Haapsalu (germane kaj svede Hapsal) estas apudmara urbo en Estonio.

Haapsalu
(Oablu Aablu)
germane: Hapsal, svede: Hapsal
urbo
  Blazono
Ŝtato Estonio Estonio
Regiono Läänemaa
Situo Haapsalu
 - koordinatoj 58° 56′ 22″ N 23° 32′ 27″ O / 58.93944 °N, 23.54083 °O / 58.93944; 23.54083 (mapo)
Areo 10,59 km² (1 059 ha)
Loĝantaro 11 876 (2004)
Denseco 1 121,44 loĝ./km²
Horzono EET (UTC+2)
 - somera tempo EEST (UTC+3)
Poŝtkodo
Situo enkadre de Estonio
Situo enkadre de Estonio
Situo enkadre de Estonio
Vikimedia Komunejo: Haapsalu
Retpaĝo: www.haapsalu.ee
Map
Virabelvidbendo de Haapsalu 2022

Haapsalu situas ĉe la okcidenta marbordo de Estonio kaj estas varma ban- kaj kurac-loko, simile kiel Pärnu. Pro ĝiaj multaj akvovojoj estonoj nomas la urbon ankaŭ la „Venecio de la Nordo“ aŭ „Venecio ĉe la Balta Maro“.

Historio

redakti
 
Burgo Haapsalu (1889)

La urbo estis fondita inter 1260 kaj 1270. La unua skriba dokumento mencias ĝin en 1279.

La german-balta kuracisto Carl Abraham Hunnius malkovris la sanigan efikon de la ŝlimo de Haapsalu en la 19-a jarcento, en 1825 fondis unuan sanatorion kaj rapide establis la urbon kiel monduman kurac-lokon. Jam la rusa cara familio de la Romanovidoj ŝatis la banlokon. Ankoraŭ hodiaŭ ĝi altiras multajn en- kaj eksterlandajn vizitantojn, precipe en somero.

Laŭdire Pjotr Iljiĉ Ĉajkovskij verkis sian 6-an sinfonion en somera domo en Haapsalu.

Kresko de la loĝantaro

redakti
  • 1934 - 4.649
  • 1959 - 8.567
  • 1970 - 11.483
  • 1979 - 13.035
  • 1989 - 14.617

Politiko

redakti

Partneraj urboj

redakti

Kulturo kaj vidindaĵoj

redakti

La ĉefaj vidindaĵoj estas la episkopa kastelo, la marborda promenejo (Promenaad), sur kiu jam promenis artistoj kiel Pjotr Iljiĉ Ĉajkovskij kaj la pentristo Nikolai Roerich, kaj la Kuursaal (spektakla salonego, konstruita en 1898).

Konstruaĵoj

redakti

Haapsalu havas multajn vilaojn en la secesia stilo, kiu estas renovigitaj iom post iom.

De 1957 troviĝas la probable plej malnova, ankoraŭ ekzistanta monumento por la germana poeto kaj verkisto Friedrich Schiller en la Läänemaa Muuseum (muzeo) de Haapsalu. Ĝin Dorothea Augusta von Rosen (1781–1826), konatino de la edzino de Schiller, starigis en 1813 sur la apuda duoninsulo Hanila.

Esperanto en Haapsalu

redakti

Haapsalu estis la sidejo de la eldonejo Tamverk, kiu publikigis plurajn tradukojn de Henrik Seppik en la 1920-aj jaroj.

Eksteraj ligiloj

redakti