Revizia latinliteriga transskribo de la korea lingvo

latiniga sistemo de korea lingvo, oficiala en Sud-Koreio
(Alidirektita el RLT)
Temas pri... Ĉi tiu artikolo temas pri la nuna latinliteriga transskriba sistemo. Por informoj pri iama latinliteriga sistemo ekde 1984 ĝis 2000, vidu la artikolon McCune-Reischauer.

La Revizia latinliteriga transskribo de la korea lingvoRLT (국어의 로마자 표기법 lit. transskribo de la nacia lingvo en latinaj literoj) estas la oficiala transskriba sistemo uzata en Sud-Koreio por transskribi la korean alfabeton per la latina alfabeto ekde 2000. Ĝi anstataŭis la malnovan sistemon bazitan sur la sistemo de McCune-Reischauer. La nuna latinliteriga transskribo estis farita de la nacia akademio de la korea lingvo (국립국어원) kaj publikigita de la Ministerio por Kulturo kaj Turismo de Respubliko Koreio, la 1-an de julio 2000.

Transskriba sistemo

redakti

Simpla vokaloj

redakti
a eo o u eu i ae e oe wi

Diftongoj

redakti
ya yeo yo yu yae ye wa wae wo we ui

Noto:

  • ㅢ transskribiĝas kiel ui, ankaŭ kiam ĝi prononciĝas kiel i.
  • Oni ne distingas longajn kaj mallongajn vokalojn en transskribado.

Konsonantoj

redakti

La nuna latinliteriga transskribado baziĝas principe sur la norma prononco.

g/k kk k d/t tt t b/p pp p j jj ch s ss h n m ng r/l

Esceptoj

redakti
  • La literoj ㄱ, ㄷ kaj ㅂ transskribiĝis kiel g, d kaj b resp., kiam ilin sekvas vokalo. Ili transskribiĝas kiel k, t kaj p resp., kiam ilin sekvas alia konsonanto aŭ kiam ili situas silabofine.
구미 영동 백암 옥천 합덕 호법
Gumi Yeongdong Baegam Okcheon Hapdeok Hobeop
  • Silabofinaj konsonantoj transskribiĝas laŭ la prononco, ne laŭ la supra skemo.
월곶 벚꽃 한밭
Wolgot
(ne "Wolgoj")
beotkkot
(ne "beojkkoch")
Hanbat
  • La litero ㄹ transskibiĝas kiel r, kiam ĝin sekvas vokalo. Ĝi transskribiĝas kiel l, kiam ĝin sekvas konsonanto aŭ kiam ĝi situas silabofine. La sinsekvaj ㄹㄹ transskribiĝas kiel ll.
구리 설악 칠곡 임실 울릉 호법
Guri Seorak Chilgok Imsil Ulleung Hobeop
  • Asimilitaj konsonantoj transskibiĝas laŭ la prononco, kaj ne laŭ la korea skribo.
백마 신문로 종로 왕십리 별내 신라
Baengma
(ne "Baekma")
Sinmunno
(ne "Sinmunro")
Jongno
(ne "Jongro")
Wangsimni
(ne "Wangsipni")
Byeollae
(ne "Byeolnae")
Silla
(ne "Sinra")
  • Ankaŭ la prononco de “epentezaj ㄴ and ㄹ ” transskribiĝas laŭ la prononco.
학여울 알약
Hangnyeoul
(ne "Hakyeoul")
allyak
(ne "alyak")
  • La literoj ㄷ kaj ㅌ, sekvataj de i, transskribiĝas laŭ la prononco kiel j kaj ch resp..
해돋이 알같이 맞히다
haedoji
(ne "haedodi")
algachi
(ne "algati")
machida)
(ne "majhida")
  • Ĝenerale, kiam antaŭ aŭ post la literoj ㄱ, ㄷ, ㅂ kaj ㅈ troviĝas la litero ㅎ, ili transskribiĝas kiel k, t, p kaj ch resp. kiel aspirata konsonanto, kaj h ne skribiĝas.
좋고 놓다 잡혀 낳지
joko
(ne "johgo")
nota
(ne "nohda")
japyeo
(ne "japhyeo")
nachi
(ne "nahji")
  • La h tamen skribiĝas en substantivoj, kiam la litero ㅎ sekvas la literojn ㄱ, ㄷ kaj ㅂ.
묵호 집현전
Mukho
(ne "Muko")
Jiphyeonjeon
(ne "Jipyeonjeon")
  • La prononco en kunmetitaj morfemoj transskribiĝas laŭ la korea skribo, kaj ne laŭ la asimilita prononco.
압구정 낙동강 죽변 낙성대 합정 팔당 샛별 울산
Apgujeong Nakdonggang Jukbyeon Nakseongdae Hapjeong Paldang saetbyeol Ulsan

