Pirono

Vidu ankaŭ: Pirono de Heliso kaj 4-Pirono

Pirono (en greka Πύρρων Pyrrōn, ĉ. 360 a.K. en Elis – ĉ. 270 a.K.), estis greka filozofo de la klasika antikveco, kaj studento de orienta filozofio kaj ŝajne la unua konata greka skeptika filozofo kaj inspiro por la skolo konata kiel Pironismo, fondita de Enesidemo en la 1a jarcento a.K.

Pirono
Persona informo
Naskiĝo	1-an de decembro 1999 (1999-12-01) en Eliso
Morto	1-an de decembro 1999 (1999-12-01) (0-jaraĝa)
Tombo	tomb of Pyrron (Eleia) vd
Lingvoj	antikva greka vd
Profesio
Okupo	filozofo • pentristo • verkisto vd
Laborkampo	metodologia dubo vd
Filozofo
vd	Fonto: Vikidatumoj

Diogeno Laertio informis ke Pirono, kun Anaksarĥo, veturis kun Aleksandro la Granda en lia esplorado de Oriento, 'tiele ke eble li alvenis tiom for kiom ĝis la Gimnosofistoj en Barato kaj la Magi' en Persio. Tiu ekspono al orienta filozofio ŝajne inspiris lin adopti vivon de soleco; reveninte al Elis, li vivis en malriĉaj cirkonstancoj, sed estis tre honorita de Elisanoj kaj ankaŭ de Atenanoj, kiuj havigis al li la rajtojn de civitaneco.

Pirono verkis nenion. Liaj doktrinoj estis registritaj en la verkoj de lia disĉiplo Timono de Flio. Bedaŭrinde tiuj verkoj estas ĉefe perditaj. Nuntempe la odeoj de Pirono estas konata ĉefe pere de la libro Skizo de Pironismo verkita de la greka filozofo kaj kuracisto Seksto Empiriko.

Oni ne scias kial la skolastiko de la Mezepoko estis tiom malamika al la pirona filozofio, sed kiel konsekvenco oni detruis grandan parton de la skeptikisma enhavo. Iom malverŝajne oni povas dedukti ke ĉar Pirono ne akceptis la principon de la silogismo (se A estas B kaj B estas C, tiam A estas C), la mezepokaj skolastikuloj ne akceptis lin.

Bibliografio

• Algra, K., Barnes, J., Mansfeld, J. and Schofield, M. (eds.), The Cambridge History of Hellenistic Philosophy, Cambridge: Cambridge University Press, 1999.
• Annas, Julia kaj Barnes, Jonathan, The Modes of Scepticism: Ancient Texts and Modern Interpretations,Cambridge: Cambridge University Press, 1985.
• Beckwith, Christopher I., Greek Buddha. Pyrrho's Encounter with Early Buddhism in Central Asia, Princeton University Press, Princeton and Oxford, 2015.
• Bett, Richard, "Aristocles on Timon on Pyrrho: The Text, Its Logic and its Credibility" Oxford Studies in Ancient Philosophy 12, (1994): 137-181.
• Bett, Richard, "What did Pyrrho Think about the Nature of the Divine and the Good?" Phronesis 39, (1994): 303-337.
• Bett, Richard, Pyrrho, His Antecedents, and His Legacy, Oxford: Oxford University Press, 2000.
• Brunschwig, Jacques, "Introduction: the Beginnings of Hellenistic Epistemology" in Algra, Barnes, Mansfeld and Schofield (eds.),
• The Cambridge History of Hellenistic Philosophy, Cambridge: Cambridge University Press, 1999, 229-259.
• Burnyeat, Myles (ed.), The Skeptical Tradition, Berkeley: University of California Press, 1983.
• Burnyeat, Myles and Frede, Michael (eds.), The Original Sceptics: A Controversy, Indianapolis: Hackett, 1997.
• Doomen, Jasper, "The Problems of Scepticism" Logical Analysis and History of Philosophy 10 (2007): 36-52.
• Halkias, Georgios, "The Self-immolation of Kalanos and other Luminous Encounters among Greeks and Indian Buddhists in the Hellenistic world". Journal of the Oxford Centre for Buddhist Studies, Vol. VIII, 2015: 163-186.
• Hankinson, R.J., The Sceptics, London: Routledge, 1995.
• Kuzminski, Adrian, Pyrrhonism; How the Ancient Greeks Reinvented Buddhism, Lanham, Lexington Books, 2008.
• Long, A.A., Hellenistic Philosophy: Stoics, Epicureans, Sceptics, University of California Press, 1986.
• Long, A.A. and Sedley, David, The Hellenistic Philosophers, Cambridge: Cambridge University Press, 1987.
• Striker, Gisela, "On the difference between the Pyrrhonists and the Academics" in G. Striker, Essays on Hellenistic Epistemology and Ethics, Cambridge: Cambridge University Press, 1996, 135-149.
• Striker, Gisela, "Sceptical strategies" in G. Striker, Essays on Hellenistic Epistemology and Ethics, Cambridge: Cambridge University Press, 1996, 92-115.
• Striker, Gisela, "The Ten Tropes of Aenesidemus" in G. Striker, Essays on Hellenistic Epistemology and Ethics, Cambridge: Cambridge University Press, 1996, 116-134.
• Svavarsson, Svavar Hrafn, "Pyrrho’s dogmatic nature", The Classical Quarterly, 52 (2002): 248-56.
• Svavarsson, Svavar Hrafn, "Pyrrho’s undecidable nature", Oxford Studies in Ancient Philosophy, 27 (2004): 249-295.