Nógrád (historia departemento)
- Tiu ĉi artikolo temas pri historia departemento en Hungara reĝlando. Pri nuntempa departemento en Hungario temas artikolo Nógrád.
Nógrád [nOgrAd] estis reĝa departemento en meza parto de la Hungara Reĝlando, germane: Neograd aŭ Neuburg slovake: Novohrad. La slava vorto signifas Nova fortikaĵo.
| Departemento Nógrád | ||
| hungare: Nógrád vármegye, slovake: Novohradská župa | ||
| Reĝa departemento de Hungara reĝlando | ||
 Burgo Drégely
| ||
|
||
| Oficiala nomo: Nógrád vármegye | ||
| Deveno de nomo: laŭ nomo de burgo en Nógrád | ||
| Lando | .svg){kind=small} Hungara reĝlando
| |
|---|---|---|
| Montaro | Börzsöny | |
| Riveroj | Ipeľ, Zagyva | |
| Departementa urbo | Balassagyarmat | |
| Areo | 4 133,0 km² (413 300 ha) stato en 1910 | |
| Loĝantaro | 261 517 (1910) | |
| Denseco | 63,28 loĝ./km² | |
| Situas nun en | Hungario, Slovakio | |
 Departemento Abov-Turňa
| ||
 Hungara reĝlando kun Kroatio, situo de departemento Nógrád
| ||
 Vikimedia Komunejo: Nógrád County (Kingdom of Hungary)
| ||
_v2.svg)
Demografio
redaktiLaŭ la censo de 1880
Laŭ la censo de 1910
La hungaroj uzas en tiu ĉi departemento specialan kaj karakteran dialekton. Ili nomumas sin "palóc".
Administrado
redaktiEstis 7 procesaj distriktoj, ties nomoj estas la samaj, ol la distriktejoj:
- Balassagyarmat samtempe departementejo
- Gács
- Losonc, samtempe konsilantrajta urbo
- Nógrád, escepte distriktejo: Rétság
- Salgótarján
- Szécsény
- Szirák
La departemento situas laŭ bordoj de Ipeľ kaj Zagyva, ĉirkaŭita de montoj. Stefano la 1-a (Hungario) formis departementon en la 11-a j.c. Post la mezepoko la turkoj okupis grandan parton de la regiono. En 1920 la teritorioj en la dekstra Ipel-bordo iĝis ĉeĥoslovakia. Pli frue la ĉeĥoslovakia armeo okupis pliajn teritoriojn kaj pretendis la limojn ĝis Vác-Miskolc, sed hungaraj memservantoj reokupis ĝin. Inter 1938-1945 Hungario rericevis la forigitajn teritoriojn. En Hungario la restinta parto unuiĝis kun departemento-parto Hont.