Vikipedio:Elstaraj artikoloj/La Celestina
La Celestina estas la nomo per kiu oni konas ekde la 16-a jarcento la verkon titolita origine Comedia de Calisto y Melibea (Komedio de Kalisto kaj Melibeo) kaj poste Tragicomedia de Calisto y Melibea, atribuita preskaŭ entute al Fernando de Rojas. Estas verko de transiro inter la Mezepoko kaj la Renesanco verkita dum la reĝado de la Katolikaj Gereĝoj, tio estas de 1469 ĝis 1504, kiam mortis Izabela la Katolika. En 1492 okazas la Malkovro de Ameriko, la Granada Milito kaj la forpelo de la judoj el Hispanio, dum kulture Antonio de Nebrija publikas la unuan gramatikon de la kastilia lingvo, kio kune kun la profesora agado de Nebrija en Salamanko, helpas la aperon de la Humanismo en Hispanio.
La verko prezentas du ĉefajn versiojn: la Comedia (1499, 16 aktoj) kaj la Tragicomedia (1502, 21 aktoj). La tradicia kritikistaro multe debatis pri la ĝenro de La Celestina, ĉu teatraĵo ĉu rakontaĵo. La aktuala kritikistaro koincidas en indiki ties miksitan karakteron kaj ties koncepto kiel "pura dialogo", eble por esti deklamita de ununura leganto teatrigante la voĉojn de la diversaj roluloj antaŭ eta aŭskultantaro. Ties meritoj estas jenaj: psikologia karakterigo de la roluloj -ĉefe ĉe la perantino, Celestina, kies antaŭulo origine troviĝas en Ovidio-, la arta novaĵo kompare kun la humanisma komedio, kie ŝajne inspiriĝas, kaj ties manko de antaŭuloj kaj posteuloj en la okcidenta literaturo. Legu pli...