Januário da Cunha Barbosa

Januário da Cunha Barbosa (1780-1846) (Rio-de-Ĵanejro, Rio-de-Ĵanejrio, 10-a de julio 1780 - Rio-de-Ĵanejro, Rio-de-Ĵanejrio, 22-a de februaro 1846) estis brazila bibliotekisto, ĵurnalisto, historiisto, poeto, biografo, sankta oratoro kaj politikisto.

Januário da Cunha Barbosa (1780-1846)
Bildo de Januário da Cunha Barbosa, pentrita de Sébastien Auguste Sisson (1824-1898)
Persona informo
Naskiĝo	10-a de julio 1780 en Rio-de-Ĵanejro, Rio-de-Ĵanejrio
Morto	22-a de februaro 1846 en Rio-de-Ĵanejro, Rio-de-Ĵanejrio
Lingvoj	portugala vd
Ŝtataneco	Brazilo vd
Profesio
Okupo	bibliotekisto (1839–1846) poeto verkisto ĵurnalisto vd
vd	Fonto: Vikidatumoj

Vivo

Fine de la 1830-aj jaroj, la intelekta vivo de la ĉefurbo de la Imperio estis en tumulto. En 1837, la fondo de la Imperiestra Kolegio de Petro la 2-a, destinita al trejnado de novaj beletristoj en Brazilo, mobilizis la ekonomian kaj politikan eliton de Rio-de-Ĵanejro. La sekvan jaron, la "Brazila Instituto pri Historio kaj Geografio aŭ IHGB" estis kreita, kiu, kun la celo kolekti historiajn dokumentojn kaj verki la Historion de Brazilo, havis la kunlaboron de literaturistoj de la tuta Imperio. Brazilaj poetoj kaj romanverkistoj multobliĝas. Eldonagado kreskis ekde la alveno de la presado en 1808 kaj librovendejoj ĉiam pli iĝis lokoj de intelekta interŝanĝo kaj politika debato. La frua pliaĝeco de D. Petro la 2-a alproksimiĝis kaj, kun ĝi, la fino de la Regeca Periodo. Malgraŭ la tumultoj travivitaj en antaŭaj jaroj en la provincoj, oni povis festi la sukceson de la Regecoj en la konservado de la politika unueco de la vasta brazila teritorio.

En ĉi tiu kunteksto, la bona imperia socio, komponita de imperia elito difinita per la intersekco inter la ekonomia, politika kaj intelekta potenco, ludus fundamentan rolon en la formado de brazila nacieco. En kolektiva klopodo pri enmetado de Brazilo en la liston de la civilizitaj nacioj, oni klopodis samtempe marki sian unikecon ene de tiu ĉi grupo. Al ĉi tiu grupo estis destinita la taskon difini kaj disvastigi la ideon pri tio, kion signifis "esti brazila" kaj porti antaŭen la projekton konstrui la nacion.

Multaj membroj de tiu ĉi elito funkciis en diversaj sferoj de potenco, kelkaj el ili surprize ĉieaj. Tio estis la kazo de Januário da Cunha Barbosa, kies ofico de Bibliotekisto – la plej alta posteno en la Publika Biblioteko de la Kortego – estas nur unu linio, unu el la plej reliefaj, en lia longa instruplano.

"Revérbero Constitucional Fluminense": Brazila ĵurnalo eldonita dum la monarkio, fare de Joaquim Gonçalves Ledo kaj Januário da Cunha Barbosa, ĝi cirkulis inter la 15-a de septembro 1821 kaj la 8-a de oktobro 1822.

Naskita en Rio-de-Ĵanejro en 1780, Januário da Cunha Barbosa perdis siajn gepatrojn tre frue kaj edukiĝis ĉe sia patraflanka onklo, kiu prizorgis lian lernejon kaj religian formadon. Januário estis ordinita en 1803, tuj kiam li atingis la postulatan aĝon. En 1808, kun la translokiĝo de la Reĝa Familio al Brazilo, li estis nomumita Kanoniko de la Reĝa Kapelo (poste, Imperia Kapelo), iĝante reĝa predikisto. Ekde tiam ĝis la fino de sia vivo, en la aĝo de 66 jaroj, li vojaĝis seninterrompe - ​​preskaŭ ĉiam harmonie - tra la altaj rangoj de la brazilaj politiko kaj intelektularo.

