Mitralo Maksim
Maxim-maŝinpafilo estas la unua aŭtomata pafmaŝino, inventita de Hiram Maxim en 1884. [1] Ĝi estas la unua plene aŭtomata peza maŝinpafilo (mitralo) estanta inventita [2], kaj servis signife por la imperiismo, kaj specife por la Disdivido de Afriko, je la fino de la 19-a jarcento kaj komenco de la 20-a jarcento [3].
La Maksima maŝinpafilo estis tre influa en la disvolviĝo de maŝinpafiloj kaj ĝi havas multoblajn variantojn kaj derivaĵojn.
Dezajno redakti
Dum la pafmaŝinoj kiuj antaŭis ĝin, kiel ekzemple la Gardner kaj Gatling maŝinpafiloj, uzis manan mekanismon por ŝarĝado, pafado kaj elĵeto de la kartoĉo (kuglofermaĵo), la Maxim uzis por tiuj operacioj la energion liberigitan en la pafprocezo mem.
La maŝinpafilo uzis kontraŭfrapon kaj gasojn kreitajn per la pafo de ĉiu kuglo por elĵeti ĝian kartoĉon kaj enigi la venontan post ĝi. Testoj faritaj montris, ke la maŝino povis pafi ĉirkaŭ 500 pafojn je minuto, kvanto egala al la pafforto de ĉirkaŭ 30 riglil-agaj fusiloj de la tipo kiuj estis oftaj en tiu tempo. Aliaj fontoj indikas pafrapidecon de 600 pafoj je minuto kaj eĉ pafrapidecon de 700 pafoj je minuto. Kompare kun la armiloj de sia tempo, la pafmaŝino de Maxim estis mallerta kaj stranga kaj postulis inter kvar kaj ses ŝkipanoj por funkciigi ĝin. Tamen, la maŝinpafilo estis signifa novigado super la malrapidaj pafrapidecoj de la aliaj armiloj sur la batalkampo, kaj estis precipe mortiga kiam utiligite kontraŭ malmodernaj ataktaktikoj. Alia avantaĝo de la maŝino estis ĝia fidindeco kompare kun aliaj armiloj de la 19-a jarcento, kiuj tendencis bloki, foje kun katastrofaj rezultoj por siaj uzantoj.
Uzado redakti
La maŝino estis adoptita de la Brita Armeo en 1889, kaj estis uzata unuafoje en la milito kontraŭ la tribo Matabele en 1893-1894 en Zimbabvo. En unu el la bataloj, 5000 afrikaj batalantoj estis repuŝitaj fare de 50 britaj soldatoj armitaj per nur 4 Maksim maŝinpafiloj. La maŝinpafilo de Maxim ankaŭ venis en uzo en aliaj armeoj kaj ludis gravan rolon en la rapida eŭropa transpreno de Afriko je la fino de la 19-a jarcento. En konata poemo de la sama periodo de Hillaire Belloc, estas dirite en tiu ĉi kunteksto:
- Whatever happens, we have got The Maxim gun, and they have not.
- "Kio ajn okazos, ni havas la Maxim-maŝinpafilon, kaj ili ne havas."
La unua signifa milito en kiu la pafmaŝino de Maxim partoprenis estis la Rusa-japana milito (1905 ) kiam ambaŭ flankoj uzis multe da tiaj maŝinoj.
Pli posta modelo de la pafmaŝino estis kromnomita La Farbilo de la Diablo pro ĝia kapablo "farbi" la batalkampon kun sango.
Malgraŭ la supre dirite, estis granda kontraŭemo en kelkaj eŭropaj armeoj al la uzo de la maŝinpafilo kontraŭ eŭropaj kontraŭuloj argumentate ke ĝi ne estis estiminda, sed ja estas bona por uzi nur kontraŭ primitivaj kontraŭuloj. Okazis, ke kvankam dum la Unua Mondmilito plej multaj armeoj jam estis ekipitaj per plibonigitaj tiaj maŝinpafiloj, ilia nombro estis limigita. Bona ekzemplo estas la brita armeo kie komence de la milito estis nur ĉirkaŭ du maŝinpafiloj po 1000 soldatoj.
