Unuiĝinta Reĝlando: Malsamoj inter versioj

En la jaro [[1921]], la plejmulto de [[Irlando]] sendependiĝis kiel la [[Respubliko de Irlando]], kaj nun nur ses provinceroj, aŭ graflandoj (''The Six Counties'') en la nordorienta parto de la insulo daŭre apartenas al la Unuiĝita Reĝlando.

 

 

 

== Historio ==

{{ĉefartikolo|Historio de Unuiĝinta Reĝlando}}

La [[1-an de majo]] [[1707]], la [[Reĝlando de Granda Britio]]<ref>{{cite web|url=http://www.parliament.uk/actofunion/ |title=Welcome|publisher=www.parliament.uk|dateformat=dmy|accessdate=7-a de oktobro 2008}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.scotshistoryonline.co.uk/union.html |title=THE TREATY or Act of the Union |publisher=www.scotshistoryonline.co.uk |dateformat=dmy|accessdate=27-a de aŭgusto 2008}}</ref> estis kreita de la [[politika unio]] de la [[Reĝlando de Anglio]] (inkluzivinte [[Kimrio]]n) kaj la [[Reĝlando de Skotlando]]. Ĉi tiu evento estis la rezulto de la [[Act of Union 1707|Traktato de Unio]] kiu estis subskribita la [[22-an de julio]] [[1706]]<ref>{{cite web|url=http://www.nationalarchives.gov.uk/pathways/citizenship/rise_parliament/docs/articles_union.htm |title=Articles of Union with Scotland 1707|publisher=www.parliament.uk |dateformat=dmy|accessdate=19-a de oktobro 2008}}</ref>, kaj adoptita de [[Parlamento de Anglio]] kaj [[Parlamento de Skotlando]], ambaŭ farante [[Act of Union 1707|Aktojn de Unio]] en 1707. Preskaŭ post jarcento, la [[Reĝlando de Irlando]], jam sub angla kontrolo ekde 1691, kuniĝis kun la Reĝlando de Granda Britio por formi la Unuiĝintan Reĝlandon de Granda Britio kaj Irlando per la adopto de la [[1800 Akto de Unio]].<ref>{{cite web |url=http://www.actofunion.ac.uk/actofunion.htm#act | title=The Act of Union |publisher=Act of Union Virtual Library |dateformat=dmy|accessdate=15-a de majo 2006}}</ref> Kvankam Anglio kaj Skotlando estis apartaj ŝtatoj antaŭ 1707, ili estis ligitaj ekde la [[Unio de la Kronoj]] en 1603, kiam [[Jakobo la 1-a (Anglio)|Jakobo la 1-a]] heredis la tronon de la Reĝlandoj de Anglio kaj Irlando kaj translokigis lian korton de [[Edinburgo]] al [[Londono]].<ref>{{cite book|title=Chronology of Scottish History|publisher=Geddes & Grosset|isbn=1855343800|last=Ross|first=David|year=2002|quote=''1603:'' James VI becomes James I of England in the Union of the Crowns, and leaves Edinburgh for London|page=56}}</ref><ref>{{cite book|title=Claiming Scotland: National Identity and Liberal Culture|publisher=Edinburgh University Press|isbn=1902930169|last=Hearn|first=Jonathan|year=2002|quote=Inevitably, James moved his court to London|page=104}}</ref>

 

En ĝia unua jarcento, la Unuiĝinta Reĝlando grave rolis disvolvante okcidentajn ideojn de la [[parlamento|parlamenta sistemo]], kaj farante gravajn kontribuojn al literaturo, artoj, kaj sciencoj.<ref>{{cite book |last=Ferguson |first=Niall |year=2003 |title=Empire: The Rise and Demise of the British World Order |publisher=Basic Books |isbn=0465023282}}</ref> Ĝia [[Industria Revolucio]] transformis la landon kaj fuelumis la kreskantan [[Brita Imperio|Britan Imperion]]. Dum ĉi tiu tempo, ĝi ekspluatis sklavecon, tamen post la adopto de la [[Akto pri Sklava Komerco]] en 1807, ĝi estris kiel unu el la kelkaj landoj kontraŭ sklaveco.<ref>[http://www.bbc.co.uk/devon/content/articles/2007/03/20/abolition_navy_feature.shtml Sailing against slavery. By Jo Loosemore] BBC</ref>

 

== Geografio ==

La subŝtatoj Anglio, Skotlando kaj Kimrio situas sur insulo nord-okcidenta de la eŭropa kontinento, kiu lokiĝas en la [[norda maro]]. La nordo de la insulo, kie estas Skotlando, famas pro sia vasta montaro, kiu estas anglalingve nomata ''Scottish Highlands'' (esperante ''Skotaj altlandoj''). Okcidente de la brita insulo estas la irlanda.

 

|wikinewscat=Britio

}}

* [[Britio (terminaro)]]

* [[Granda Britio (insulo)|La insulo de Granda Britio]]

 

{{havenda artikolo|Unuiĝinta Reĝlando}}

 

{{Navigacipanelaro