Kuaŭhtemok
Kuaŭhtemok, en hispana Cuauhtémoc, en naŭatla Cuāuhtēmoc, ‘aglo surteriĝis’ el ‘cuāuhtli 'aglo'; tēmoc, 'descendis, surteriĝis' ’)? (1496-1525), konata de la hispanaj konkistadoroj kiel Guatemuz,[1] estis la lasta tlatoani de aztekoj de Tenoĉtitlano. Li enpoviĝis en 1520, unu jaron antaŭ la konkero de Tenoĉtitlano fare de Hernán Cortés kaj de liaj trupoj.
| Kuaŭhtemok | |||||
|---|---|---|---|---|---|
,_Patio_Jes%C3%BAs_F._Contreras,_Aguascalientes.jpg)
| |||||
| Persona informo | |||||
| Naskiĝo | 1496 en Tenoĉtitlano | ||||
| Morto | 28-an de februaro 1525 en Honduro | ||||
| Mortis pro | pendumo [#] | ||||
| Lingvoj | naŭatla [#] | ||||
| Ŝtataneco | Azteka imperio [#] | ||||
| Familio | |||||
| Patro | Tepexpan [#] | ||||
| Gefratoj | Chimalpilli II • Quetçalcoatl [#] | ||||
| Edz(in)o | Isabel Moctezuma [#] | ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | militisto • reganto [#] | ||||
| |||||
| [#] | Fonto: Vikidatumoj | ||||
La nomo Cuāuhtémōc kiu signifas laŭvorte 'aglo surteriĝis, ekripozis' (naŭatla cuāuh(-tli) 'aglo', temō- 'descendo', -c pasinto). La honora formo de Cuāuhtémōc estas Cuāuhtémōctzīn (la sufikso -tzīn estas uzata por desegni dignecon similan al "Don" aŭ "Señor" en hispana).
Kuaŭhtemok estis kuzo de Moktezumo Ksokojotzin, filo de Ahuizotl kaj de la junulino Tekuiĉpo (naŭatla, 'kotonfloko'). Kiam li enpoviĝis, la konkistadoroj jam estis elpelitaj de Tenoĉtitlano, sed la urbo jam estis estanta ruinigita per malsato, variolo, kaj manko de trinkakvo. Kuaŭhtemok alvenis tiam post esti tlakatlekutli (armeestro) de la rezisto kontraŭ la konkistadoroj, ĉar ekde la morto de Moktezumo antaŭ la nomita Trista Nokto, oni identigis lin kiel militestro de la aztekoj.