Itala liro

La itala liro (itale lira italiana, plurale lire italiane) ĝis la jaro 1999 estis la nacia valuto de la ŝtato Italio kaj ankoraŭ uziĝis kiel pagilo ĝis la fino de la jaro 2001: Dum januaro kaj februaro 2002 eblis pagi kaj per la malnova nacia kaj per nova eŭropa valuto, kaj ekde la 1-an de marto 2002 la moneroj kaj monbiletoj ne plu uzeblas por pagado, sed nur interŝtanĝeblas al la valuto Eŭro. Unu liro korespondis al 100 «centimoj» (centesimi), sed pro longdaŭra inflacio centimoj praktike havis neniun signifon. Oficiala mallongigo de la valuto estas ITL — el tio «IT» (aŭ en interretaj adresoj «.it») estas la internacia mallongigo por Italio kaj L estas la unua litero de liro.

Itala liro
eksvaluto • liro
Ŝtato:	Italio
Subdivido:
Kodo laŭ ISO 4217:	ITL
Mallongigo:

Itala liro (lira italiana) ĝis la 31-a de decembro 2001
Lando:	Italio
subdivido:	1 liro = 100 centimoj
mallongigo:	ITL
kurzo (fiksa):	1 Eŭro = 1936,27 ITL

ambaŭ flankoj de la moneroj de 50 kaj 100 italaj liroj

Antaŭ la enkonduko de la nova eŭropa valuto, ekzistis moneroj en valoro de 50, 100, 200, 500 kaj 1000 liroj (pli malaltvaloraj moneroj ne plu uziĝis), kaj monbiletoj en valoro de 1000, 2000, 5000, 10.000, 50.000, 100.000 kaj 500.000 liroj. Dum intertempo ankaŭ ekzistis monbiletoj en valoro de 20.000 liroj, sed ili jam malvalidiĝis dum la jaro 1985.

Moneroj en valoro de 1000 liroj enkondukiĝis nur dum la jaro 1997, do nur malmultajn jarojn antaŭ la definitiva enkonduko de la Eŭro. La novaj 1000-liraj moneroj havis embarasan eraron: sur ili bildiĝis mapo de Eŭropo, kaj dum sur la bildo daŭre ekzistis la limo inter la eksa okcidenta kaj orienta partoj de Germanio, malaperis la limo inter okcidenta Germanio kaj Nederlando, kiuj do ŝajne unuiĝis.

La altaj nombroj de liraj sumoj estis la rezulto de longdaŭra inflacio, kiu nur meze de la 90-aj jaroj de la 20-a jarcento bremsiĝis. La plej multaj el la junaj italoj dum sia vivo neniam vidis moneron de 1, 2 aŭ 5 liroj, kaj ankoraŭ multe pli malverŝajnas ke ili iam vidis centiman moneron.

La nacia banko de Italio, Banca d'Italia, ankaŭ post la jaro 2002 pluinterŝanĝis lirajn monerojn kaj monbiletojn al la nova valuto Eŭro: La liraj moneroj kaj monbiletoj, kiuj dum 2001 estis validaj, ankoraŭ interŝanĝeblos ĝis la 29-a de februaro 2012, sed monbiletoj el pli malnovaj serioj jam fine de la jaro 2006 iĝis senvaloraj.

Bildoj

• 
  500 liroj monero de 1960. Arĝento.
• 
  monero de 500 italaj liroj

Eksteraj ligiloj

• germana artikolo pri la itala liro en la monera vikipedio «Numispedia»
• itala artikolo pri la limdatoj por interŝanĝo de ne-plu-validaj monbiletoj Arkivigite je 2007-02-16 per la retarkivo Wayback Machine

Vidu ankaŭ

• la paĝon pri la nunaj italaj eŭro-moneroj,
• la artikolon pri la latinida valuta unio, kiu dum la 19-a jarcento ligis la italan liron kun la valutoj de Belgio, Francio, Grekio kaj Svislando, kaj iusence estis antaŭulo de la nuna eŭropa valuto eŭro