Klasikismo: Malsamoj inter versioj

'''KlasicismoKlasikismo''' en arta historio estas stila epoko, kiun karakterizis la kopiado de la klasikaj stiloj de [[antikva Grekio]] kaj la [[Romio|Romia Regno]], aparte farado de statuoj kaj arkitekturo de antikvaj temploj.

La tempa difino de tiu-ĉi epoko ne facilas. Ekzemple la arkitekturon de ''Andrea Palladio'', kiu vivis de 1508 ĝis 1580, estas nomata klasicismaklasikisma, sed ankaŭ la arto de Francio, Nederlando kaj Anglio dum la 17a jarcento. Fakte ekde la epoko [[Renesanco]] (kiu mem estas interpreto de la antikva greka kaj romia arto) ekzistis ''klasicismaklasikisma'' inklino, kiu ankaŭ influis la stilon [[Baroko]] (ekzemplo por tio estas la skulptado de ''Georg Raphael Donner''. Speciale en Anglio kaj Francio iuspeca klasicismaklasikisma gusto ([[franca lingvo|france]] ''Goût classique'') dominas la tutan 17an kaj 18an jarcenton.

Baze tamen la termino 'KlasicismoKlasikismo' difinas epokon de la tuta arta historio inter la malfrua 18a ĝis frua 19a jarcento (pli-malpli inter 1770 kaj 1830), kiu strebis revivigi la grekan klasikan epokon. En Germanlingvio ĝia spirita iniciatinto estis ''Johann Joachim Winckelmann''. En Francio la klasicismaklasikisma epoko komenciĝas dum la regado de reĝo ''Louis XV.''. Dum transira periodo inter 1750 kaj 1760 kaj elementoj rokokaj kaj formoj klasicismajklasikismaj uziĝis. La frua klasicismoklasikismo en Francio nomiĝis ''goût grec'', la fazo post 1770 - dum la regado de reĝo ''Louis XVI.'' - nomiĝis ''goût étrusque''.

[[Dosiero:Fridericianum02.jpg|thumbeta|300px|<center>La ''Fridericianum'' en [[Kaselo]], Germanio, 1779]]

[[Dosiero:Schadow2.JPG|thumbeta|leftmaldekstra|150px|<center>La princinoj de ''[[Johann Gottfried Schadow]]'' en la malnova nacia galerio, [[Berlino]]]]

Kontraste al la antaŭa stilo [[Rokoko]] la klasicismonklasikismon karakterizas reveno al formoj kun rektaj linioj kun forta kopiado de klasike-antikvaj formoj.

En pentrado la artistoj forlasas la simbolecan programon de la baroka tempo kaj bildigas scenojn al al greka kaj romia historio kaj legendaro, kiu ofte celas peri "patriotisman" mesaĝon. Gravas gestoj kaj la kompono de la figuroj, kio donas teatrecan aspekton al multaj pentraĵoj. Konturoj kaj koloroj iĝas pli klaraj, kaj iuj artaj teoriistoj komprenas la klasicismonklasikismon kiel klara dividilo inter antaŭa Rokoko kaj posta [[Impresionismo]].

* ''Antoni Corazzi'', kiu ekzemple konstruigis inter 1825 kaj 1833 la ŝtatan operon en [[Varsovio]], la plej grandan klasicismanklasikisman teatron tutmonde

* ''Carl Ludwig Engel'', germandevena arkitekto, kiu kreis klasicismanklasikisman urbocentron de [[Helsinko]]

Klasikismo estas stilo kaj tendencoj en literarturo kaj arto de la 17-a ĝis 19-aja jcjarcentoj, penanta imiti kaj observi la ĉefajn kvalitojn de la greklatinaj famaj aŭtoroj kiel la normon kaj idealan modelon <ref>[[Plena Ilustrita Vortaro]]</ref>.

KreiĝisLaŭ difino de [[PIV]] ĝi kreiĝis en Francio en la 17-a jcjarcento. Konforme al altspiritaj etikaj ideoj, klasikisma estetiko determinis hierarkion de ĝenroj - altaj ( [[Dramo|tragedio]], [[Poemo|epopeo]], odo) kal malaltaj ( [[Dramo|komedio]], satiro, [[fablo]]).

Klasikismaj verkistoj estis: [[Kornelio]], [[Racino]], [[Voltero]], [[Molière]], [[Lafonteno]], [[Goeto]] kaj [[Ŝilero]] (dum Weimarailia [[Vajmara klasikismo|Vajmara periodo]]).