Tokio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Linio 129:
| notoj =
}}
'''Tokio''' ({{lang-ja|{{rubentipo|東京, |とうきょう}}|t=''Tōkyō''}} [tokjo] {{sono|ja-Tokyo.ogg}}), urbo en orienta [[Honŝuo]], estas la ĉefurbo de [[Japanio]] kaj la [[Urboj|plej granda]] urba [[aglomeraĵo]] en la mondo kun 33 750 000 loĝantoj ene de sia urba influo. Ĝi estas parto de la [[Tajheja Megalopolo]].
 
Iom pli ol 12 000 000 homoj loĝas en Tokia Metropolo dum cent miloj da aliaj komutas ĉiutage de la ĉirkaŭaj regionoj por labori kaj komerci en Tokio. Tokio estas la ĉefloko de politiko, ekonomio, kulturo, akademieco, la loko de la nacia registaro, kaj ankaŭ la loĝejo de la Japana [[imperiestro]] ekde la [[Meiji-epoko|Meiĝi-epoko]], kaj la ĉefa komerca kaj financa centro por ĉia [[Orient-Azio]].
Linio 135:
Tokio estas malkutima pro tio ke ĝi entenas multe malpli ĉielskrapantojn ol aliaj urboj kun sia grandeco, plejparte pro tertremaj konstruaj kodoj ; anstataŭe, ĝi plejparte konsistas el domturetaj apartamentoj kun ses ĝis dek niveloj kaj dense pakitaj familiaj hejmoj. Tokio ankaŭ estas la hejmo de la plej kompleksa vetursistemo de la mondo, kaj estas fama pro siaj troplenaj pinthoroj.
 
Originale nomita [[Edo]] ({{lang-ja|{{rubentipo|江戸, |えど}}}}), la urbo renomiĝis en [[1868]] al ''Tōkyō''<i style="display: none"> (Tokyo)</i>, kiu signifas simple "orienta ĉefurbo". Ĝis tiam, la oficiala ĉefurbo de Japanio estis [[Kioto]] (京都, きょうと), sed ekde [[1603]] la administracio de la [[ŝoguno]]j regadis efektive el Edo. Kioto nomiĝis "Saikjo" dum mallonga tempo.
[[Dosiero:Tokyo Skyline 2.jpg|eta|dekstra|250px|Tokio nokte]]
 
Linio 149:
 
== Administrado ==
Tokio havas administran strukturon unika inter la [[Japanaj gubernioj|gubernioj de Japanio]]. Oficiale nomumita "metropolo" ({{lang-ja|{{rubentipo| |と}}|t=''to''}}). Kvankam ĝi ĝenerale aspektas kiel gubernio, la '''Tokia Metropola Registaro''' ({{lang-ja|{{rubentipo|東京都|とうきょうと}}|t=''Tōkyōto''}} [tō-kjō-to]) ankaŭ ofertas partajn urbajn funkciojn al la 23 specialaj kvartaloj ene de la koro de Tokio, kun kombinita loĝantaro de 8&nbsp;134&nbsp;699 kaj areo de 621,3&nbsp;km². Aldone al la specialaj kvartaloj, Tokio administras 26 suburbaj urboj okcidenten kaj nombro da insuloj en la [[Pacifika Oceano]]. La ĉefaj oficejoj de la Metropola Registaro lokiĝas en la kvartalo de [[Ŝinĝuku]].
 
Laŭ la Loĝantara Censo de 2000, Tokio havas loĝantaron de 12&nbsp;064&nbsp;101 kaj areon de 2186,9&nbsp;km². Tokio estas parto de la [[Granda Tokia Areo]], kiu konsistas el Tokio mem, kaj la ĉirkaŭaj gubernioj de [[Kanagaŭa (gubernio)|Kanagaŭa]], [[Saitama (gubernio)|Saitama]], kaj [[Ĉiba (gubernio)|Ĉiba]]. La Granda Tokia Areo estas la plej granda [[metropolo]] en la mondo kun loĝantaro de 33&nbsp;418&nbsp;366.
 
== Historio ==
Tokio unue konstruiĝis dum [[1457]]; la urbo nomiĝis '''Edo''' ({{lang-ja|{{rubentipo|江戸|えど}}}}). La [[ŝoguna reĝimo de Tokugawa]] establiĝis en [[1603]] kaj Edo iĝis la registara loko (efektiva ĉefurbo). (La loĝejo de la imperiestro kaj la formala ĉefurbo restis en [[Kioto]]; tiu urbo estis la vera ĉefurbo de Japanio ĝis tiam.) En Septembro de [[1868]], kiam la ŝogunaro finiĝis, [[Imperiestro Meiji]] ordonis ke Edo estu renomita "Tokio", signifanta "Orienta Ĉefurbo". La nova nomo estis intencita emfazi la statuson de Tokio kiel nova ĉefurbo de Japanio, kaj tempe kaj spirite.
 
Tokio estas ĝenerale akceptita kiel la sola ĉefurbo de Japanio de [[1869]] , de kiam la Imperiestro daŭre loĝis tie. Tamen ĉefurbeco neniam laŭleĝe estis transigita al Tokio, konduke al ia demando ĉu Kioto ankoraŭ eble estas la ĉefurbo aŭ la kun-ĉefurbo ?