Náchod

Náchod ("naĥod") estas urbo en Ĉeĥio kun 19 936 loĝantoj (2023), situanta en Bohemio, en valo de rivero Metuje, en nordaj deklivoj de Orlica montaro.

Náchod
germane Nachod
urbo
Náchod
Flago Blazono
Oficiala nomo: Náchod
Ŝtato	Ĉeĥio
Regiono	Regiono Hradec Králové
Distrikto	Distrikto Náchod
Administra municipo	Nové Město nad Metují
Historia regiono	Bohemio
Montaro	Suborlica montetaro
Memorindaĵoj	Náchod kastelo, N-S 82 Březinka
Rivero	Metuje
Situo	Náchod
- alteco	346 m s. m.
- koordinatoj	50° 25′ 01″ N 16° 09′ 47″ O (mapo)
Areo	33,32 km² (3 332 ha)
Loĝantaro	19 936 (2023)
Denseco	598,32 loĝ./km²
Unua skribmencio	1254
Horzono	MET (UTC+1)
- somera tempo	MET (UTC+2)
Poŝtkodo	547 01
NUTS 3	CZ052
NUTS 4	CZ0523
NUTS 5	CZ0523 573868
Katastraj teritorioj	10
Partoj de urbo	10
Bazaj setlejunuoj	25
Situo enkadre de Ĉeĥio Situo enkadre de Ĉeĥio
Vikimedia Komunejo: Náchod
Retpaĝo: www.mestonachod.cz
Portalo pri Ĉeĥio

La najbaraj municipoj de la setlejo estas Provodov-Šonov, Kramolna, Vysokov, Velké Poříčí, Jestřebí (distrikto Náchod), Horní Radechová, Dolní Radechová, Česká Čermná, Přibyslav kaj Kudowa-Zdrój.

Historio

Slava burgejo el la 12-a jarcento estadis en spaco de Malnova urbo. La urbo kun la burgo estiĝis dum kolonigado de limregiono ĉirkaŭ la 13-a jarcento, la burgo estis ŝirmonta signifan vojon el Bohemio al Klodsko. Johano de Luksemburgio, Hynek el Dubé, Půta el Častolovice kaj sinjoroj el Kunštát kaj el Poděbrady alternis inter ties posedantoj. Dum husanaj militoj la urbo staris je flanko de kaliko, en la jaro 1441 konkeris ĝin silezianoj. Plua posedanto fariĝis ekde la jaro 1456 Jiří z Poděbrad kaj post li lia filo Henriko. La plej granda evoluo de la urbo okazis dum regado de familioj Pernštejn-anoj kaj Smiřický-anoj. Post batalo sur Blanka Monto Náchod-on aĉetis Marie Magdalena Trčková, poste ĉi tie regis Piccolomini-anoj, duko de Duklando Kuronio kaj Zemgalio kaj lia filino Kateřina Vilemína Zahánská kaj germana familio Schaumburg-Lippe. La urbo suferis pro multaj incendioj. Evoluo de industrio okazis en la 2-a duono de la 19-a jarcento, precipe kiam ĉi tien estis en la jaro 1875 alkondukita fervojo.

Dominaĵo de la urbo estas kastelo, situanta sur monteto super placo. La kastelo situas sur loko de la devena burgo, alikonstruita en la jaroj 1566–1614 en renesancan sidejon. Hodiaŭ ni trovos ĉi tie kolektaĵojn de Piccolomini-anoj, el kiuj eminentas kolektaĵo de holandaj gobelinoj kaj kolektaĵo de senvivaĵ-pentraĵoj. En la jaro 1879 estis en la kastelo fondita muzeo kaj en eksa rajdistejo estas galerio de belartoj. En antaŭburgejo ni povas vidi ankaŭ ekspozicion de timigiloj. Sub la kastelo situas preĝejo de sankta Laŭrenco el la 14-a jarcento. Antaŭ eksa urbodomo situas pilorio el la jaro 1531. Kiel interesaĵo en Karolo-placo montriĝas en pavimo huffero, kiun onidire perdis ĉevalo de fuĝanta Frederiko de Palatinato, kiu tranoktis en Náchod dum hasta forveturo el Bohemio al Silezio.

En senpera proksimeco de Náchod situas banloko Lázně Běloves, el kies kuracfontoj, uzataj jam el la 17-a jarcento, estas la plej konata mineralakvo Ida. En la ĉirkaŭaĵo de la urbo estas eble trovi fuortojn de la linio de ĉeĥoslovakaj antaŭmilitaj fortikaĵoj. Vizitata estas fuortaro Dobrošov, kiun oni ekkonstruis inter la jaroj 1935–1938 proksime de la urbo.

Loĝantaro

Evoluo de nombro de loĝantoj

La datoj devenas el datumbazo de Vikidatumoj

Jaro	Loĝantoj
1869	6 757
1880	7 057
1890	10 481
1900	10 049
1910	11 804
1921	16 807

Jaro	Loĝantoj
1930	13 538
1950	17 731
1961	17 792
1970	18 783
1980	19 892
1991	20 712

Jaro	Loĝantoj
2001	21 400
2014	20 417
2016	20 267
2017	20 149
2018	20 132
2019	19 979

Jaro	Loĝantoj
2020	19 897
2021	19 061
2022	19 220
2023	19 936

Membrigo de urbo

Náchod nuntempe konsistas el 10 lokaj partoj preskaŭ identaj kun 10 katastraj teritorioj:

• Babí – k. t. Babí u Náchoda a Náchod
• Běloves (antaŭe ankaŭ Bílá Ves)
• Bražec
• Dobrošov
• Jizbice – k. t. Jizbice u Náchoda
• Lipí – k. t. Lipí u Náchoda
• Malé Poříčí
• Náchod
• Pavlišov
• Staré Město nad Metují

Pluaj fotoj

• 
  Kastelo en Náchod
• 
  Nova urbodomo