Tabelo de konsonanta asimilado

redakti
fina konsonanto komenca konsonanto de la najbara silabo
g n d r m b s j ch k t p h
k g kg ngn kd ngn ngm kb ks kj kch kk kt kp kh/k
n n ng nn nd ll/nn nm nb ns nj nch nk nt np nh
l r lg ll ld ll lm lb ls lj lch lk lt lp lh
m m mg mn md mn mm mb ms mj mch mk mt mp mh
p b pg mn pd mn mm pb ps pj pch pk pt pp ph/p
ng ng ngg ngn ngd ngn ngm ngb ngs ngj ngch ngk ngt ngp ngh

Por montri silablimojn, oni povas uzi streketon.

중앙 반구대 세운 해운대
Jung-ang Ban-gudae Se-un Hae-undae

Majuskligo

redakti

Propraj nomoj transskribiĝas majuskle en la vortokomenco.

부산 세종
Busan Sejong

Personaj nomoj

redakti

Inter la familia kaj individua nomoj estu spaceto. Kutime la silaboj de la individua nomo ne dividiĝas aparte, sed oni ankaŭ povas skribi ilin ligante per streketo.

송나리
Song Nari
(aŭ: Song Na-ri)

Notoj:

  • En personaj nomoj, konsonanta asimilo ne esprimiĝas en transskribo:
한복남 홍빛나
Han Boknam
(aŭ: Han Bok-nam;
ne "Han Bongnam")
Hong Bitna
(aŭ: Hong Bit-na;
ne: "Hong Binna")
  • Transskriba sistemo por familiaj nomoj ankoraŭ ne estas oficialigita.

Geografiaj nomoj

redakti

Administraciaj unuoj en Sud-Koreio transskribiĝas jene: 도 do, 시 si, 군 gun, 구 gu, 읍 eup, 면 myeon, 리 ri, 동 dong kaj 가 ga. Ili aldoniĝas al la loknomo kun streketo kiel sufiksoj.

충청북도 제주도 의정부시 양주군 도봉구 신창읍
Chungcheongbuk-do Jeju-do Uijeongbu-si Yangju-gun Dobong-gu Sinchang-eup
삼죽면 인왕리 당산동 봉천 1동 종로 2가 퇴계로 3가
Samjuk-myeon Inwang-ri Dangsan-dong Bongcheon 1-dong Jongno 2-ga Toegyero 3-ga

Silaboj de la geografiaj nomoj ne dividiĝas kaj transskribiĝas sen streketo.

남산 속리산 금강 독도 경복궁 무량수전 연화교 극락전 안압지
Namsan Songnisan Geumgang Dokdo Gyeongbokgung Muryangsujeon Yeonhwagyo Geungnakjeon Anapji
남한산성 화랑대 불국사 현충사 독립문 오죽헌 촉석루 종묘 다보탑
Namhansanseong Hwarangdae Bulguksa Hyeonchungsa Dongnimmun Ojukheon Chokseongnu Jongmyo Dabotap

Konvencia transskribo

redakti

Oni rajtas uzi konvenciajn transskribojn ĝis nun uzatajn por nomoj de personoj kaj firmoj.

Inversigebleco

redakti

Ĉar ne eblas aŭtomate inversigi inter la transskribo kaj la korea skribo, ekzistas modifita metodo, t.e. rekta transliterumado de korea skribo, kiu ne reflektas la asimilitan prononcon.

붓꽃 먹는 독립 문리 물엿 굳이 좋다 가곡 조랑말 없었습니다
jib jip bakk gabs buskkoch meogneun doglib munli mul-yeos gud-i johda gagog jolangmal eobs-eoss-seubnida

Vidu ankaŭ

redakti

Korea lingvo