Konstelacio

unu el la 88 eroj de la ĉiela sfero, dividitaj laŭ IAU, kaj bazitaj je tradiciaj mitologiaj stelaroj
Ĉi tiu artikolo temas pri nuntempa oficiala divido de la ĉielo al 88 areoj, kaj diversaj antaŭaj sistemoj. Por pli vasta signifo rigardu la paĝon Stelaro.

Konstelaciostelarostelfiguro estas aro da steloj kiuj rigardataj el la Tero formas grupon kaj figuron. La unuopaj steloj havas nenian fizikan rilaton unu al la alia, kaj troviĝas en malsamaj distancoj de la Tero. La termino estas uzata en astronomio kaj astrologio. Nuntempe la ĉielsfero (la plena solida angulo) estas dividita al 88 areoj, kun nomoj devenaj de tradiciaj astronomiaj kaj astrologiaj sistemoj. [1]

Jam en la 2-a jarcento la astronomo Ptolemeo priskribis 48 stelfigurojn, kiujn li nomis laŭ la Greka Mitologio. Pli poste Johann Bayer (1572–1625), Johannes Hevelius (1611–1687) kaj Nicolas Louis de Lacaille (1713–1762) difinis pliajn konstelaciojn, ĉefe videblajn sur la suda ĉielosfero.

Interalie, ankaŭ la ĉinoj havis sian apartan sistemon de konstelacioj.

La nuntempa oficiala divido de la ĉielo en 88 konstelaciojn estiĝis en 1922, kiam la Internacia Astronomia Unio priskribis kaj difinis la nunajn konstelaciojn. Dekdu el ili estas trairataj de la ekliptiko; ili konsistigas la zodiakon, kiu ludas gravan rolon en astrologio.

La 88 modernaj konstelacioj redakti

Latina nomo Mallongigo Latina nomo (genitiva) Simbolo proponita[2]
Aglo Aquila Aql Aquilae  
Akvisto Aquarius Aqr Aquarii  
Altaro Ara Ara Arae  
Andromedo Andromeda And Andromedae  
Baleno Cetus Cet Ceti  
Berenica Hararo Coma Berenices Com Comae Berenices  
Bovisto Bootes Boo Bootis  
Centaŭro Centaurus Cen Centauri  
Cefeo Cepheus Cep Cephei  
Cigno Cygnus Cyg Cygni  
Cirkelo Circinus Cir Circini  
Ĉashundoj Canes Venatici CVn Canum Venaticorum  
Ĉevaleto Equuleus Equ Equulei  
Ĉizilo Caelum Cae Caeli  
Delfeno Delphinus Del Delphini  
Drako Draco Dra Draconis  
Eridano Eridanus Eri Eridani  
Fenikso Phoenix Phe Phoenicis  
Fiŝoj Pisces Psc Piscium  
Forno Fornax For Fornacis  
Flugfiŝo Volans Vol Volantis  
Granda Hundo Canis Major CMa Canis Majoris  
Granda Ursino Ursa Major UMa Ursae Majoris  
Gruo Grus Gru Gruis  
Ĝemeloj Gemini Gem Geminorum  
Ĝirafo Camelopardalis Cam Camelopardalis  
Herkulo Hercules Her Herculis  
Hidro Hydra Hya Hydrae  
Horloĝo Horologium Hor Horologii  
Ĥameleono Chamaeleon Cha Chameleontis  
Indiano Indus Ind Indi  
Kankro Cancer Cnc Cancri  
Kaprikorno Capricornus Cap Capricorni  
Kareno Carina Car Carinae  
Kasiopeo Cassiopeia Cas Cassiopeiae  
Koĉero Auriga Aur Aurigae  
Kolombo Columba Col Columbae  
Kompaso Pyxis Pyx Pyxidis  
Korvo Corvus Crv Corvi  
Lacerto Lacerta Lac Lacertae  
Leono Leo Leo Leonis  
Leporo Lepus Lep Leporis  
Linko Lynx Lyn Lyncis  
Liro Lyra Lyr Lyrae  
Lupo Lupus Lup Lupi  
Malgranda Hundo Canis Minor CMi Canis Minoris  
Malgranda Leono Leo Minor LMi Leonis Minoris  
Malgranda Ursino Ursa Minor UMi Ursae Minoris  
Mikroskopo Microscopium Mic Microscopii  
Muŝo Musca Mus Muscae  
Norda Krono Corona Borealis CrB Coronae Borealis  
Orfiŝo Dorado Dor Doradus  
Oriono Orion Ori Orionis  
Ortilo Norma Nor Normae  
Oktanto Octans Oct Octantis  
Paradizeo Apus Aps Apodis  
Pavo Pavo Pav Pavonis  
Pegazo Pegasus Peg Pegasi  
Pentristo Pictor Pic Pictoris  
Perseo Perseus Per Persei  
Pesilo Libra Lib Librae  
Pokalo Crater Crt Crateris  
Pobo Puppis Pup Puppis  
Pumpilo Antlia Ant Antliae  
Reteto Reticulum Ret Reticuli  
Sago Sagitta Sge Sagittae  
Sagitario Sagittarius Sgr Sagittarii  
Serpentisto Ophiuchus Oph Ophiuchi  
Serpento Serpens Ser Serpentis  
Sekstanto Sextans Sex Sextantis  
Skorpio Scorpius Sco Scorpii  
Skulptisto Sculptor Scl Sculptoris  
Suda Fiŝo Piscis Austrinus PsA Piscis Austrini  
Suda Krono Corona Australis CrA Coronae Australis  
Suda Kruco Crux Cru Crucis  
Suda Triangulo Triangulum Australe TrA Trianguli Australe  
Ŝafo Aries Ari Arietis  
Ŝildo Scutum Sct Scuti  
Tablomonto Mensa Men Mensae  
Taŭro Taurus Tau Tauri  
Teleskopo Telescopium Tel Telescopii  
Triangulo Triangulum Tri Trianguli  
Tukano Tucana Tuc Tucanae  
Unukornulo Monoceros Mon Monocerotis  
Velaro Vela Vel Velae  
Virgulino Virgo Vir Virginis  
Virhidro Hydrus Hyi Hydri  
Vulpo Vulpecula Vul Vulpeculae  

Notoj redakti

  1. Ekzistas ankaŭ alia uzo de la termino konstelacio, tradicia en pluraj astronomiaj skoloj (ekz-e vd la germanan Konstellation):

    Momenta situacio en la ĉielo, la relativaj pozicioj de la stelfiguroj kaj planedoj, tiaj kiajn ilin vidas surtera observanto:

    favora, malfavora konstelacio (en astrologio) ktp.

    (Vd en ReVo ekzemplojn fare de bonaj aŭtoroj esperantaj)

  2. Peter Grego (2012) The Star Book: Stargazing Throughout the Seasons in the Northern Hemisphere. F+W Media.

Eksteraj ligiloj redakti