La diversaj armeoj en Unua Mondmilito uzis malsamajn versiojn de la Maxim-maŝinpafilo. La britoj uzis Vickers maŝinpafilojn evoluigitajn en 1912 post kiam la firmao Vickers aĉetis la firmaon de Maxim. La germanoj uzis la version de Maschinengewehr 08 kaj la rusoj la Pulemyot Maxima - ambaŭ estis rektaj kopioj de la Maxim. Alta procento de viktimoj sur la Okcidenta fronto rezultiĝis el la uzo de Maksim-specaj maŝinpafiloj.
En la Rusa Revolucio, la bolŝevikaj trupoj muntis la Maxim-maŝinpafilon sur ĉaron tiel ke la funkciigisto povis pafi retiriĝante de la progresanta malamiko. Artistoj de la socialisma realisma movado eĉ pentris pentraĵojn, en kiuj Lenin mem estas vidata funkciiganta la maŝinpafilon, sed estas neverŝajne ke li efektive faris tion. Anarkiismaj fontoj donas la krediton por ĉi tiu invento al Nestor Maĥno.
Sekve la granda sukceso de la armilo, la maŝinpafilo fariĝis nemalhavebla armilo en la arsenalo de la moderna armeo.
Ĝeneralaj fontoj redakti
- Anon., Vickers, Sons and Maxim Limited: Their Works and Manufactures. (Reprinted from 'Engineering') London (1898). It gives plates showing the mechanism of the Vickers Maxim gun and numerous plates showing the variety of mounts available at the end of the 19th century. It also includes numerous plates of the factories in which they were made.
- Callwell, Colonel C.E.. (1990) Small Wars: A Tactical Textbook for Imperial Soldiers. Greenhill Books. ISBN 978-1-85367-071-8.
- Chivers, C. J.. (2010) The Gun. Simon & Schuster. ISBN 978-0-7432-7076-2.
(Vidu ĉapitro 3: "Hiram Maxim Changes War")
- Ellis, John. (1976) The Social History of the Machine Gun. Pimlico.
- Ferguson, Niall. (2004) Empire. Penguin Books. ISBN 978-0-14-100754-0.
- Goldsmith, Dolf F.. (1989) The Devil's Paintbrush: Sir Hiram Maxim's Gun. Collector Grade Publications, Toronto. ISBN 978-0-88935-056-4.
- Headrick, Daniel R.. (1981) Tools of Empire. Technology and European Imperialism in the Nineteenth Century. Oxford University Press. ISBN 978-1-86176-096-8.
- McCallum, Iain. (1999) Blood Brothers: Hiram and Hudson Maxim—Pioneers of Modern Warfare. Chatham Publishing. ISBN 978-1-86176-096-8.
Referencoj redakti
- ↑ En junio kaj julion 1883 Maxim aligis plurajn patentojn ligitajn al la evoluo de la maŝinpafilo. En oktobro 1884, prototipo estis prezentita por la unua fojo al limigita nombro da invititaj gastoj. En la fonto de 1885, la maŝinpafilo estis montrita por la unua fojo publike ĉe la Internacia Ekspozicio de Inventoj en Kensington. La fonto de la informoj de la libro: McCallum, Iain : Blood Brothers. Hiram and Hudson Maxim : Pioneers of Modern Warfare, Chatham Publishing, London, 1999. La determina dato por "Kiam ĝi estis inventita?" estas 1884, kiam la prototipo estis prezentita por la unua fojo.
- ↑ Encyclopædia Britannica: Sir Hiram Stevens Maxim
- ↑ Gilbert, Martin (1997), A History of the Twentieth Century: Volume One: 1900–1933 (1st US ed.), New York: William Morrow and Company, p. 11, (ISBN 978-0-688-10064-3)
Eksteraj ligiloj redakti
- Manlibro de la Maksima aŭtomata mitralo, klibro .30, modelo de 1904, kun amasaj grupoj kaj akcesoraĵoj. Usona departemento de milito, julio 1916
- La Maksimaj pafmaŝinaj sistemoj, skizoj de 1906
- Animacio de la prototipa maŝino de mitralo Maxim, 1884
- Animacio de dua prototipa maŝino de mitralo Maxim 1885
- Animacio de transira maŝina pafilo Maxim 1885