En 1821, li ĉirkaŭbrakis la kaŭzon de la politika sendependeco, uzante la ĵurnalon "Revérbero Constitucional Fluminense", kreitan en partnereco kun lia tiama amiko Joaquim Gonçalves Ledo. La gazeto daŭris ekzakte unu jaron, sufiĉe da tempo por garantii la proklamon de la sendependeco. Post rompo kun la registaro kaj mallonga ekzilo - kiu poste estis konsiderita, fare de ambaŭ partioj, maljusteco - Januário estis reen en la Kortego, apogante la Monarkion kaj la Monarkon, kiuj omaĝis lin kun la "Ordo de la Kruco" kaj nomumis lin por direkti la Nacian Tipografion kaj la "Diário Fluminense", oficiala organo de la registaro. Li estis deputito en la unua Leĝdona Asembleo de Brazilo, inter 1826 kaj 1829, reprezentante la Provincon de Rio-de-Ĵanejro, kaj eĉ reelektiĝis en dua mandato, en 1845, tamen, sen povi ĝin plene plenumi.

Dum pli ol 25 jaroj, li instruis la katedron pri Racia kaj Morala Filozofio ĉe la Kortego. Li kunlaboris kun pluraj gazetoj kaj revuoj, kiel la satira "Mutuca Picante" (1834-35) kaj Minerva Brasiliense. Li verkis preĝojn, predikojn, poeziojn kaj historion, kaj ankaŭ publikigis la Brazilan Parnason, aŭ kolekton de la plej bonaj poemoj de brazilaj poetoj, kaj neeldonitaj kaj jam presitaj..., konsiderata la unua antologio de la brazila literaturo. En 1838, la Kanoniko aktive partoprenis la fondon de la Instituto Histórico e Geográfico Brasileiro, estinte unu el la homoj pli respondecaj por la plifirmigado de la institucio. Ene de la medio de la Instituto, Januário produktis multajn memorlibrojn, biografiojn kaj historiajn laŭdojn, kiuj estis publikigitaj en la Revuo de la IHGB.

Je ĉi tiu punkto, konsekrita kiel intelektulo, politikisto, ĵurnalisto, kronikisto kaj religiulo, frekventanta la plej altajn politikajn rondojn, Januário estis invitita por alpreni la pozicion de Bibliotekisto de la Publika Biblioteko de la Kortego, anstataŭigante Antônio Fernandes da Silveira (1795-1862). La Kanoniko akceptas la penigan taskon, eĉ sciante, ke li akumulus la funkciojn de la IHGB, verŝajne konsiderante ĝian gravecon por la konstruado kaj gardado de la nacia memoro, krom la promocio de leteroj kaj sciencaj konoj en Brazilo. Certe estis honoro fariĝi "gardisto de unu el la naciaj trezoroj", por uzi liajn proprajn vortojn. Malmulto estis esplorita pri lia laboro kiel bibliotekisto de Nacia Biblioteko. Tamen parto de la dokumentaro disponebla en la kolekto de Manuskriptoj de la Nacia Biblioteko pri lia mandato permesas al ni rekonstrui iom el lia agado ĉe la estreco de la Institucio.

Januário enoficiĝas la 5-an de novembro 1839 kaj, post kelkaj monatoj, ĉiam plifortigante la gravecon de la Publika Biblioteko por subteni siajn petojn, preparas mallongan diagnozon pri la bezonoj de la institucio. Bedaŭrinde, multaj el ĉi tiuj bezonoj estis reasertitaj jaron post jaro, en ĉiu raporto, sen esti kontentigitaj.

En tiu tempo, la Biblioteko daŭre okupis la supran etaĝon de la konstruaĵo de la "Hospital da Ordem Terceira do Carmo". Kun librokolekto konsistanta je iom pli ol 70 mil volumoj, la spaco estis malgranda kaj neadekvata por stoki la verkojn. Atako de insektoj - tineoj kaj termitoj - estis preskaŭ permanenta, difektante la librojn, kelkaj el ili tre maloftaj kopiaĵoj. Pli taŭga, "malpli malvasta" konstruaĵo estis konstanta postulo de la Bibliotekisto. Tiu ŝanĝo, aliflanke, nur okazis en 1858, por la konstruaĵo sur la Strato da Lapa (nuna Strato do Passeio), kie la Biblioteko estis instalita ĝis 1910.

La Kanoniko ankaŭ postulas la restarigo de la Oficejo de la Librovendisto kaj Bindisto, kiu funkciis antaŭe kaj estis malaktivigita. Li rememoris la riskojn proprajn al sendado de altvaloraj verkoj al bindaĵoj ekster la Biblioteko, krom la altaj kostoj por ĉi tiu tipo de laboro. Ne estas indikoj, ĝis la fino de lia mandato, ke li povis konkretigi tiun ĉi projekton.

Insista estis la peto pri "leĝdona mezuro por ke el ĉiuj verkoj, kiuj estis produktitaj, almenaŭ en la presiloj de ĉi tiu Kortego, kopiaĵo estu deponita en ĉi tiu Biblioteko, kiel kutimas en ĉiuj landoj", tion li diris en la Jarraporto de 1841. Kvankam tiu mezuro jam estis deviga ekde novembro 1822, ĉio indikis ke ĝi ne estis plenumita. Tial lia postulo por la rekomenco de la praktiko de leĝa deponejo, kiu estis definitive reguligita nur per leĝo en 1907.

