Arkitekto: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e ThomasPusch movis paĝon Arĥitekturisto al Arkitekto: Vidu la flankajn notojn de diskuto Vikipedio:Forigendaj_artikoloj#Kategorio:Arĥitektoj
Vidu la flankajn notojn de diskuto Vikipedio:Forigendaj_artikoloj#Kategorio:Arĥitektoj.
Linio 1:
[[Dosiero:Architect.png|thumb|righteta|180px|Arĥitekturisto kun desegnotabloj]]
'''ArkitekturistoArkitekto''' (ankaŭ ''arĥitekto'') estas persono kiu profesie projektas konstruaĵojn kaj okupiĝas pri la teknika, scienca, funkcia kaj realiga planado de konstruaĵoj ĉiaspecaj. La baza kompetenteco de la arkitekturistoarkitekto estas la - super konstruado leviĝanta - kreado de [[arkitekturo]].
 
== Historio ==
En antaŭaj tempoj la arkitekturistojarkitektoj havis alian titolon: ''mastro de konstruado''.
Ili ricevis tre tradician ĝeneralan edukon.
Laŭ malsamaj historiaj epokoj la konstrumastroj devenis de diversaj klasoj kaj medioj.
Ekzemple, dum la romia epoko, la konstrumastroj ofte estis armeaj inĝenieroj kaj en la [[mezepoko]] la monaĥoj ludis tiun rolon. Ekde la [[renesanco]] venis la artistoj, la skulptistoj kaj la sciencistoj.
 
Ekde la 19-a jarcento, pro la disvolviĝo de la ekonomio kaj tekniko dum la industriiĝo, la profesio arkitekturisto fariĝis aparta akademia disciplino. Ekestis enorma antaŭeniĝo en la konstruteknologio kaj novspecaj taskoj (apartamentoj, lernejoj, ...) kaŭzis ke duonprofesiaj konstrumastroj ne plu kapablis regi la tutan konstruprocezon. Tiam ekestis lernejoj kaj akademioj por arkitektoj.
La komplekseco daŭre kreskadas kaj dum la 20-a jarcento ekestis specialiĝo en diversajn fakdisciplinojn, inter alie urboplanado, pejzaĝo-arkitekturo, arkitekturistoarkitekto de interno, konstrufiziko, kaj tiel plu.
Ekestis enorma antaŭeniĝo en la konstruteknologio kaj novspecaj taskoj (apartamentoj, lernejoj, ...) kaŭzis ke duonprofesiaj konstrumastroj ne plu kapablis regi la tutan konstruprocezon. Tiam ekestis lernejoj kaj akademioj por arkitekturistoj.
La komplekseco daŭre kreskadas kaj dum la 20-a jarcento ekestis specialiĝo en diversajn fakdisciplinojn, inter alie urboplanado, pejzaĝo-arkitekturo, arkitekturisto de interno, konstrufiziko, kaj tiel plu.
 
== Tasko ==
ArkitekturistoArkitekto ricevas [[tasko]]n por projekti [[konstruaĵo]]n. La taskodonanto povas esti unuopulo aŭ ampleksa organizaĵo. Iom da ekzemploj de eblaj taskodonantoj: [[privatulo]], iu loĝej-organizanto, urbestraro, [[asocio]], [[fondaĵo]] aŭ [[eklezio]], estraro de fabriko aŭ [[entrepreno]], registara instanco kaj tiel plu.
 
La arkitekturistoarkitekto post ricevi taskon faras la antaŭprojekton por pludiskuti ĝin kun la investistoj. La arkitekturistoarkitekto faras ankaŭ la antaŭkalkuladon de la kostoj. Se la investistoj konsentas, la projekto estas plu ellaborata. Post tiu ĉi fazo, la arkitekto kontaktas entreprenistoj por fari oferton pri la kostoj de la konstruado.
Post tiu ĉi fazo, la arkitekturisto kontaktas entreprenistoj por fari oferton pri la kostoj de la konstruado.
 
Foje iu [[instanco]] petas al diversaj arkitekturistojarkitektoj fari [[skizo|skizan]] projekton. Poste [[komisiono]] de la instanco elektas la plej taŭgan ensendaĵon (ofte la ensendaĵo devas esti anonima). La elektito poste ricevas la konkretan taskon.
La elektito poste ricevas la konkretan taskon.
 
Alia ebleco estas entreprenisto kiu posedas konstru-areon. Tiu donas taskon al la arkitekturistoarkitekto por fari la projekton kaj poste mem konstruas.
 
ArkitekturistoArkitekto respondecas pri la formo, interna divido, konstruado, elektoj de la koloro kaj materialoj, ĉio laŭ la financaj eblecoj kaj la estetikaj deziroj de la taskodonanto.
 
== Desegnado ==
Depende de la grandeco de la arkitekturoficoofico, la arkitekturistoarkitekto mem faras la skizon kaj antaŭprojekton aŭ transdonas la taskon al siaj kunlaborantoj.
Ĝis preskaŭ la lasta jardeko de la 20-a jarcento, ĉiu desegnado okazis per plumo aŭ krajono, papero, liniilo kaj sur desegnotablo. Poste pli kaj pli oni enkondukis komputilojn kun specialigitaj programoj por projektado.
 
== Gravaj arkitekturistojarkitektoj ==
[[Dosiero:Antoni gaudi.jpg|thumbeta|Antoni GAUDI]]
:[[Alvar Aalto]]
:[[Donato Bramante]]
Linio 40 ⟶ 38:
:[[Jules Hardouin-Mansart]]
:[[Le Corbusier]]
:[[Károly Kós]] ([[1883]]-[[1977]]), hungara arkitekturistoarkitekto
:[[Pierre Cuypers]]
:[[Jacques Lemercier]]