Siriaj versioj de la Biblio
Siriaj versioj de la Biblio estas diritaj antikvaj tradukoj de la Biblio al la antikva siria lingvo.
Tiu lingvo plenumis grava rolon en la historio de la kristanismo de la originoj: en ĝia teritorio estis eble skribitaj la Evangelio laŭ Mateo kaj la Evangelio laŭ Luko kaj La evangelio de Tomaso; ĉi tie la greka lingvo estis en konstanta kontakto kun tiu siria, kiu havis striktan parencadon kun la dialekto aramea uzita de Jesuo kaj Apostoloj. La aktiveco de la siris Eklezio estas ĝuste atestata de la antikvaj sirilingvaj versioj de la Biblio.
Siriaj versioj redakti
Ili estas:
- Diatessaron
- Targum ( Aramea versio de la hebrea Biblio)
- Malnova siria (Vetus Syra)
- Peshitta (Hebrea Biblio, duakanonaj libroj, Nova Testamento)
- Sira-palestina (kiu utilis al Origeno por korekti kaj fiksi en sia Heksapla la tekston de la Septuaginto)
- Filoksena versio (Iniciatita en 6-a jarcento de episkopo Philoxenus el Mabbug kaj kompletigita de kunepiskopo Polycarp ”Philoxenos” el kiu ricevis la nomon)
- Harklea versio (Thomas el Harqel – el kiu la nomo – en 616 AD = anno domini: Jaro de la Sinjoro) reviviziis parte utiligante la filoksenan version - por la Malnova Testamento – parte utiligante la grekan tekston - por la Nova Testamento.)
Diatessaron redakti
La plej antikva siria versio de la Evangelioj, plue, probablege la plej antikva traduko de libro de la Nova Testamento el la greka al negreka lingvo. Diatersaron estas harmoniigo de la kvar kanonaj Evangelioj (kaj eble de kvina evangelio hodiaŭ perdita) pretigita de Taciano en Romo en 170 ĉirkaŭ; la origina teksto ne alvenis ĝis nin,[1] sed ekzistas kometario pri la Diatessaron verkita de Efrem Sira
Notoj redakti
- ↑ Ekzistas diversaj “harmonioj”, foje supozitaj tiuj de Taciano, sed temas pri imitaĵoj atestantaj pri la sukceso de la literatura ĝenro nobeligita de Taciano; multaj el eŭropaj evangeliaj “harmonioj” descendas el la Codex Fuldensis.
Bibliografio redakti
- Kurt Aland e Barbara Aland, The Text of the New Testament: An Introduction to the Critical Editions and to the Theory and Practice of Modern Textual Criticism, 1995, Grand Rapids, Michigan.
- F. G. Kenyon, Our Bible and the Ancient Manuscripts (IV ed.), Londra 1939.
- Bruce M. Metzger, The Early Versions of the New Testament, Clarendon Press, Oxford 1977, pp. 3-98.
- M. Black, K. Aland, Die alten Übersetzungen des Neuen Testaments, die Kirchenväterzitate und Lektionare: der gegenwärtige Stand ihrer Erforschung und ihre Bedeutung für die griechische Textgeschichte, Wissenschaftliche Beirat des Instituts für neutestamentliche Textforschung, Berlino 1972.
- W. Wright, Catalogue of the Syriac Manuscripts in the British Museum, Gorgias Press LLC 2002.
Vidu ankaŭ redakti
Eksteraj ligiloj redakti
- The Syriac Version, Studia Biblica et Ecclesiastica (Oxford 1891), pp. 195–208.
- Bibliaj siriaj versioj
- [1] At the Encyclopedia of Textual Criticism]