Agula lingvo
Agula, estas lingvo parolata de la aguloj kaj estas uzata en suda Dagestano (respubliko de Rusio) kaj Azerbajĝano.
| Agula | |
| агъул чӀал | |
| lingvo • moderna lingvo | |
|---|---|
| samura lingvaro | |
| Parolata en | Rusio, Azerbajĝano |
| Regiono | Suda Dagestano |
| Parolantoj | 17 373 (laŭ la censo de 1 989) |
| Skribo | Surbaze de cirila alfabeto |
| Lingvistika klasifiko | |
Nordorienta kaŭkaza | |
| Oficiala statuso | |
| Reguligita de | Tsadasa Institute of Language, Literature and Art |
| Lingva statuso | 3 sendube endanĝerigita |
| Lingvaj kodoj | |
| Lingvaj kodoj | |
| ISO 639-2 | agx |
| ISO 639-3 | agx |
| Glottolog | aghu1253 |
| Angla nomo | Aghul |
| Franca nomo | agul |
Klasifiko
redaktiLa agula lingvo apartenas al la grupo de lezgaj lingvoj de la familio de nordorientaj kaŭkazaj lingvoj.
Geografia distribuo
redaktiEn 1989, agula lingvo estis parolata de 17373 homoj en Rusio, ĉefe en suda Dagestano, kaj ankaŭ de 32 homoj en Azerbajĝano.
Oficiala statuso
redaktiLa Agula ne estas la oficiala lingvo, la lezga lingvo estas uzata kiel la literatura lingvo.
Parencaj lingvoj
redaktiEstas dek lingvoj en la lezga lingva familio, nome: la agula, tabasara, rutula, lezga, caĥura, buduĥa, krica, ĥinaluga, udia kaj arĉia.
Gramatiko
redaktiAdjektivoj
redaktiSendependa kaj predikata adjektivoj prenas markilojn de pluraleco kaj klaso; ankaŭ estas speciala kazo se ĝi uzatas kiel nominala. Kiel atributoj ili estas neŝanĝataj. Tial idžed "bona", ergativa idžedi, kaj tiel plu -n, -s; pl. idžedar; sed Idže insandi hhuč qini "La bona viro mortigis la lupon" (subjekto en ergativo).
Pronomoj
redaktiPersonaj pronomoj
redakti| Singularo | Pluralo | |
|---|---|---|
| 1 | zun |
Alfabeto
redakti| А а | Б б | В в | Г г | Гъ гъ | Гь гь | ГI гI | Д д |
| Дж дж | Е е | Ё ё | Ж ж | З з | И и | Й й | К к |
| Кк кк | Къ къ | Кь кь | КI кI | Л л | М м | Н н | О о |
| П п | Пп пп | ПI пI | Р р | С с | Т т | Тт тт | ТI тI |
| У у | Уь уь | Ф ф | Х х | Хъ хъ | Хь хь | ХI хI | Ц ц |
| ЦI цI | Ч ч | Чч чч | ЧI чI | Ш ш | Щ щ | ъ | I |
| ы | ь | Э э | Ю ю | Я я |
Bibliografio
redakti- Haspelmath, Martin. 1993. A grammar of Lezgian - Gramatiko de lezga. (gramatika biblioteko Mouton; 9). Berlino & Novjorko: Mouton de Gruyter. – ISBN 3-11-013735-6
- Talibov, Bukar B. kaj Magomed M. Gadžiev. 1966. Lezginsko-russkij slovarj - lezga-rusa vortaro. Moskva: Eld. Sovetskaja Enciklopedija.
Eksteraj ligiloj
redakti- raporto por lezga de Ethnologue Arkivigite je 2006-04-26 per la retarkivo Wayback Machine
- Lingvoj de la Monda raporto Arkivigite je 2016-03-03 per la retarkivo Wayback Machine
- [1] Libroj pri agula lingvo