Li Si
Li Si (en la ĉina 李斯; ĉ. 280 a.n.e. – Septembro aŭ oktobro 208 a.n.e.) estis ĉina kaligrafo, filozofo, politikisto kaj verkisto de la dinastio Qin. Li servis kiel Kanceliero (aŭ Ĉefministro) el 246–208 a.n.e. kun du regantoj: nome Qin Shi Huang, unue reĝo de la ŝtato Qin kaj poste Unua Imperiestro de la dinastio Qin; kaj Qin Er Shi, nome dekoka filo de Qin Shi Huang kaj Dua Imperiestro.[1] Pri administraciaj metodoj, Li Si "indikis, ke li admiris kaj utiligis la ideojn de Ŝen Buhai", ripete reference al la tekniko de Ŝen Buhai kaj Han Fei, sed rigardante la leĝon sekvitan de Ŝang Ĝang.[2]
| Li Si | |
|---|---|
| Persona informo | |
| Naskiĝo | 2-an de januaro 2000 en Shangcai County, Ĉu (ŝtato) |
| Morto | en Ŝjanjango, Dinastio Qin |
| Mortokialo | waist chop |
| Lingvoj | ĉina |
| Ŝtataneco | Ĉu (ŝtato) • Dinastio Qin |
| Familio | |
| Infano | Li You |
| Okupo | |
| Okupo | politikisto • verkisto • filozofo • ministro |
Li Si helpis la imperiestron Shi Huangdi unuigi leĝaron, registarajn regularojn, pezunuojn kaj mezurojn, kaj normigi veturilojn kaj la karaktrojn uzitaj en skribado... [faciligante] la kulturan uniuigon de Ĉinio. Li "kreis registaron bazita nur sur la merito, tiel ke en la imperio filoj kaj juna fratoj de la imperia klano ne estu nobeligitaj, sed meritaj ministroj jes", kaj "pacigis la landlimajn regionojn submetante barbarojn norde kaj sude". Li fandis la armilojn de la feŭdismaj ŝtatoj por fari muzikajn sonorilojn kaj grandajn homajn statuojn, kaj malaltigis impostojn kaj la drakonan punaron hereditan el Ŝang Ĝang.[3]
Notoj redakti
- ↑ Sima Qian, Registroj de la Granda Historiisto
- ↑ Herrlee G. Creel. Shen Pu-Hai: A Chinese Political Philosopher of the Fourth Century B. C.. p.138, 151-152
- ↑ Xunzi Volume 1. p 37. John Knoblock
Bibliografio redakti
- Goldin, Paul R. (2005). "Li Si, Chancellor of the Universe". En After Confucius: Studies in Early Chinese Philosophy, pp. 66-75. Honolulu: University of Hawaii Press.
- Levi, Jean (1993). "Han fei tzu (韓非子)". In Loewe, Michael (eld., 1993). Early Chinese Texts: A Bibliographical Guide, pp. 115–116. (Early China Special Monograph Series No. 2), Society for the Study of Early China, and the Institute of East Asian Studies, University of California, Berkeley, ISBN 978-1-55729-043-4.
- Michael, Franz (1986). China through the Ages: History of a Civilization. pp. 53–67. Westview Press; SMC Publishing, Inc. Taipei. ISBN 978-0-86531-725-3; 957-638-190-8 (ppbk).
- Nivison, David S. (1999). "The Classical Philosophical Writings", pp. 745–812. In Loewe, Michael & Shaughnessy, Edward L. The Cambridge History of Ancient China: From the Origins of Civilization to 221 BC. Cambridge University Press.
- Yap, Joseph P. (2009). Wars With The Xiongnu, A Translation from Zizhi tongjian. AuthorHouse, Bloomington, Indiana, U.S.A. ISBN 978-1-4490-0604-4. Chapter 1.