Příbor: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
ĝenerala aktualigo kaj kompletigo de la artikolo - daŭrigota
Linio 59:
| areo_rondumo = 2
<!-- *** Loĝantaro *** -->
| loĝantaro = 87898437
| loĝantaro_dato = 31.12.20072018
| loĝantaro_denseco = auto
<!-- *** Historio & gvidantaro *** -->
Linio 99:
| notoj =
}}
'''Příbor''' estas urbo en [[Ĉeĥio]] en Moravia-Silezia Regiono, situanta 11 km nordoriente de [[Nový Jičín]]. En 2018 ĝi havis 8 437 loĝantojn. Ĝi konatas precipe kiel naskiĝloko de [[Sigmund Freud]]. Por esperantistoj ĝi gravas ankaŭ kiel loko de la supozeble plej malnova neformala Esperanto-rondeto en la tiama [[Aŭstrio-Hungario]] (1897).
'''Příbor''' estas urbo, kiu situas 11 km de urbo [[Nový Jičín]].
 
== Historio ==
La vilaĝo estas menciata en la jaro [[1178]]. UrboLa urbo Příbor estis fondita de grafo Frank Hückeswagen en la jaro [[1251]] en [[paralelogramo|paralelograma]] bazplano. La placo estis de komence diagonale trahakita per la tn. Pola vojo. Fine de la [[13-a jarcento]] aĉetis la urbon [[Olomouc|olomouca]] episkopo Arno kaj Příbor tiel fariĝis komune kun [[burgo Hukvaldy]] unu el administraj kaj ekonomiaj centroj de olomouca episkopujo. Fine de la [[14-a jarcento]] estis la urbo ĉirkaŭbarita per remparoj kun tri enirejpordegoj. En la [[16-a jarcento]] evoluis precipe teksprofesioj kaj komerco. Fine de la [[17-a jarcento]] olomouca episkopo Karel la II-a el Lichtenštejn alkondukis ĝis Příbor piaristojn, kiuj ĉi tie fondis en la jaro [[1694]] gimnazion kaj kolegion. En la jaro [[1875]] estis fondita ĉeĥlingva instruista instituto, (post tiu en [[Brno]] la dua en Moravio) kaj la urbo tiel fariĝis centro de klerigado en la Norda Moravio. En la jaro [[1882]] la germana minoritato realigis malfermon de germana unuklasa lernejo, kiu ekzistis ĝis fino de la [[dua mondmilito|II-a mondmilito]]. Dum la II-a mondmilito Příbor estis aligita al la germanaGermana Regno. En 1989 la historia parto de la urbo estis proklamita protektata regnomonumentrezervejo.
 
== Vidindaĵoj ==
La placo havas arkadojn en tri flankoj. Estas ĉi tie ŝirmata 44 burĝaj domoj kun plejparte renesancaj kernoj el la 2-a duono de la [[16-a jarcento]]. En Příbor naskiĝis: en la jaro [[1856]] [[Sigmund Freud]], la konata [[psikiatro]] kaj fondinto de [[psikoanalizo]], [[J. I. Buček]] ([[1714]] – [[1791]]; ekde la jaro [[1776]] li estis [[profesoro]] de sciencoj en praga universitato), [[Řehoř Volný]] ([[1793]] – [[1871]]; li estis nomata patro de moravia topografio). Sigmund Freud kaj Řehoř Volný havas en la urbo monumentojn.
 
La ĉefa placo havas arkadojn en tri flankoj. Estas sur ĝi konservitaj 44 burĝaj domoj kun plejparte renesancaj kernoj el la 2-a duono de la [[16-a jarcento]].
 
Sigmund Freud kaj Řehoř Volný havas en la urbo monumentojn.
 
Loko, kie [[Antonín Sattek]], loka lernejestro kaj kronikisto (1901-1985), gvidis kursojn pri Esperanto kaj starigis monumenton por [[Theodor Čejka]].
 
== Famuloj ==
 
En la urbeto naskiĝis [[Gábor Graff]], [[jezuito]], [[profesoro]].
En Příbor naskiĝis (kronologie):
 
* [[Gábor Graff]] (1696-1759), jezuita pastro kaj profesoro
* [[J. I. Buček]] (1714 – 1791), ekde la jaro 1776 profesoro de sciencoj en Praga Universitato
* [[Řehoř Volný]] (1793 – 1871, nomata patro de moravia patrujscienco kaj topografio
* [[Sigmund Freud]] (1856-1939), la konata psikiatro kaj fondinto de [[psikoanalizo]]
 
== Eksteraj ligiloj ==
 
* [http://www.pribor.eu Oficiala urba retejo]
* [https://www.muzeumnj.cz/muzeum-a-pametni-sin-sigmunda-freuda-v-pribore/aktualni-akce-5/ Muzeo kaj memorsalono pri Sigmund Freud en Příbor]
* [http://www.freudmuseum.cz Muzeo en la naskiĝdomo de Sigmund Freud]
 
 
{{KapoMunicipoNav|Příbor|Příbor|Urbo}}