Latinida valuta unio: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
La '''Latinalatinida moneravaluta unio''' estiĝis jare [[1865]] rezulte de interkonsento de [[Francio]], [[Belgio]], [[Italio]] kaj [[Svislando]]. [[Grekio]] ekmembriĝis en la union endum la jaro [[1868]]. Celo de la unio estasestis tenado de ''mona dumetalismo'' (mona sistemo, en kiu funkcion de monoj plenumas [[oro]] kaj [[arĝento]]). Interkonsento antaŭdifinis liberan stampadon de moneroj de du metaloj en proporcio 1:15,5. BazajLa monajbazaj unuojvalutoj de anajla landojmembroŝtatoj, franca, svisa kaj belga [[franko]], itala [[liro]], kaj greka [[drakmo]] estis adekvataj al 0,29 gramoj de pura oro aŭ al 4,5 gramoj de pura arĝento. Alia specokarakterizaĵo de la unio estas, ke emisitajemisiitaj bankbiletojmonbiletoj estasestis ŝanĝeblaj kontraŭ oro aŭ arĝento kaj ke la naciaj moneroj estas libere cirkulantaj ene de la tuta unio.
[[Ekonomiko]] > [[Mono]] > Latina monera unio
----
 
La unio finisformale sianmalfondiĝis ekzistadonfine jarede la jaro [[18781926]], fakte jam ne plu funkciis ekde la komenciĝo de la [[Unua Mondmilito]]. Ĉefa kialo de finiĝola malfondo estas, ke la bazaj principoj, sur kiuj la unio baziĝis, estis rompitaj de preskaŭ ĉiu ano. Aliamembroŝtato, kialo estas,kaj ke ĉiuj landoj havissignife pliakcentis siajn proprajn celojn kaj interesojn, do la unionekmankis mankispolitika unueco de ĉiuj anojmembroŝatoj.
'''Latina monera unio''' estiĝis jare [[1865]] rezulte de interkonsento de [[Francio]], [[Belgio]], [[Italio]] kaj [[Svislando]]. [[Grekio]] ekmembriĝis la union en la jaro [[1868]]. Celo de unio estas tenado de ''mona dumetalismo'' (mona sistemo, en kiu funkcion de monoj plenumas [[oro]] kaj [[arĝento]]). Interkonsento antaŭdifinis liberan stampadon de moneroj de du metaloj en proporcio 1:15,5. Bazaj monaj unuoj de anaj landoj, [[franko]], [[liro]], [[drakmo]] estis adekvataj al 0,29 gramoj de pura oro aŭ al 4,5 gramoj de pura arĝento. Alia speco de unio estas, ke emisitaj bankbiletoj estas ŝanĝeblaj kontraŭ oro aŭ arĝento kaj ke naciaj moneroj estas libere cirkulantaj ene de unio.
 
Dum la sama epoko, en norda Eŭropo pro samaj ekonomiaj kialoj funkciis la [[skandinavia valuta unio]]. Ambaŭ valutaj unioj iusence estas rektaj antaŭuloj de la nuntempa komuna eŭropa valuto [[Eŭro]].
La unio finis sian ekzistadon jare [[1878]]. Ĉefa kialo de finiĝo estas, ke bazaj principoj, sur kiuj la unio baziĝis, estis rompitaj de preskaŭ ĉiu ano. Alia kialo estas, ke ĉiuj landoj havis siajn proprajn celojn kaj interesojn, do la union mankis unueco de ĉiuj anoj.
 
== EksterajRetaj ligiloj ==
{{el}} [http://digilander.libero.it/maggioref/latin%20monetary%20union.html anglalingva artikolo pri la latinida valuta unio, "avo de la hodiaŭa Eŭro"]
{{el}} [http://www.herodote.net/histoire12230.htm franclingva artikolo pri la naskiĝo de la latinida valuta unio]
{{el}} [http://www.oup.co.uk/pdf/0-19-924366-2.pdf PDF-dokumento de 46-paĝa anglalingva eseo pri la tiama reagoj aparte de Britio kaj Germanio al la latinida valuta unio]
 
''Vidu ankaŭ:'' [[Dosiero:Flago-de-Belgio.svg|20px]] [[belga franko]], [[Dosiero:Flago-de-Francio.svg|20px]] [[franca franko]], [[Dosiero:Flago-de-Italio.svg|20px]] [[itala liro]], [[Dosiero:Flago-de-Grekio.svg|20px]] [[greka drakmo]] kaj [[Dosiero:Flago-de-Svisio.svg|20px]] [[svisa franko]].
 
=== Jen iuj arĝentaj moneroj el la epoko de la latinida valuta unio ===
<center><gallery>
[[Dosiero:5francleopoldii1868front.jpg|thumb|left|180px]]<center>Jen 5-franka arĝenta monero
[[Dosiero:5francleopoldii1868back.jpg|thumb|left|180px]]<center>... de Belgio
[[Dosiero:5francnapoleoniii1868front.jpg|thumb|left|180px]]<center>kaj 5-franka arĝenta monero
[[Dosiero:5francnapoleoniii1868back.jpg|thumb|left|180px]]<center>... de Francio,
Dosiero:5dracme1874front.jpg|<center>5-franka arĝenta monero
Dosiero:5dracme1874back.jpg|<center>... de Grekio
Dosiero:5lirevittorioemanueleii1874front.jpg|<center>kaj 5-franka arĝenta monero
Dosiero:5lirevittorioemanueleii1874back.jpg|<center>... de Italio.
</gallery></center>
 
----
La fino de la unio en [[1878]] ne estas konfirmebla el aliaj vikipedioj, kiuj asertas, ke ankoraŭ en [[1889]] novaj membroj aliĝis, kaj ke [[Belgio]] forlasis la union nur en [[1926]] kaj svislando cirkuligis la uniajn monerojn ĝis [[1927]].
== Eksteraj ligiloj ==
{{el}} http://www.oup.co.uk/pdf/0-19-924366-2.pdf
{{el}} http://digilander.libero.it/maggioref/latin%20monetary%20union.html <!-- en:Grand-dad of today's Euro: '''The Latin Monetary Union''' (1865-1927) en->eo:_Grand_-paĉjo (da, de) hodiaŭ's Eŭro: '''La Latina monera unio''' (1865-1927) -->
{{el}} http://www.herodote.net/histoire12230.htm <!-- fr:Histoire de l'Union Latine fr->eo:Historio _de_ l'_Union_ _Latine_ -->
== Vidu ankaŭ jenon: ==
* [[Eŭropa Unio]]
* [[Eŭro]]
[[Dosiero:5francleopoldii1868front.jpg|thumb|left|180px]]
[[Dosiero:5francleopoldii1868back.jpg|thumb|left|180px]]
[[Dosiero:5francnapoleoniii1868front.jpg|thumb|left|180px]]
[[Dosiero:5francnapoleoniii1868back.jpg|thumb|left|180px]]
{{Aldonaj bildoj}}
[[Kategorio:Monunuoj]]