San-Paŭlo: Malsamoj inter versioj

|retejo_ŝubŝtato = [http://www.saopaulo.sp.gov.br/ www.saopaulo.sp.gov.br]

}}

 

Politike ĝi konsistas el 645 municipoj kaj sia areo estas de 248.209,426 km², aŭ 2,91% de tuta surfaco de Brazilo. Troveblas tri diversaj partoj: la metropola areo de la ĉefurbo (konata kiel Granda San-Paŭlo, portugale ''Grande São Paulo''), la marbordo kaj la interlando. Regionoj proksime de la ĉefurbo ankaŭ estas metropolaj areoj, kiel [[Campinas|Kampino]], [[Santos]], [[Sorocaba]] kaj [[São José dos Campos]]; aliaj regionoj estas la [[ABC Paulista]]. La sumo de loĝantoj de tiuj areoj kaj de la ĉefurbo surpasas 29 milionojn da enloĝantoj, t.e., proksimume 75% de la tuta populacio de San-Paŭlo.

 

Ĝi estas la plej aktiva subŝtato industrie kaj ekonomie. Krom la granda ekonomia povo, la subŝtato havas relative bonajn sociajn indicojn: la tria plej granda IHD, dua MEP kape kaj kvara plej malgranda nivelo de senalfabetismo inter ĉiuj subŝtatoj de Brazilo.

 

== Historio ==

=== Koloniado ===

En la komenco de la [[16-a jarcento]], la san-paŭla marbordo jam estis vizitita de portugalaj kaj hispanaj navigistoj, sed nur en [[1532]] okazis la unua popoligo en [[São Vicente]], fare de [[Martim Afonso de Sousa]], kie nun estas la [[Baixada Santista]].

 

Post fondiĝo de Vilaĝo São Vicente, estis kreita la unua parlamento en Ameriko: La Ĉambro de Vilaĝo São Vicente, kie estis organizita la unua balotado en la amerika kontinento. La serĉo por multevaloraj metaloj faris, ke portugaloj surpasis [[Serra do Mar]]-n, tra la jam ekzistanta indiĝena irvojo, [[Peabiru]]. En la altebenaĵo post Mara Montaro (Serra do Mar), estis fondita en la jaro [[1554]] la vilaĝo de [[San-Paŭlo_(urbo)|Sankta Paŭlo de Piratininga]], de la jesuitoj, gviditaj de [[Manuel da Nóbrega]]. Ĝis la fino de la 16-a jarcento multajn aliajn vilaĝojn oni fondis en la altebena regiono, kiel [[Santana de Parnaíba]], kiuj garantiis la sekurecon kaj subtenon de vilaĝo San-Paŭlo.<ref>[[SP Turismo]]. «[http://www.sp-turismo.com/historia.htm História - SP Turismo]» {{pt}}. </ref>

 

Fondiĝo de São Vicente en la san-paŭla marbordo iniciatis la procezon de [[koloniado de Brazilo]] kiel kutima politiko de la portugala registaro, kaŭzita de alesteco de aliaj fremduloj, kiuj minacis ekposedi tiun teritorion.<ref>[[Prefeitura de São Vicente]]. «[http://www.saovicente.sp.gov.br/conheca/povoacao.asp Povoação de São Vicente]» {{pt}}. </ref>

 

Antaŭ tio, jam ekzistis tie centro de la [[Portugala Imperio]], kiu, simile al aliaj marbordaj centroj, ekestis post ŝip-drono, probable en la komenco de la 16-a jarcento. Tamen nur post fondiĝo de Vilaĝo São Vicente, far Martim Afonso de Souza, oni konsideris ĝin kiel veran markon de la brazila koloniado.<ref>[[Prefeitura de São Vicente]]. «[http://www.saovicente.sp.gov.br/conheca/cellulamater.asp ]» {{pt}}. </ref>

 

La mallarĝa marbordo, barita de la Mara Montaro, malfaciligis ekeston de agrikulturo. Aliflanke, la altebenaĵo restis izolita, kiu malpermesis al ĝi atingi la oceanon kaj tiel, malfacile transporti varojn. Tiel, tiu teritorio iĝis ekonomie malsupera, sen ebleco produkti la ĉefan varon de [[kolonia Brazilo]], la [[sukerkano|sukerkanon]], tiam kultivate ĉefe en [[Pernambuco]] kaj [[Bahia]].<ref>[[Governo de São Paulo]]. «[http://www.saopaulo.sp.gov.br/conhecasp/historia_colonia A Colônia]» {{pt}}. </ref>

 

 

== Aliaj projektoj ==