Neparhufuloj
La bestoj apartenantaj al la ordo de neparhufuloj (Perissodactyla) estas mezgrandaj aŭ grandaj herbovoraj bestoj. Ilia kranio estas etendiĝinta, la mandiblo estas forta, sur kiu bone ligiĝas la maĉmuskoloj. Ili ne havas klaviklon (ŝlosiloston), galvezikon. Iliaj lipoj estas fortaj, facile moveblaj. ilia dentaro estas kompleta, sed kojnodentoj kelkfoje mankas. La stomako estas simpla, unuparta, la intestosistemo estas longa, la cekumo estas forte evoluinta. La placento estas difuza, ili naskas ĝenerale unu idon tuj irkapablan.
Neparhufuloj | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Troveblo de fosilioj: Malfrua Paleoceno - ĉi-epoke | ||||||||
Stepa zebro, Hindia rinocero kaj Brazila tapiro Tapirus terrestris
| ||||||||
Biologia klasado | ||||||||
| ||||||||
Familioj
| ||||||||
Ekvedoj Equidae | ||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj
| ||||||||
La neparhufuloj havas tri familiojn de ankoraŭ vivantaj mamuloj nome: rinoceredoj, ekvedoj, tapiredoj, al kiuj apartenas la konataj bestoj kiaj rinocero, ĉevalo, tapiro, zebro, azeno.
ordo : NEPARHUFULOJ - Perissodactyla
superfamilio : † brontoteriojdoj - Brontotherioidea
redakti- familio : † brontoteriedoj - Brontotheriidae
- genro : † brontopso - Brontops
- specio : † brontopso robusta - Brontops robustus
- genro : † brontoterio - Brontotherium
- genro : † emboloterio - Embolotherium
- specio : † emboloterio andrevsa - Embolotherium andrewsi
- genro : † brontopso - Brontops
superfamilio : † ĥalikoteriojdoj - Chalicotherioidea
redakti- familio : † eomoropedoj - Eomoropidae
- genro : † eomoropo - Eomoropus
- familio : † ĥalikoteriedoj - Chalicotheriidae
- genro : † anciloterio - Ancylotherium
- genro : † moropo - Moropus
- genro : † ĥalikoterio - Chalicotherium
- specio : † ĥalikoterio sansania - Chalicotherium sansaniense
superfamilio : rinocerojdoj - Rhinocerotoidea
redakti- familio : † aminodedoj - Amynodontidae
- genro : † kadurkodo - Cadurcodon
- genro : † gigantaminodo - Gigantaminodon
- familio : † indrikoteriedoj - Indricotheriidae
- genro : † paraceraterio - Paraceratherium
- genro : † indrikoterio (= baluĥiterio) - Indricotherium (= Baluchitherium)
- specio : † indrikoterio transurala - Indricotherium transouralicum
- familio : † hirakodedoj - Hyracodontidae
- genro : † triplopo - Triplopus
- genro : † ardinio - Ardynia
- familio : Rinoceredoj - Rhinocerotidae (5 specioj)
- subfamilio : † diceraterienoj - Diceratheriinae
- genro : † trigonio - Trigonias
- genro : † kenopo - Caenopus
- subfamilio : † aceraterienoj - Aceratheriinae
- genro : † aceraterio - Aceratherium
- genro : † teleocero - Teleoceras
- genro : † braĥipoterio - Brachipotherium
- subfamilio : rinocerenoj - Rhinocerotinae - nosorožci
- genro : † dicerorino - Dicerorhinus
- specio : † dicerorino grandnaza - Dicerorhinus megarhinus
- genro : † celodonto - Coelodonta
- specio : † celodonto hararhava - Coelodonta antiquitatis - nosorožec srstnatý
- genro : † elasmoterio - Elasmotherium
- specio : † elasmoterio siberia - Elasmotherium sibiricum
- genro : † kementodo - Caementodon
- genro : RINOCERO- Rhinoceros
- specio : † sivala sivala - Rhinoceros sivalensis
- specio : hindia rinocero - Rhinoceros unicornis - nosorožec indický (pancéřový)
- specio : java rinocero - Rhinoceros sondaicus - nosorožec jávský
- genro : didermocero - Didermoceros
- specio : † didermocero abela - Didermoceros abeli
- specio : didermocero sumatra - Didermoceros sumatrensis - nosorožec sumaterský
- genro : dicero - Diceros
- specio : kurtbuŝa rinocero - Diceros bicornis [1] -
- genro : ceratoterio - Ceratotherium
- specio : larĝbuŝa rinocero - Ceratotherium simum - [2]
- subspecio : ceratoterio larĝlipa suda - Ceratotherium simum simum -
- subspecio : ceratoterio larĝlipa norda - Ceratotherium simum cottoni [3] - ::superfamilio : tapirojdoj - Tapiroidea
- specio : larĝbuŝa rinocero - Ceratotherium simum - [2]
- genro : † dicerorino - Dicerorhinus
- familio : † isektolofedoj - Isectolophidae
- genro : † homogalako - Homogalax
- familio : † helaletedoj - Helaletidae
- genro : † kolodo - Colodon
- familio : † lofiodedoj - Lophiodontidae
