Agula lingvo

lingvo

Agula, estas lingvo parolata de la aguloj kaj estas uzata en suda Dagestano (respubliko de Rusio) kaj Azerbajĝano.

Agula
агъул чӀал
Parolata en Rusio, Azerbajĝano
Regiono Suda Dagestano
Parolantoj 17 373 (Popolnombrado de 1 989)
Skribo Surbaze de cirila alfabeto
Lingvistika klasifiko

Nordorienta Kaŭkaza
Lezgaj lingvoj
Oficiala statuso
Reguligita de Institut i͡azyka, literatury i iskusstva im. G. T͡Sadasy
Lingva statuso 3 sendube endanĝerigita
Lingvaj kodoj
Lingvaj kodoj
  ISO 639-2 agx
  ISO 639-3 agx
  Glottolog aghu1253
Angla nomo Aghul
Franca nomo agul
Wikidata-logo.svg
Information icon.svg
vdr

KlasifikoRedakti

La agula lingvo apartenas al la grupo de lezgaj lingvoj de la familio de nordorientaj kaŭkazaj lingvoj.

Geografia distribuoRedakti

En 1989, agula lingvo estis parolata de 17373 homoj en Rusio, ĉefe en suda Dagestano, kaj ankaŭ de 32 homoj en Azerbajĝano.

Oficiala statusoRedakti

La Agula ne estas la oficiala lingvo, la lezga lingvo estas uzata kiel la literatura lingvo.

Parencaj lingvojRedakti

Estas dek lingvoj en la lezga lingva familio, nome: agula, tabasarana, Rutula, lezga, caĥura, buduĥa, _Kryts_, _Khinalugh_, _Udi_ kaj _Archi_.

GramatikoRedakti

AdjektivojRedakti

Sendependa kaj predikata adjektivoj prenas markilojn de pluraleco kaj klaso; ankaŭ estas speciala kazo se ĝi uzatas kiel nominala. Kiel atributoj ili estas neŝanĝataj. Tial idžed "bona", ergativa idžedi, kaj tiel plu -n, -s; pl. idžedar; sed Idže insandi hhuč qini "La bona viro mortigis la lupon" (subjekto en ergativo).

PronomojRedakti

Personaj PronomojRedakti

Singularo Pluralo
1 zun

AlfabetoRedakti

А а Б б В в Г г Гъ гъ Гь гь ГI гI Д д
Дж дж Е е Ё ё Ж ж З з И и Й й К к
Кк кк Къ къ Кь кь КI кI Л л М м Н н О о
П п Пп пп ПI пI Р р С с Т т Тт тт ТI тI
У у Уь уь Ф ф Х х Хъ хъ Хь хь ХI хI Ц ц
ЦI цI Ч ч Чч чч ЧI чI Ш ш Щ щ ъ I
ы ь Э э Ю ю Я я

BibliografioRedakti

  • Haspelmath, Martin. 1993. A grammar of Lezgian - Gramatiko de lezga. (gramatika biblioteko Mouton; 9). Berlino & Novjorko: Mouton de Gruyter. – ISBN 3-11-013735-6
  • Talibov, Bukar B. kaj Magomed M. Gadžiev. 1966. Lezginsko-russkij slovarj - lezga-rusa vortaro. Moskva: Eld. Sovetskaja Enciklopedija.

Eksteraj ligilojRedakti