Manko de dungitaro ankaŭ estis problemo, kiu ripetiĝas en la petoj de Bibliotekistoj. Kalkulante kun 11 aŭ 12 dungitoj de malsamaj rangoj, li emfazis la mankon, ĉefe, de pli granda nombro da taglaboristoj, kiuj povis pli rapide procedi en la purigado de la verkoj ("la sola rimedo, kiun li trovis por eviti insektajn atakojn"), samkiel kvalifikita teknika personaro por labori en la katalogado kaj inventaro de la librokolekto. Tio ŝajne estis, fakte, unu el la ĉefaj projektoj de la Kanoniko por la Biblioteko dum tiuj jaroj. Laŭ la Bibliotekisto, la katalogo estis ĥaosa, farita sen ia metodologio, kaj tre malfacile estis al la leganto trovi tion, kion li serĉas. La tuta kataloga sistemo devis esti modernigita. Li rekomendis la nomon de barono Carlos Roberto Planitz (1806-1847) por fari la inventaron de la librokolekto kaj la novan katalogadon de la verkoj, sed, malkontenta pri la laboro de la barono, li transdonas tiun taskon al José Ventura Bôscoli (1855-1919), kiu jam okupis la postenon kiel regula anstataŭanto de Januário. La inventaro de verkoj kaj la reformo de la librokatalogo delogis la Bibliotekiston: „Mi havis la oportunan okazon malkovri la ĝis nun nerimarkeblan riĉecon de maloftaj klasikaĵoj kaj antikvaj eldonoj. (...) La kono de tiom da altvaloraĵoj preskaŭ nekonataj ĝis hodiaŭ plenigas per plezuro koron plenan de fervoro por la nacia gloro”, li diras en la Jarraporto de 1840. Dum lia administrado la laboro tre progresis sed eble ne finis.

Alia ofta temo estas la akirprogramo desegnita de Januário. Li atentigas, en ĉiuj siaj raportoj, la bezonon akiri “modernajn” verkojn, ĉar laŭ lia kompreno la biblioteko estas “tre bone servita per klasikaj verkoj”, sed ne havas la plej freŝlanĉitajn eldonaĵojn, ofte serĉatajn de legantoj, kiel tiuj de Natursciencoj, Politiko, Industrio kaj Artoj. Dum lia administrado alvenis rekte el Parizo pluraj sendaĵoj de libroj, per kiuj “ĉi tiu Biblioteko fariĝas pli rekomendinda por la legado de fakuloj ĉar ĝi jam enhavas multajn modernajn verkojn, kiuj tute mankis, pro la longa interrompo okazinta rilate al libroaĉetadoj”. Lia persona prestiĝo inter literatoj tre eble helpis pliigi la individuajn donacojn. En la unua jaro de sia administrado, ekzemple, donacoj estis registritaj de historiisto Francisco Adolfo de Varnhagen, Domingos José Gonçalves de Magalhães, redaktisto Francisco de Paula Brito (1809-1861) kaj Manoel de Araújo Porto-Alegre (1806-1879).

Januário, homo kun multnombraj talentoj kaj funkcioj, senlaca laboristo, estis predikisto, ĵurnalisto, politikisto, historiisto, kronikisto de la Imperio, profesoro pri Filozofio kaj, finfine, bibliotekisto ĉe la Publika Biblioteko de la Kortego. Certe, lia laboro ĉe la Nacia Biblioteko kontribuis al plifirmiĝo de la ĉeesto de la Biblioteko en la listo de grandaj institucioj de la Imperio de Brazilo.

Januário da Cunha Barbosa mortis plenumante sian oficon, en la 22-a de februaro 1846, estante anstataŭigita per José de Assis Alves Branco Moniz Barreto.

Vidu ankaŭ

• Gregório José Viegas (1753-1840)
• José Bonifácio de Andrada e Silva (1763-1838)
• António de Arrábida (1771-1850)
• José Saturnino da Costa Pereira (1771-1852)
• Hipólito da Costa (1774-1823)
• Joaquim Dâmaso (1777-1833)
• Nicolau Pereira de Campos Vergejro (1778-1859)
• Luís Joaquim dos Santos Marrocos (1781-1838)
• Paulo Barbosa da Silva (1790-1868)
• Rafael Tobias de Aguiar (1795-1857)
• José da Costa Carvalho (1796-1860)
• Markizino de Santos (1797-1867)
• Evaristo da Veiga (1799-1837)
• Thomas Davatz (1815-1888)
• Moniz Barreto (1819-1853)
• Deodoro da Fonseca (1827-1892)
• Vítor Meireles de Lima (1832-1803)
• Machado de Assis (1839-1908)