Krtek

Krtek – La talpo malgranda – estas ĉefpersono en ĉeĥaj desegnitaj filmoj. Li estas talpo, en ĉeĥa lingvo »krtek« signifas »talpo«, do tiel Krtek nomiĝis.

Krtek kreiĝis 1957 de la Praga desegnisto Zdeněk MILER. MILER pripensis kion krei por klarigi per filmo la prilaboradon de lino, kian personon krei kiu aldone tute e kongruu kun la skemo de la DISNEY-kreaĵoj. Pripensante li – oni diras tiel – faletis per talpa monteto.

Ekde 1963 Krtek konstante spektiĝas en ĉeĥa televido. La ĉarma talpo iĝis en pli ol 80 landoj granda sukceso. Li nomiĝas en la ĉeĥa origino Krtek, en aliaj landoj li kutime ne havas nomon. Ekzemple en germanio; tie jam dum la jardekoj da disdivido la kinejoj kaj televidstacioj de ambaŭ ŝtatopartoj spektigis la Krtek-filmaĵojn, kaj li nomiĝis nur »Der kleine Maulwurf« (»La talpo malgranda«). Post germania unuigo oni por vidbenda eldono provis lin nomi »Pauli« (pron. »Paŭli«), sed tio nomo tute ne kutimiĝis. Oni plu elsendas kaj aliforme spektigas lin, per la kutima nomo »La talpo malgranda«. En Ĉeĥio la Krtek-filmoj estas grava parto de la porinfana elsendo je la bona nokto, per kiu la Večerníček la infanojn pretigas por iri liten.

Dum multaj jaroj en [FRG|okcidenta germanio]] la Krtek-filmoj estis konstanta parto de »La elsendo kun la muso«, porinfana sendaĵo ege fama kaj ŝatata. Tiun elsendon komence de la 2000aj jaroj spektigis la internacia (franca-germana) televidstacio »Arte«, kun la Krtek-filmoj.

En la filmoj Krtek havas siajn amikojn, speciale la muson, la leporon kaj la erinacon. La unua filmo – »Kiel la talpo siajn pantalonojn ricevis« (»Jak krtek ke kalhotkám přišel«) – tuj ricevis premion »Arĝenta Leono« de la filmfestivalo en Venecio.

En tiu filmo Krtek parolas. Sed MILER volis ke lia talpo estu komprenata ĉie ajn en la mondo; estonte la talpo nur per mallongaj vokoj siajn sentojn esprimas. MILER uzis la voĉojn de siaj filinoj pri tio. Kaj ili ankaŭ estis la tutunuaj kiuj rajtis spekti la filmojn. Per tio MILER vidis ĉu infanoj komprenas la mesaĝojn kiuj transdonu la filmoj.

Krtek havas egan gravecon por sia kreinto. MILER diris: »Mi bezonis longe por tion kompreni, sed se mi desegnas Krtek-on mi min desegnas.«

2002 estiĝis lasta, plenvespera Krtek-filmo, sed estas nur kunligo de jam ekzistantaj mallongaj filmoj, el la unua dekduo de ili.