- genro : † ĥasmoterio - Chasmotherium
- familio : tapiredoj - Tapiridae (4 specioj)
- genro : † pratapiro - Protapirus
- genro : † grandtapiro - Megatapirus
- genro : TAPIRO - Tapirus - tapír
- specio : † tapiro arverna - Tapirus arvernensis
- specio : † tapiro pratempa - Tapirus priscus
- specio : tapiro sudamerika - Tapirus terrestris
- specio : tapiro monta - Tapirus pinchaque
- specio : tapiro hindia - Tapirus indicus
- specio : tapiro mezamerika - Tapirus (Tapirella)
superfamilio : ekvojdoj - Equoidea
redakti- familio : † paleoteriedoj - Palaeotheriidae
- genro : † PALEOTERIO - Palaeotherium
- genro : † plagiolofo - Plagiolophus
- familio : ekvedoj - Equidae(11 specioj)
- subfamilio : † hirakoterienoj - Hyracotheriinae
- genro : † hirakoterio - Hyracotherium
- genro : † orohipo - Orohippus
- subfamilio : † anĥiterienoj - Anchitheriinae
- genro : † mezohipo - Mesohippus
- genro : † miohipo - Miohippus
- genro : † parahipo - Parahippus
- genro : † anĥiterio - Anchitherium
- specio : † anĥiterio aŭreliana - Anchitherium aurelianense
- subfamilio : ekvenoj - Equinae - koně
- genro : † merihipo - Meryhippus
- genro : † pliohipo - Pliohippus
- genro : † hipario - Hipparion
- specio : † hipario origina - Hipparion primigenium
- genro : EKVO - Equus (UNUHUFULO)
- specio : † ekvo stenosa - Equus stenosis
- specio : † ekvo suesenborna - Equus suessenbornensis
- specio : † ekvo mosbaĥa - Equus mosbachensis
- subgenro : ĈEVALO - Equus
- specio : (†) ekvo (ĉevalo) sovaĝa - Equus (Equus) ferus - tarpan
- subspecio : (†) ekvo (ĉevalo) sovaĝa stepa - Equus (Equus) ferus ferus
- subspecio : (†) ekvo (ĉevalo) sovaĝa arbara - Equus (Equus) ferus sylvestris
- specio : ekvo (ĉevalo) prĵevalskia - Equus (Equus) przewalskii -
- specio : ekvo (ĉevalo) doma - Equus (Equus) caballus -
- specio : (†) ekvo (ĉevalo) sovaĝa - Equus (Equus) ferus - tarpan
- subgenro : AZENO - Asinus
- specio : ekvo (azeno) afrika - Equus (Asinus) africanus -
- subspecio : ekvo (azeno) afrika nubia - Equus (Asinus) africanus africanus - osel nubijský
- subspecio : ekvo (azeno) afrika somalia - Equus (Asinus) africanus somaliensis - osel somálský
- specio : ekvo (azeno) azeno - Equus (Asinus) asinus - osel domácí
- specio : ekvo (azeno) HEMIONO aŭ Sovaĝazeno - Equus (Asinus) hemionus
- subspecio : ekvo (azeno) hemiono ĝigetajo - Equus (Asinus) hemionus hemionus
- subspecio : ekvo (azeno) hemiono ONAGRO - Equus (Asinus) hemionus onager - onager
- subspecio : ekvo (azeno) hemiono KULANO - Equus (Asinus) hemionus kulan
- subspecio : ekvo (azeno) hemiono kuro - Equus (Asinus) hemionus khur
- subspecio : ekvo (azeno) hemiono siria - Equus (Asinus) hemionus hemippus
- specio : ekvo (azeno) KIANGO - Equus (Asinus) kiang
- subgenro : ZEBRO - Hippotigris
- specio : ekvo (zebro) granda - Equus (Hippotigris) grevyi
- specio : ekvo (zebro) monta - Equus (Hippotigris) zebra
- subspecio : ekvo (zebro) monta kablanda - Equus (Hippotigris) zebra zebra
- subspecio : ekvo (zebro) monta namibia - Equus (Hippotigris) zebra hartmannae
- specio : (†) ekvo (zebro) kvago - Equus (Hippotigris) quagga
- specio : ekvo (zebro) stepa - Equus (Hippotigris) burchelli
- subspecio : ekvo (zebro) stepa oranĝia - Equus (Hippotigris) burchelli burchelli
- subspecio : ekvo (zebro) stepa damara - Equus (Hippotigris) burchelli antiquorum
- subspecio : ekvo (zebro) stepa zimbabva - Equus (Hippotigris) burchelli chapmanni
- subspecio : ekvo (zebro) stepa orientafrika - Equus (Hippotigris) burchelli boehmi
- subspecio : ekvo (zebro) stepa granta - Equus (Hippotigris) burchelli granti
- subspecio : ekvo (zebro) stepa valberga - Equus (Hippotigris) burchelli wahlbergi
- subspecio : ekvo (zebro) stepa seloŭsa - Equus (Hippotigris) burchelli selousi
- subspecio : ekvo (zebro) stepa senkolharara - Equus (Hippotigris) burchelli cuninghami -
Referencoj
redakti- ↑ Nord-konga arbara-savana mozaiko, Orient-sudana savano
- ↑ Angolaj mopanearoj
- ↑ Nord-konga arbara-savana mozaiko , Orient-sudana savano
Eksteraj ligiloj
redaktiIndrikoterio[rompita ligilo]
-
Araba ĉevalo
-
Ĉevaloj trote
-
Zebroj
-
Blanka ĉevalo
-
Blanka rinocero estas la plej granda vivanta neparhufulo