Eŭro: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
→‎Historio: aldonoj kaj precizigoj pri la nomo eŭro (kun ligilo al video, en kiu parolas la inventinto de la nomo)
Linio 113:
Unu el la unuaj homoj, kiuj fervore engaĝiĝis por komuna eŭropa valuto, estis la germana esperantisto [[Josef Zauner]]<ref>Pri tio atestas ekzemple la artikolo pri [[UŜE]] en [[Enciklopedio de Esperanto]] de [[1934]]</ref>. Sed dum la [[dua mondmilito]] liaj verkoj forgesiĝis.
 
«Elpensinto» de la vorto «eŭro» estasestis foje nomata la belga esperantisto [[Germain Pirlot]]<ref name=":0">(eo) [http://dvd.ikso.net/revuo/Revuo_Esperanto/2010/01.pdf La patro de la "euro" estas esperantisto], p. 8, revuo Esperanto, n-ro 1232 (1), januaro 2010, alirite la 26-an de januaro 2019.</ref>. Fakte li sugestis la nomon al la iama prezidanto de la Eŭropa Komisiono, d-ro Jacques Santer, en letero de la 4-a de aŭgusto 1995: «Mi tute aprobas vin, kiam vi aldiras, ke la civitano rajtas identiĝi kun sia mono, sed kial paroli tiam pri “franc” aŭ “franken”, kio estas neta referenco al Francio? Ĉu vi forgesus, ke aliaj civitanoj havas aliajn monojn? Kiel ili povus identiĝi kun tiu francama “franko”? Mi ne kuraĝas opinii, ke jam nun vi konsideras ilin kiel duarangajn civitanojn, kiel specojn de subuloj. Kial ne montri imagopovon kaj eliri el la rutina vojo? Oni povus ja nomi tiun novan monon “eŭro”!»
 
Jen la respondo de la ĝenerala sekretario de la Eŭropa Komisiono, en letero de la 18-a de septembro 1995 (ref.: SG(95)D/86446): ''«Sinjoro Pirlot, La Prezidanto SANTER petis, ke mi danku vin pro via letero de la 4-a de aŭgusto 1995 per kiu vi afable sugestis al li nomi “EŬRO” la ontan ununuran eŭropan monon. Kiel vi scias, la debato pri tiu temo estas tre malsimpla, ĉar la nomo de tia mono devas ja arigi kvalitojn, kiuj ebligas garantii la sukceson ĉe ĉiuj eŭropanoj. Sekve ĉiuj sugestoj bonvenas kaj pro tio, nome de S-ro SANTER, mi deziras vigle danki vin pro via kontribuo al tiu debato kaj, pli ĝenerale, pro via subteno al la procezo de eŭropa integrado.»''
Linio 119:
La {{daton|28|januaro}}, s-ro Jean-Jacques Schul, prezidanto de PROMEURO (Asocio de eŭropaj civitanoj por la promocio de la eŭropa mono) skribis: ''«Ni estas tre dankemaj al s-ro Pirlot pro la informo pri la ebleco, ke li povus esti la 1-a kiu sugestis la nomon “eŭro”. Ĝis nun ni havas neniun sciigon pri tia sugesto antaŭ 04.08.1995»''.
 
Tamen en 2017 aperis filmeto ĉe Youtube, kie la tiama germana minstro pri financoj, [[Theo Waigel]], rakontas, kiel li inventis kaj venkigis la nomon "eŭro" en 1995.<ref>(germana) [https://www.youtube.com/watch?v=rgxLqW_kmK4 Euro - Wer hat den Namen erfunden? (Eŭro - kiu inventis la nomon?)] filmeto ĉe Youtube</ref>
La decido pri la nomo de la nova eŭropa monvaluto okazis dum la eŭropa pintokunveno de Madrido en decembro 1995. La [[14an de decembro]] [[1996]] la eŭro-biletoj estis montritaj al la publiko, samtempe en [[Frankfurto]] kaj en [[Dublino]]<ref>{{Monatoref|numero=1997/01|paĝo=27|titolo=Eŭro-biletoj prezentitaj|ligilo=|aŭtoro=[[Roland Rotsaert]]}}</ref>.
 
La decido pri la nomo de la nova eŭropa monvaluto okazis dum la eŭropa pintokunveno de Madridola [[Eŭropa Konsilio]] en [[Madrido]] la [[15an de decembro]] [[1995]] per unuanima decido de la ŝtatestroj de la EU-landoj. LaProksimume unu jaron poste, la [[14an de decembro]] [[1996]] la eŭro-biletoj estis montritaj al la publiko, samtempe en [[Frankfurto]] kaj en [[Dublino]]<ref>{{Monatoref|numero=1997/01|paĝo=27|titolo=Eŭro-biletoj prezentitaj|ligilo=|aŭtoro=[[Roland Rotsaert]]}}</ref>.
 
Eŭro estis enkondukita la 1-an de januaro [[1999]] kiel oficiala monunuo de la tiamaj dek unu «eŭro-landoj» (poste 12, ĉar Grekio aldoniĝis en [[2000]]): de tiam ĝis 2002, oni povis pagi per eŭro nur per bankkarto au bankĉeko. La eŭro fariĝis mantuŝebla nur ekde la {{dato|1|januaro|2002}}, kiam la biletoj kaj moneroj aperis.