmaj branĉoj (stilodioj) de stigmo, kiu estas ĉirkaŭita de stamenotubo ]]
[[dosiero:Stempel tulpe.jpg|eta|makrofoto de stigmo de [[Tulipo]]]]
[[dosiero:Echinocereus scheeri var obscuriensis 01.jpg|eta|fendita verdeca stigmokun ankoraŭ fermita stigmolobo ĉe ''[[Echinocereus scheeri]] ''var.'' obscuriensis''.]]
La '''stigmo''' estas la supra parto de [[pistilo]] de la [[karpelo]] de [[floro]]. Ĝi estas plej ofte humida kaj glua, sed ankaŭ povas esti ''seka“ ofte papiloza kaj havas la celo kapti [[poleno]]jn.<ref>K. R. Shivanna, Rajesh Tandon: ''Reproductive Ecology of Flowering Plants: A Manual.'' Springer, 2014, ISBN 978-81-322-2002-2, S. 51 ff.</ref><ref>A. J. Richards: ''Plant Breeding Systems.'' Second Edition, Chapman & Hall, 1997, ISBN 0-412-57440-3, S. 57.</ref><ref>Valayamghat Raghavan: ''Molecular Embryology of Flowering Plants.'' Cambridge Univ. Press, 1997, ISBN 0-521-55246-X, S. 182.</ref>
Nedividita stigmo estas nomata kapa aŭ fadena. SE la stigmo estas dividita aŭ plurdividita, ĝi nomiĝis plurloba (ekzemple ĉe [[Brasikacoj]]) aŭ plufenda (ekzemple ĉe [[Krokuso]]j kaj [[Kampanulacoj]]) . Se la dividado estas ĝis al la [[pistilo]], se ĉeestas pluraj stigmoj. Se ne estas stigmo, tiam la stigmo estas sidanta (ekzemple ĉe [[papavo]]). Malofte la stigmoj estas kaŝitaj ĉe la fino de la stigmo; tuba, (tubaj stigmoj; ''[[Paulownia]]'').<ref>Peter K. Endress: ''Diversity and Evolutionary Biology of Tropical Flowers.'' Cambridge Univ. Press, 1994, 1998, ISBN 0-521-42088-1, S. 73.</ref> La stigmoj ankaŭ povas esti disbranĉitaj; ekzemple ĉe kelkaj [[Begonioj]] aŭ plumaj; ekzemple ĉe rizo, kaj povas esti funeloformaj; kiel ĉe ''[[Crocus sativus]]''.
Se sidas pluraj stigmoj (ofte brile) kunigitaj, oni nomas tion ''stigmodiskon'', ekzemple ĉe papavo aŭ [[nimfeacoj]].
En kelkaj familioj de la [[lamiacoj]] ekzistas tuŝsensivaj stigmoj. Ili fermiĝas per tuŝo.<ref>Paul Simons: ''Pflanzen in Bewegung.'' Springer, 1994, 2014, ISBN 978-3-0348-6184-7 (Reprint), S. 69.</ref><ref>Xiao-Fang Jin, Zhong-Ming Ye, Grace M. Amboka et al.: ''Stigma Sensitivity and the Duration of Temporary Closure Are Affected by Pollinator Identity in Mazus miquelii (Phrymaceae), a Species with Bilobed Stigma.'' In: ''Front Plant Sci.'' 8, 2017, S. 783, {{doi|10.3389/fpls.2017.00783}}.</ref><ref>F. C. Newcombe: ''Significance of the Behavior of Sensitive Stigmas.'' In: ''American Journal of Botany.'' Vol. 9, No. 3, 1922, S. 99–120, {{doi|10.2307/2435484}}, [https://deepblue.lib.umich.edu/bitstream/handle/2027.42/141982/ajb205659.pdf?sequence=1&isAllowed=y online] (PDF; 1,4 MB) bei Deep Blue, U-M Library - University of Michigan Library.</ref>
Malofta formo estas la ''hiperstigmo'' de tre malmultaj specioj (ekzemple ''[[Tambourissa religiosa]]''). Ĉi tie la polenigado ne okazas direkte sur la stigmo, sed sur antaŭe staranta, ŝlima „buŝo“ de la malvastiganta [[petalo]]j, kiuj komplete kovras la karpelojn.<ref>[[Heinz Ellenberg]], [[Karl Esser (Botaniker)|Karl Esser]], [[Klaus Kubitzki]] u. a. (Hrsg.): ''Progress in Botany / Fortschritte der Botanik.'' Springer, 1980, ISBN 978-3-642-67875-2 (Reprint), S. 51.</ref>
== Literaturo ==
* [[Werner Rothmaler]]: ''Exkursionsflora von Deutschland Gefäßpflanzen.'' Band 2, 15. Aufl., Volk und Wissen Verlag GmbH, Berlin 1990, ISBN 3-06-012563-5, S. 28.
== Retligoj ==
{{Commonscat|Stigma (botany)|Narbe (Botanik)}}
* [http://cms.uni-konstanz.de/fileadmin/biologie/ag-doerken/pdf/Morphologie/3_Bluete.pdf Morphologie und Anatomie von Blüten und Blütenständen. Veit M. Dörken], auf uni-konstanz.de.
== Referencoj ==
<references/>
[[Kategorio:floro]]
| |||