Teorio de demokratia paco

La demokratia paco estas politika teorio, kiu asertas, ke konfliktoj inter demokrataj landoj estas malpli verŝajnaj eskaladi en militon kompare al konfliktoj en kiuj unu el la landoj ne estas demokrata, aŭ al konfliktoj inter du landoj kiuj ne estas demokratiaj.

franca Prezidanto Charles de Gaulle skuanta manojn kun Okcident-germana Kanceliero Konrad Adenauer en Bonn, en 1963

Monda loĝantaro laŭ tipo de politika reĝimo.

Komenco

La komenco de la teorio estas en la penso de Immanuel Kant, kiu skribis en sia libro Al Eterna Paco en 1795 post veni al la konkludo, ke grekaj demokratioj ne batalis unu la alian, ke respublika konstitucia reĝimo estas unu el la kondiĉoj por atingi daŭrigeblan pacon. La teorio de Kant estis ke neniam ekzistus plimulto de la homoj kiuj voĉdonus en favoro de irado al milito, krom en kazo de mem-defendo. Laŭ la kompreno de Kant, demokratioj militis en preskaŭ ĉiuj kazoj kontraŭ oligarkioj, regnoj aŭ tiranio, kaj la kazoj en kiuj demokratioj batalis unu kontraŭ alia estis marĝenaj en la homa historio.

Kazoj de milito

 Ruĝe demokratioj, blue ne-demokratioj

Matthew White listigas 22 kazojn en historio kie demokrataj ŝtatoj aŭ elementoj ene de demokrataj ŝtatoj supozeble batalis unu la alian:

1. La internaj militoj en antikva Grekio en la 5-a kaj 4-a jarcentoj a.K
2. La Punikaj Militoj en la tria kaj dua jarcentoj a.K
3. La Usona Revolucio en la jaroj 1775-1783
4. La Indianaj Militoj en Usono en la jaroj 1776-1890
5. La Francaj revoluciaj militoj en la jaroj 1793-1799
6. La mara milito [1] inter Francio kaj Usono en la jaroj 1797-1799
7. La Milito de 1812 inter Usono kaj Britio en la jaroj 1812-1815
8. La Sendepeniĝomilito de Italio [2] en 1849
9. La Civita Milito en Usono en la jaroj 1861-1865
10. La Hispana-usona milito, en 1898
11. La Brita-bura milito en Sud-afriko en 1899-1901
12. La Unua Mondmilito en la jaroj 1914-1918
13. La okupo de la Ruhr-areo en Germanio fare de Francio en 1923
14. La Dua Mondmilito (dum la milito, Finnlando batalis kune kun la germanoj) en la jaroj 1940-1945
15. La Unua Kaŝmira Milito inter Barato kaj Pakistano en 1947-1948
16. La civitaj militoj en Irano, kiun Usono subtenis en 1953
17. La moruomilito inter Islando kaj Britio en la jaroj 1958-1961, 1973, kaj 1975-1976
18. La Barat-Pakistana Milito de 1965
19. La Libana interna milito (en kiu Israelo intervenis en 1978 kaj 1982, vidu Libana milito de 1982)
20. Kroata Sendependiĝomilito en 1991-1992
21. La limmilitoj [3] [4] inter Ekvadoro kaj Peruo en 1995
22. Kosova milito en 1999
23. La kvara barat-pakistana milito en 1999

Witt substrekas ke la respondo al la demando ĉu en ĉiuj tiuj kazoj ĝi ja estas milito dependas de la difino de la esprimoj "demokratio" kaj "milito", kaj la specifaj cirkonstancoj de la milito. Ĉu oni rajtas, ekzemple, nomi la moruan militon tiele (la fiŝkapta konflikto inter Islando kaj Britio) "milito" pro tio, ke neniu estis mortigita en ĝi? La konkludo estas, ke en ĉiuj ĉi-supre cititaj kazoj (kiuj estas la nuraj kazoj de malferma perforto inter demokratioj), estas malfacile trovi ekzemplon de milito inter demokratioj.

Klarigaj modeloj de la teorio de Kanto

Monda MEP/kapo inter la jaroj 1–2003. La pliigo en la nombro de demokrataj nacioj okazis samtempe kiel la pliigo en ekonomia riĉeco.

La kultur-norma modelo

Laŭ la kultur-norma modelo, perfortaj konfliktoj inter demokratioj estos maloftaj ĉar la decidantoj en ĉi tiuj landoj emas solvi konfliktojn per kompromiso kaj la foresto de perforto respektante la rajtojn de siaj eblaj rivaloj, kaj krome, ili atendos la sama konduto de aliaj demokratioj. Laŭ ĉi tiu modelo, la interna politika konduto de la ŝtato speguliĝos en ĝia konduto en la internacia areno.

La struktur-institucia modelo

Laŭ la struktur-institucia modelo, la limoj kreitaj de la mekanismoj de disigo de povoj, la bezono de kritiko kaj publika legitimeco malrapidigas la ritmon de decido, kiu kondukas al uzado de perforto. Ankaŭ, demokratioj atendas ke similaj procezoj estos efektivigitaj en la demokratioj alfrontantaj ilin. Tial, konflikto inter du stabilaj demokratioj glitantaj en perforton estas neverŝajna.

Sciencaj studoj

Nombro de ŝtataoj inter la jaroj 1800–2003 por kiuj estis neniuj militoj kaj neniu konflikto kaŭzanta ajnajn batalajn mortojn inter ĉi tiuj nacioj.

Sciencaj studoj pri la afero komencis okazi en la 60-aj jaroj de la 20-a jarcento. En la fruaj 90-aj jaroj de la 20-a jarcento, post la disrompo de la komunista bloko, larĝa konsento aperis inter akademiuloj subtenantaj la deklaron, ke demokratioj preskaŭ neniam batalas unu la alian. Plie, usona politika scienca esploristo Rudolf Rummel montris, ke demokratioj malofte faras diversspecajn agojn de amasa perforto, kiel ekzemple genocido.

Psikologo Steven Pinker, en sia libro The Good Angels of Our Nature on the Decline of Violence in History, citas kvantan studon de politikaj sciencistoj Bruce Rust kaj John O'Neill uzanta plurdimensian loĝistikan regresan metodon, kiu trovis ke demokrata registaro sur ambaŭ flankoj almenaŭ duonigas la ŝancon de konflikto inter ili, kompare kun la averaĝa ŝanco por ambaŭ ajnaj landoj, kaj ke eĉ demokratia registaro de nur unu flanko iom reduktas la ŝancon de konflikto.

Iomete pli humura teorio, kiu provas establi similan regulon, estas la Teorio de Oraj Arkoj eksponata de Thomas L. Friedman en sia verko The Lexus and the Olive Tree, kiu asertas, ke perforta armea konflikto ne eksplodos inter du landoj, kiuj ambaŭ havas filiojn de la rapidmanĝeja franĉizĉeno McDonald's.

Vidu ankaŭ

• Antikva Grekio
• Demokratiigo
• Eterna paco
• Monda paco
• The Great Illusion

Eksteraj ligiloj

• Terminaro: la demokratia paco

Subtenantaj

• la retejo de Rummel
• "Parliamentary Control of Security Policy" (paks) (paks) Parlamenta Kontrolo de Militista Sekureca Politiko en la EU-25 kaj la Iraka Milito 2003. DFG financis esploran projekton ĉe la Heinrich-Heine-Universitata Düsseldorf, Germanio

Kritika

• La Mito de Demokrata Pacismo
• La Forestanta Demokrata Paco