Mallongaj filmoj

1. »Krtek kaj la aŭtomobilo« (»Krtek a autíčko«); 1963, 14:30 min
2. »Krtek kaj la raketo« (»Krtek a raketa«); 1966, 08:40 min
3. »Krtek kaj la radioaparato« (»Krtek a transistor«); 1968, 08:10 min
4. »Krtek kaj la verda stelo« (»Krtek a zelená hvězda«); 1969, 07:30 min
5. »Krtek kaj la maĉgumo« (»Krtek a žvýkačka«); 1969, 07:20 min
6. »Krtek en Zoo« (»Krtek v ZOO); 1969, 06:05 min
7. »Krtek ĝardenistas« (»Krtek zahradníkem«); 1969, 06:55 min
8. »Krtek kaj la erinaco« (»Krtek a ježek«); 1970, 08:25 min
9. »Krtek kaj la surstanga bombono« (»Krtek a lízátko«); 1970, 08:00 min
10. »Krtek kaj la televidilo« (»Krtek a televizor«); 1970, 05:30 min
11. »Krtek kaj la ombrelo« (»Krtek a paraplíčko«); 1971, 07:10 min
12. »Krtek kaj pentristas« (»Krtek maliřem«); 1972, 09:35 min
13. »Krtek kaj la alumetoj« (»Krtek a zápalky«); 1974, 05:30 min
14. »Krtek kaj la muziko« (»Krtek a muzika«); 1974, 05:15 min
15. »Krtek kaj la telefono« (»Krtek a telefon«); 1974, 05:25 min
16. »Krtek kaj la kemio« (»Krtek chemikem«); 1974, 05:30 min
17. »Krtek kaj la fluganta tapiŝo« (»Krtek a koberec«); 1975, 05:40 min
18. »Krtek kaj kokina ovo« (»Krtek a vejce«); 1975, 05:35 min
19. »Krtek je kristnasko« (»Krtek o Vánocích«); 1975, 05:45 min
20. »Krtek la fotisto« (»Krtek fotografem«); 1975, 05:45 min
21. »Krtek la horloĝisto« (»Krtek hodinářem«); 1975, 05:25 min
22. »Krtek kaj la konstrumaŝino« (»Krtek a buldozér«); 1975, 05:43 min
23. »Krtek en dezerto« (»Krtek na poušti«); 1975, 05:52 min
24. »Krtek en karnevalo« (»Krtek a karneval«); 1976, 05:25 min
25. »Krtek kaj la karbo« (»Krtek a uhlí«); 1995, 04:10 min
26. »Krtek kun siaj amikoj« (»Krtek a kamarádi«); 1995, 05:18 min
27. »Krtek je semajnfino« (»Krtek a víkend«); 1995, 05:05 min
28. »Krtek kaj la roboto« (»Krtek a robot«); 1995, 05:00 min
29. »Krtek kaj la festo« (»Krtek a oslava«); 1995
30. »Krtek kaj la malgranda anaso« (»Krtek a kachničky«); 1995, 05:00 min
31. »Krtek kaj la metroo« (»Krtek a metro«); 1997, 05:00 min
32. »Krtek kaj la fungoj« (»Krtek a houby«); 1997, 04:28 min
33. »Krtek kaj la museto« (»Krtek a myška«); 1997
34. »Krtek kaj la leporo malgranda« (»Krtek a zajíček«); 1997
35. »Krtek kaj la patrino«/»Krtek kaj la nasko« (»Krtek a maminka«/»Krtek a porod«); 1997, 05:20 min
36. »Krtek kaj la inundo« (»Krtek a potopa«); 1997, 05:04 min
37. »Krtek kaj la neĝoviro« (»Krtek a sněhulák«); 1998, 05:09 min
38. »Krtek je la plaĝo«; 1998, 01:15 min
39. »Krtek kaj la fluto« (»Krtek a flétna«); 1999, 05:05
40. »Krtek kaj la fonto« (»Krtek a pramen«); 1999
41. »Krtek kaj la obstinulo« (»Krtek a šťoura«); 1999
42. »Krtek kaj la hirundo« (»Krtek a vlaštovka«); 2000, 04:25 min
43. »Krtek kaj la malgranda fiŝo« (»Krtek a rybka«); 2000, 05:02 min
44. »Krtek kaj la malgranda rano« (»Krtek a žabka«); 2002

Mallongaj filmoj

• »Kiel Krtek siajn pantalonojn ricevis« (»Jak krtek ke kalhotkám přišel«); 1957
• »Krtek en la urbo« (»Krtek ve měste«); 1982
• »Krtek dumsonĝe« (»Krtek ve snu«); 1984
• »Krtek kaj la medicino« (»Krtek a medicína«); 1987
• »Krtek la kinostelo« (»Krtek filmová hvězda«); 1988
• »Krtek kaj la aglo« (»Krtek a orel«); 1992
• »Krtek kaj la horloĝo« (»Krtek a hodiny«); 1994
• »Krtek« (»Krtek«); 2001

Retpaĝoj

• pri Krtek ĉe TSFSI (germanlingve)
• Ŝatantoj-paĝo (japanlingve)

eo:Krtek