Traktato de Rapallo (1920)
La Traktato de Rapallo (itale Trattato di Rapallo, kroate Rapalski ugovor, slovene Rapalska pogodba) estis interkonsento inter la Regno de Italio kaj la Reĝlando de serboj, kroatoj kaj slovenoj, kiu celis solvi la problemon de kontrolo de kelkaj teritorioj kiuj estas nuntempe en la teritorioj de Kroatio kaj Slovenio.
La interkonsento estis subskribita la 12-an de novembro 1920 en Rapallo, kiu estas proksime de Ĝenovo en Italio. La streĉiteco inter la nova "jugoslava" regno kaj Italio ekestis kun la fino de Unua Mondmilito, kiam la Aŭstro-Hungara Imperio diseriĝis. Italio postulis teritoriojn de Aŭstrio-Hungario, precipe en la regiono de Istrio kaj Dalmatio, kiuj estis promesitaj al ĝi laŭ la Traktato de Londono, dum la tri-nacia "jugoslava" regno kiu estiĝis post la milito havis postulojn pri tiuj teritorioj, kiuj estas plejparte loĝataj de slavoj.
Konsekvencoj redakti
Laŭ la interkonsento, Zadar estis aneksita al Italio, kiam Fiume (nuntempe Rijeko) iĝis la Liberŝtato de Fiume, tiel la aventuristo de Gabriele D'Annunzio finiĝis tie, kaj la neagnoskita lando kiun li fondis, la itala regno nomata Reggenza Italiana del Carnaro, estis aboliciita.
La sudslava flanko konsideris la interkonsenton malfavora kaj venis en malfavora politika medio kaj tempo kie brita, franca kaj usona diplomatio komencis cedi al la teritoriaj asertoj de Italio laŭ la orienta adriatika marbordo. Dum la intertraktadoj, la itala flanko klarigis, ke ilia propono estu akceptita fare de la Sudslavoj kaj ke alie Italio estis preta efektivigi siajn eksterajn limojn laŭ la Londono-Traktato de 1915.
La traktato signifis ke granda nombro da slovenoj kaj kroatoj post la efektivigo de la interkonsento alvenis en lokoj asignitaj al Italio. Laŭ la traktato, pli ol duonmiliono da sudslavoj alvenis en Italio, dum nur kelkaj centoj da italoj alvenis en la nova sudslava ŝtato. Konforme al la interkonsento, la italoj kiuj restis en la teritorioj asignitaj al la Regno de serboj, kroatoj kaj slovenoj povis peti pri itala civitaneco. Krome, kiel etna malplimulto, ili ricevis la rajton uzi sian propran lingvon kaj plenan religian liberecon. La sama ne estis ofertita al la sudaj sklavoj kiuj, post la interkonsento, vivis en lokoj asignitaj al Italio.
Pro la malkontento de la sudslava flanko kun la interkonsento, la packontrakto neniam estis ratifita fare de la Nacia Asembleo en Beogrado. Anstataŭe, ĝi estis konfirmita la 26an de junio 1921 per reĝa dekreto. La areoj kiuj falis al Italio en 1920 estis redonitaj al Jugoslavio post la Dua Mondmilito.
La interkonsento estis nuligita en 1924, post kiam Italio kaj la Regno de la Serboj, Kroatoj kaj Slovenoj subskribis la Traktaton de Romo, kiu transdonis Rijekon al Italio kaj Split al Jugoslavio.