Vikipedio

Laborista Kooperativo

kooperativo kiu estas posedata kaj memadministrata de siaj laboristoj

Laborista kooperativo estas kooperativo posedata kaj memadministrata de siaj laboristoj. Tiu kontrolo povas signifi firmaon kie ĉiu laboristo-posedanto partoprenas en decidofarado en demokrata modo, aŭ ĝi povas rilati al unu en kiu administrado estas elektita fare de ĉiu laboristo-posedanto kiu ĉiu havas unu voĉdonon.

Esploro pri laboristaj kooperativoj redakti

Longviveco kaj fortikeco redakti

Laŭ analizo de ĉiuj entreprenoj en Urugvajo inter 1997 kaj 2009, laboristaj kooperativoj havas 29% pli malgrandan ŝancon fermiĝi post kontrolado de variabloj kiel industrio.[1] En Italio, laboristposedataj kooperativoj kiuj estis kreitaj fare de laboristoj aĉetantaj komercon kiam ĝi alfrontas fermon aŭ vendeblon havas 3-jaran postvivoprocenton de 87%, kompare kun 48% de ĉiuj italaj entreprenoj.[2] Studo de hispanaj kaj francaj laboristaj kooperativoj (2012) trovis ke ili "estis pli rezistemaj ol konvenciaj entreprenoj dum la ekonomia krizo."[3] En Francio, la trijara postvivoprocento de laboristaj kooperativoj estas 80%-90%, kompare kun la totala postvivoprocento de 66% por ĉiuj entreprenoj.[4] Dum la ekonomia krizo de 2008, la nombro da laboristoj en laboristposedataj kooperativoj en Francio pliiĝis je 4,2%, dum dungado en aliaj entreprenoj malpliiĝis je 0,7%.[5]

Salajra kaj dungada stabileco redakti

Studo (2006) trovis ke salajroj sur kooperativaj salajroj en Italio estis 15 ĝis 16 procentoj pli malaltaj ol tiuj kiujn kapitalismaj firmaoj pagis averaĝe, kaj estis pli volatilaj, dum dungado estis pli stabila. Post kontrolado de variabloj, kiel ekzemple instruado, aĝo, sekso, okupo, industrio, loko, firmagrandeco, uzantkosto de kapitalo, fiksaj kostoj kaj devioj en ĝiaj realaj vendoj, tio ŝanĝiĝis al 14 procentoj. La verkintoj sugestas, ke tio eble ŝuldiĝas al laboristkooperativoj pli verŝajnaj ol kapitalismaj firmaoj tranĉi salajrojn anstataŭ maldungi dungitojn dum periodoj de ekonomia malfacileco, aŭ ĉar kooperativaj laboristoj eble pretas akcepti pli malaltajn salajrojn ol laboristoj en kapitalismaj firmaoj.[6] Studo rigardanta ĉiujn firmaojn en Urugvajo konkludis, ke kontrolante por variabloj kiel ekzemple industrio, firmagrandeco, sekso, aĝo kaj permanenta ofico, laboristoj dungitaj en laboristo-administrita firmao gajnas 3 procentojn pli altajn salajrojn kompare kun similaj laboristoj dungitaj en la konvenciaj firmaoj. Tamen, tiu salajra novelo malpliiĝas signife kun kreskanta salajro kaj iĝas negativa por plej altaj salajruloj.[7] Laŭ esplorado de Virginie Pérotin, kiu rigardis dujardekan valoron de internaciaj datenoj, la tendenco por pli granda salajrofleksebleco kaj dungadstabileco helpas klarigi kial iu esplorado observas pli altajn kaj aliajn pli malaltajn salajrojn en laboristaj kooperativoj relative al konvenciaj entreprenoj.[8] Studo de The Democracy Collaborative trovis, ke en Usono, laboristaj kooperativoj povas pliigi laboristajn enspezojn je 70 ĝis 80 procentoj.[9]

