Sparto

urbo en Grekio
Temas pri... Ĉi tiu artikolo temas pri antikva urbo en Grekio. Por aliaj signifoj vidu la artikolon Sparto (apartigilo).

Sparto (dore Σπάρτα; atike Σπάρτη Spártē), aŭ Lakedemonio (greke Λακεδαιμονία) estis helena urbo situanta en la sudo de la duoninsulo Peloponezo de Grekio, apud la rivero Eŭrotaso. Dum la antikva epoko Sparto estis memstara urboŝtato, ĉefurbo de Lakonio, kaj unu el la plej gravaj grekaj urboŝtatoj kune kun Ateno kaj Tebo. La urbo kun aliancanoj luktis kontraŭ la konkurenca urboŝtato Ateno dum la Peloponeza milito, kiu tre influis la historion de antikva Grekio fine de la 5-a jarcento a.K..

Sparto
dore: Σπάρτα
antikva urbo • poliso • eksa administra teritoria unuo • Ancient Greek archaeological site
Oficiala nomo: Σπάρτα
Kromnomo: Lakedaimono
Lando Grekio Grekio
Kontinento Eŭropo
Duoninsulo Balkano
Insulo Peloponezo
Historiaj regionoj Antikva Grekio, Helena civilizo
Montaroj Parnon, Taygetos
Tipo de urbo urboŝtato
Rivero Eurotas
Situo Sparto
 - koordinatoj 37° 04′ 00″ N 22° 26′ 00″ O / 37.06667 °N, 22.43333 °O / 37.06667; 22.43333 (mapo)
Fondo 10-a jarcento a.K.
 - fino 146 a.K.
 - fondinto Lakedemono
Erao Grek-romia antikvo
Situo enkadre de Grekio
Situo enkadre de Grekio
Situo enkadre de Grekio
Teritorio de la antikva Sparto
Teritorio de la antikva Sparto
Teritorio de la antikva Sparto
Vikimedia Komunejo: Sparta

Historio

redakti

La urbo estis fondita de la doroj post ties konkerado de Lakonio. Dum la komenco estis gravaj malkonsentoj, kiuj malhelpis taŭgan disvolvadon. Tamen, en la sepa jarcento a.K. oni enkondukis reformojn por pliforitigi ĝian militan povon. Tiuj reformoj igis Sparton la modela hoplita urbo.

Socia konsisto

redakti

Sparto estis speco de respubliko da, delonge, invadintaj militistoj subpremantaj suban kaj senrajton klason da kamparanoj, la helotoj, kiuj kultivadis la grundon, kaj havis neniun rajton. adoleskiĝantaj spartanoj eĉ havis la devon provi mortigi unu el ili por iĝi plenkreskulo.

Moroj de la spartanoj

redakti

Bildaro

redakti