Budho Gotamo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e ordigo de fino
Neniu resumo de redakto
Linio 21:
{{Budhismo}}
 
La '''budho Gotamo''' ([[Lumbinio]], ĉirkaŭ [[-623]]/[[-563]]/[[-483]] – [[Kuŝinagaro]], ĉirkaŭ [[-543]]/[[-483]]/[[-403]]) estis [[asketo]] ([[ŝramano]]) kaj saĝulo<ref name=Baroni2002/> de antikva [[Hindio|Hindujo]] sur kies instruoj fondiĝis [[budhismo]].<ref name=Boeree2011/> Li estas ankaŭ konata kiel '''Sidarto Gotamo''', '''budho Ŝakjamunio''',<ref name=Baroni group=Notonoto/> '''la Tatagato'''<ref name="Tathagata" group=Notonoto/> aŭ simple '''''la Budho'''''.<ref group="Notonoto">PostAparte, ankaŭ ekzistas la titoloesperantigoj [[budho]].'''''budao''''' kaj '''''Budaobuddo''''', estasla alialasta, nomoproponita ende EsperantoZamenhof, porsed Budhoili nuntempe estas malofte uzataj.</ref>
 
==Nomo==
Linio 33:
En la [[Palio|Palia]] [[Tripitako]] la budho Gotamo estas plej ofte nomata per nepersonaj epitetoj kiel ''bhagavat, arhat, tathāgata, sugata, mahāśrāmaṇa, śākyamuni, bhante, bho'', ktp.<ref name="Attwood"/> ''Śākyamuni'' signifas ''saĝulo de la [[ŝakjoj]]'' kaj ''bhante'' estas komuna titolo por [[Bikŝuo|bikŝuoj]] en [[Teravado|teravada budhismo]], kiu signifas ''moŝto''.
 
La budho Gotamo mem, laŭ la tekstoj, ne parolis pri si mem uzante la titolon ''buddha'', sed la epiteton ''tathāgata'', kiu laŭ tradukistoj signifas ''tiu, kiu iris (aŭ venis) tiel'' aŭ ''tiu, kiu alvenis al la aferoj tiel, kiel ili estas''<ref group=Notonoto>''Tathatā'' aŭ ''bhūtatathatā'' estas terminoj tradukebla kiel ''tieleco'', kiuj esprimas realon kiel ''la aferoj tiel, kiel ili estas''</ref>.<ref>Oxford dictionary of Buddhism; P296</ref> Ankaǔ, li nomis sin mem ''satthā'', kio en [[Palio]] signifas ''instruisto''.<ref name="Pali-English_Dictionary"/><ref name="Stoesz"/>
 
En [[Mahajano|mahajana budhismo]], por distingi la budhon Gotamon de la ceteraj budhoj, oni ofte uzas la nomon ''budho Ŝakjamunio'' aŭ ''budho Gaŭtamo''. En la [[Japana lingvo|japana]] oni nomas lin ''Shaka'' (釈迦), ''Shakuson'' (釈尊), ''Shakamuni-butsu'' (釈迦牟尼仏)<ref group=Notonoto>El ''Śākyamuni Buddha''.</ref> aŭ ''Hotoke'' (仏).
 
==Ĉefaj Instruoj==
Linio 216:
 
==Notoj==
{{reflist|group=Notonoto|refs=
 
<ref name=Baroni group=Notonoto>
Baroni: "La saĝulo de la [[ŝakjoj]]" (Baroni, 2002, p. 230)
</ref>
 
<ref name="Tathagata" group=Notonoto>
El ''tathāgata'', ''tiu, kiu alvenis al la aferoj tiel, kiel ili estas'', la epiteto plej ofte uzita de la budho Gotamo por paroli pri si mem, kaj ankaŭ uzita de liaj disĉiploj.
</ref>