Ĵemajtia dialekto: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
La '''ĵemajtia''' estas '''dialekto''' de la [[litova lingvo]] parolata aparte en [[Ĵemajtio]], la etnografia regiono kiu ampleksas la okcidenton de [[Litovio]]. La ĵemajtia dialekto (foje ankaŭ nomata '''ĵemajtia lingvo''') signife kaj pli klare malsamas de la standardanorma litova lingvo ol ĉiuj aliaj dialektoj.
 
== Lingvistikaj diferencoj inter la ĵemajtia kaj la standardanorma litova ==
La ĵemajtia malsamas de la standardanorma litova lingvo laŭ [[fonetiko]], [[vortaro]] kaj [[morfologio]]. Ankaŭ iuj verboformoj malsamas.
 
Multaj vortoj kaj parolturnoj komplete malsamas de la standardanorma litova, ekzemple ''kiuocis'' - korbo (litove krepšys), ''tevs'' - maldika (litove plonas) aŭ ''a jebentas!'' - "ne povas esti!" (litove negali būti!).
 
==Subdialektoj ==
Linio 20:
Elmigrado de parolantoj de la dialekto al aliaj regionoj de Litovio kaj enmigrado de neparolantoj en Ĵemajtion reduktis lingvokontaktojn inter la parolantoj kaj la fluecon de la lingvorego.
 
Ekzistas provoj de la ĵemajtia kultura asocio kontraŭlabori la malaperon de la dialekto. Kaj iuj lokaj iniciativoj subtenas tion: Ekzemple la konsilio de la urbo [[Telšiai]] starigas vojmontrilojn, kiuj uzas kaj la standardannorman litovan kaj la ĵemajtian dialekton.
 
== Ortografio ==
StandardigiaNormigita [[ortografio]] de la dialekto aperis dum la periodo inter la unua kaj dua mondmilitoj; tamen ĝi ne estis konsiderita kaj diskonigita dum la periodo de la okupo fare de Sovetunio (de 1939 respektive 1944 ĝis 1990). Tial dum la jaro de la sendependiĝo de Litovio nur maljunuloj scipovis skribi la dialekton.
 
La ortografio baze uzas la samajn literojn kiel la litova lingvo, kun la sekvaj diferencoj:
Linio 29:
* Ne ekzistas [[vokalo]]j kun la hoko "[[ogoneko]]": '''ą''', '''ę''', '''į''', '''ų''')
* Ekzistas kvar aldonaj longaj vokaloj, skribitaj kun horizontala supersigna streko ([[makrono]]): '''ā''', '''ē''', '''ō''' (samkiel en la [[latva lingvo]]) kaj '''ė̅''' (vidu la apudan bildon).
* La longa '''i''' en la ĵemajtia dialekto estas skribita kun horizontala supersinga streko '''ī''' (dum en la standardanorma litova lingvo temas pri '''y''').
Ekzistas du aldonaj [[diftongo]]j en la dialekto, kiuj poe skribiĝas per du literoj: '''ou''' kaj '''ėi'''.