Salajra malegaleco redakti

En la Mondragón Corporación Cooperativa, la plej granda laborista kooperativo de la mondo, la salajra proporcio inter la plej malalta kaj la plej alta salajro estis 1:9 en 2018. La proporcio estas decidita per demokrata voĉdono de la laboristoj-membroj.[10]

En Francio, la salajroproporcio inter la plej altaj kaj malplej pagitaj 10% de la dungitoj estas 14% pli malalta en laboristaj kooperativoj ol en alie similaj konvenciaj firmaoj.[11]

Produktiveco redakti

Laŭ la esplorado de Virginie Pérotin kiu rigardis dujardekan valoron de internaciaj datumoj, laboristaj kooperativoj estas pli produktivaj ol konvenciaj entreprenoj.[8] Alia studo (1987) de laboristaj kooperativoj en Italio, Unuiĝinta Reĝlando, kaj Francio trovis "pozitivajn" rilatojn kun produktiveco. Ĝi ankaŭ trovis, ke laboristaj kooperativoj ne iĝas malpli produktivaj kiam ili iĝas pli grandaj. Studo de 1995 pri laboristaj kooperativoj en la ligno-industrio en Vaŝingtono, Usono trovis, ke "kooperacioj estas pli efikaj ol la ĉefaj konvenciaj firmaoj je inter 6 kaj 14 procentoj".[12]

Laboristaj kontento, fido, sano kaj engaĝiĝo redakti

Laŭ studo uzante demandaron de la loĝantaro de la itala provinco Trento, laboristaj kooperativoj estas la nura formo de entrepreno kiu kreskigas socian fidon inter dungitoj.[13] Enketo farita en Seulo sugestas, ke en konvenciaj firmaoj, dungitoj iĝas malpli engaĝitaj al sia laboro kiam ilia laboro fariĝas pli postulema; tamen, tio ne estis la kazo en laboristaj kooperativoj.[14] En Usono, hejmaj sanhelpantoj en laboristaj kooperativoj estis signife pli kontentaj pri siaj laborpostenoj ol en aliaj agentejoj.[15] Studo de 2013 pri hejmhelpistoj trovis, ke "Hejmaj sanhelpantoj ĉe la laborist-posedata, partoprena decida organizo estis signife pli kontentaj kun siaj laborlokoj ol tiuj ĉe aliaj agentejoj."[16] Unu studo de Usono de 1995 indikas, ke "dungitoj kiuj ampleksas pliigitan influon kaj partoprenon en laborejdecidoj ankaŭ raportis pli grandan laborkontenton"[17] kaj studo de 2011 en Francio trovis, ke laborist-posedataj entreprenoj "havis pozitivan efikon al laborkontento de laboristoj."[18] Unu Studo de 2019 indikas, ke "la efiko al la feliĉo de laboristoj estas ĝenerale pozitiva".[19]

Medio redakti

Analizo (1995) publikigita en Ecological Economics indikas, ke "kooperativoj tendencos uzi naturresursenigaĵojn pli efike kaj estos malpli kresk-orientitaj ol aliaj entreprenoj."[20]

