Aromaĵo

Aromaĵo estas kemia substanco kiu stimulas la flarsenson. Tiuj aromaĵoj, kiu servas al komunikado inter bestoj, estas nomataj feromonoj. Ĉe plantoj aromaĵoj servas kaj al la allogo de insektoj por disvastigi la polenon, la semojn aŭ la sporojn kaj por forpelado.

Bestaj aromaĵoj

Multaj bestoj havas flarglandojn, kiuj (por certaj bestoj) agrable flaras; konata estas la mosko.

La nazo de la hundo estas unu el la sensivaj flarorganoj (ĉi tie: nazo de samojedo)

La bestoj uzas la aromaĵo ekzemple por marki ilian teritorion (flarmarkoj) aŭ por komuniki al samspeciaj bestoj (komunikado inter samspeciuloj). Ekzemple la formikoj markas iliajn „stratojn“ per formiata acido.

Plantaj aromaĵoj

Plantoj havas aromaĵoj por allogi insektojn aŭ por fotpeli plantvoruloj. Dolĉaj aromaĵoj ofte estas uzataj kiel allogaĵoj, malbonodoraj por forpelado.

Diversaj aromaĵoj oni gajnas el al respektivaj plantoj kaj estas uzataj por fari parfumon aŭ por aromigi nutraĵoj kaj medikamentoj. Ekzemple jenaj plantoj havas aromaĵojn : vera lavendo, rozoj, karvio, eŭkalipto, vanilo, citrusoj.

Sintezaj aromaĵoj

Estas ofte uzataj en parfumo, aromkandelon, ĉambraj aromaĵoj respektive spruĉaĵoj. En tiuj produktoj estas uzataj apud naturaj aromaĵoj ankaŭ naturidentaj aromaĵoj (flaraĵoj), ekzemple cinamaldehido aŭ kumarino, ĉar la naturaj ne sufiĉas. Ankaŭ oni uzas aromaĵojn, kiuj ne ekzistas en la naturo, ekzemple 2-Benzylidenheptanalo (amicinamaldehido) aŭ etil-2-naftiletero.

Aromaĵoj ĉe la homo

Ankaŭ la homo havas aromaĵojn (feromonoj) por sekse allogi kaj varbado.

homa nazo

Literaturo

• Alain Corbin: Pesthauch und Blütenduft. Eine Geschichte des Geruchs (Originaltitel: Le miasme et la jonquille. Wagenbach, Berlin 2005, ISBN 978-3-8031-3618-3.
• Eva Goris, Claus-Peter Hutter: Der Duft-Code - Wie die Industrie unsere Sinne manipuliert, Heyne, München 2011, ISBN 978-3-453-20001-2.
• Hanns Hatt, Regine Dee: Das Maiglöckchen-Phänomen. Alles über das Riechen und wie es unser Leben bestimmt. Piper, München / Zürich 2008, ISBN 978-3-492-05224-5,
  • spätere Ausgabe unter dem Titel: Niemand riecht so gut wie du. Die geheimen Botschaften der Düfte, Piper, München / Zürich 2010, ISBN 978-3-492-25747-3.
• Ursula Klaschka: Allergene Duftstoffe: Welche Kosmetikprodukte sind empfehlenswert? In: Umweltwissenschaften und Schadstoffforschung Bd. 22, Heft 3, 2010, p. 168–176.
• Andreas Natsch: Der menschlichen Duftchemie auf der Spur. Chemie in unserer Zeit. Volumo 46. Numero 2. Jaro 2012. Paĝoj 110-116.
• Udo Pollmer, Andrea Fock, Ulrike Gonder, Karin Haug: Liebe geht durch die Nase. Was unser Verhalten beeinflusst und lenkt. Kiepenheuer & Witsch, Köln 2001, ISBN 3-462-03011-6.
• Lutz Roth, Kurt Kormann: Duftpflanzen, Pflanzendüfte. Ätherische Öle und Riechstoffe. ecomed, Landsberg 1997, ISBN 3-609-65140-7.
• Georg Schwedt: Betörende Düfte, sinnliche Aromen. In: Erlebnis Wissenschaft. Wiley-VCH, Weinheim 2008, ISBN 978-3-527-32045-5.
• Wilfried Umbach : Kosmetik und Hygiene von Kopf bis Fuß, 3. Auflage, Wiley-VCH, Weinheim 2004, S. 346ff. ISBN 3-527-30996-9.
• Piet Vroon, Anton von Amerongen, Hans de Vries: Psychologie der Düfte. Wie Gerüche uns beeinflussen und verführen. (Originaltitel: Verborgen verleider. Aus dem Niederländischen übersetzt von Annette Löffelholz) Kreuz, Zürich 1996, ISBN 3-268-00195-5.
• Lyall Watson. Der Duft der Verführung. Das unbewußte Riechen und die Macht der Lockstoffe (Originaltitel: Jacobson's Organ And the Remarkable Nature of Smell, Norton, New York NY 2000, ISBN 0-393-33291-8, Fischer-Taschenbuch 15880, Frankfurt am Main 2003, ISBN 978-3-596-15880-5.

Vidu ankaŭ

• Feromono
• Parfumo
• Flarsubstanco
• Volatila oleo
• Komunikado (biologio)

Eksteraj ligiloj

• WDR: Quarks Die Welt der Düfte (pdf) Arkivigite je 2016-05-05 per la retarkivo Wayback Machine (1,04 MB)
• www.wissenschaft.de: Warum in der Welt der Düfte eins plus eins nicht immer zwei ergibt - Neue Studie der Nobelpreisträgerin Buck: Duftkombinationen aktivieren andere Gehirnzellen als Einzelnoten (Science, Bd. 311, S. 1477)
• www.wissenschaft.de: Der Duft des Glücks - Forscher entdecken universal wirksame Duftstoffe mit Entspannungswirkung (New Scientist, 21. Oktober 2006, S. 14)
• Umweltprobleme durch Duftstoffe
• Umweltbundesamt: Duftstoffe - Betörend mit möglichen Nebenwirkungen Arkivigite je 2015-09-15 per la retarkivo Wayback Machine - Umweltbundesamt informiert über Raumbeduftung und gibt Empfehlungen, um die Gesundheit zu schonen
• www.haut.de - Klarheit für ungetrübtes Duftvergnügen Arkivigite je 2012-05-14 per la retarkivo Wayback Machine (PDF; 409 kB)