ArkturoArktur (latine Arcturus), konata laŭ la nomaro de Bayer kiel Alfo Bovista (latine: Alpha Bootis, α Boo), estas ruĝa giganta stelo, fine de sia vivo, la plej brila de la konstelacio de la Bovisto.

Arkturo
Stelo
Arkturo en la konstelacio Bovisto
Arkturo en la konstelacio Bovisto
Arkturo en la konstelacio Bovisto
naviga stelo • astra fonto de proksim-infraruĝaj radioj • astra fonto de ultraviolaj radioj • duobla stelo • stelo sur la ruĝagiganta branĉo • varia stelo • infraruĝa fonto • stelo de granda propra movo
Speco Oranĝkolora giganta stelo
Oficiala nomo Alfo Bovista
Aliaj nomoj Alramech, Abramech, α Boötis, 16 Boötis, HD 124897, HR 5340, BD+19°2777, GCTP 3242.00, GJ 541, LHS 48, and HIP 69673
Situo
Konstelacio Bovisto
Rekta ascensio
Deklinacio

- Epoko
14h 15m 39,7s
19° 10′ 56″
J2000
Distanco el sunsistemo 36,7 ± 0,3 lumjaroj
Fizikaj ecoj
Radiuso 25,7 ± 0,3 sunradiusoj
Lumeco 210 ± 10 sunlumecoj
Metalenhavo 20-50% rilate al Suno
Atmosferaj kaj surfacaj ecoj
Surfaca temperaturo 4300 K
Observaj ecoj
Spektroklaso K1.5IIIFe-0.5
Absoluta magnitudo -0,29
Videbla magnitudo -0,04
Paralakso 88,98 ± 0,68 mas
Moviĝo
- Rekta ascensio
- Deklinacio
 
-1093,45 mas/j
-1999,40 mas/j
Radia rapido 5 km/s
vdr
Komparo inter la grandeco de Arkturo kaj de la suno.

La diametro de Arkturo estas 20-foje pli granda ol tiu de la Suno. Ĝia videbla magnitudo estas -0,04 kaj ĝia distanco al la suno egalas 37 lumjarojn.

Arkturo estas unu el la plej helaj steloj de la norda duonsfero. Sed kvankam ĝi eligas 180-foje pli da energio ol la suno, ĝi ŝajnas nur 110-foje pli hela, ĉar granda parto de ĝia lumo konsistas el infraruĝa radiado, kiun la homa okulo ne vidas.

Etimologio

redakti

La nomo devenas de la malnova greka vorto "Arktouros", kies signifo estas "vartisto de la urso" pro la proksimeco al la Granda kaj Malgranda Ursinoj.

En la ĉielo

redakti
 
Kiel trovi Arkturon kaj la Polusan Stelon per la Granda Ursino

Plilongigante la "voston" de la Granda Ursino oni facile trovas tiun brilan, oranĝkoloran stelon. Tio estas por nefakuloj, oni supozas, ke la Granda Ursino aŭ la Granda Ĉaro estas kvazaŭ ĉaro formata de kvadrato (kvar steloj), kiu estas haŭlata de tri muloj, kiu faras ian kurbon (arkon), do, se oni sekvas la direkton de tiuj tri "muloj" oni atingas Arkturon.