Notoj redakti

  1. ↑ Burdín, Gabriel (2014). "Are Worker-Managed Firms More Likely to Fail Than Conventional Enterprises? Evidence from Uruguay". Industrial and Labor Relations Review. 67 (1): 202–238. doi:10.1177/001979391406700108. S2CID 154970350
  2. ↑ Voinea, Anca (2015). "The path to worker buyouts: Does the UK need its own 'Marcora Law'?" Arkivigite je 2021-03-14 per la retarkivo Wayback Machine. Coop News.
  3. ↑ "Worker Cooperatives Performance and Success Factors". Co-opLaw.org. Alirita en 15a de Novembro 2019.
  4. ↑ Olsen, Erik (2013). "The relative survival of worker cooperatives and barriers to their creation". Advances in the Economic Analysis of Participatory and Labor-Managed Firms. 14: 83–107. doi:10.1108/S0885-3339(2013)0000014005. ISBN 978-1-78190-750-4.
  5. ↑ "The resilience of the cooperative model" (PDF). The International Organisation of Industrial and Services Cooperatives. 2012. Arkivita (PDF) el la originalo en 18a de Julio 2020. Alt URL
  6. ↑ Pencavel, John; Pistaferri, Luigi; Schivardi, Fabiano (October 2006). "Wages, Employment, and Capital in Capitalist and Worker-Owned Firms" (PDF). Industrial and Labor Relations Review. 60 (1): 35–36. doi:10.1177/001979390606000102. S2CID 1096260[rompita ligilo].
  7. ↑ Burdín, Gabriel (2015). "Equality Under Threat by the Talented: Evidence from Worker-Managed Firms". The Economic Journal. 126 (594).
  8. ↑ 8,0 8,1 Pérotin, Virginie (2016). "What do we really know about worker co-operatives?" (PDF). uk.coop. Archived from originala (PDF) en 13a de Januaro 2017.
  9. ↑ "Worker Cooperatives: Pathways to Scale" Arkivigite je 2019-12-09 per la retarkivo Wayback Machine. democracycollaborative.org. 20a de Majo 2014. Alirita en 15a de Novembro 2019.
  10. ↑ "New report highlights lessons from Mondragon - the world's largest worker co-op". www.uk.coop/. 2019.
  11. ↑ Magne, Nathalie (2017). "Wage inequality in workers' cooperatives and conventional firms". European Journal of Comparative Economics. 14 (2): 303–329.
  12. ↑ Pencavel, John (1995). "Participation and Productivity: A Comparison of Worker Cooperatives and Conventional Firms in the Plywood Industry" (PDF). Brookings Papers on Economic Activity.
  13. ↑ Sabatini, Fabio (2014). "Do cooperative enterprises create social trust?" (PDF). Small Business Economics. 42 (3): 621–641. doi:10.1007/s11187-013-9494-8. S2CID 16528387[rompita ligilo].
  14. ↑ Park, Rhokeun (2018). "Responses to job demands: moderating role of worker cooperatives". Employee Relations. 40 (2): 346–361. doi:10.1108/ER-06-2017-0137.
  15. ↑ Berry, Daphne (2013). "Effects of cooperative membership and participation in decision making on job satisfaction of home health aides". Advances in the Economic Analysis of Participatory and Labor-Managed Firms. 14: 3–25. doi:10.1108/S0885-3339(2013)0000014002. ISBN 978-1-78190-750-4.
  16. ↑ Berry, Daphne P. (1a de Januaro 2013), "Effects of Cooperative Membership and Participation in Decision Making on Job Satisfaction of Home Health Aides", Sharing Ownership, Profits, and Decision-Making in the 21st Century, Advances in the Economic Analysis of Participatory & Labor-Managed Firms, Emerald Group Publishing Limited, vol. 14, pp. 3–25, doi:10.1108/S0885-3339(2013)0000014002, ISBN 978-1-78190-750-4, alirita en 20a de Aprilo 2021
  17. ↑ "Co-operatives make for a happy place to work". 20a de Marto 2013.
  18. ↑ Castel, Davy; Lemoine, Claude; Durand-Delvigne, Annick (1 November 2011). "Working in Cooperatives and Social Economy: Effects on Job Satisfaction and the Meaning of Work". Perspectives Interdisciplinaires Sur le Travail et la Santé (13–2). doi:10.4000/pistes.2635. ISSN 1481-9384.
  19. ↑ Kaswan, Mark J. (2019). "Happiness theory and worker cooperatives: A critique of the alignment thesis". Journal of Labor and Society. 22 (3): 637–660. doi:10.1111/wusa.12442. ISSN 2471-4607. S2CID 203106631.
  20. ↑ Booth, Douglas E. (1 March 1995). "Economic democracy as an environmental measure". Ecological Economics. 12 (3): 225–236. doi:10.1016/0921-8009(94)00046-X. ISSN 0921-8009.
Bibliotekoj
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Laborista_Kooperativo&oldid=8722573"