Salgótarján
Salgótarján [ŝalgOtarjAn] estas urbo en Hungario, en regiono Norda Hungario hungare: Észak-Magyarország, en departemento Nógrád, kies departementejo estas kune kun departementorajto, en Distrikto Salgótarján, kies administra centro ĝi estas. Tarján estas prahungara tribonomo.
| Salgótarján | |||
|---|---|---|---|
| urbo | |||
 | |||
|
|
| ||
| Flago | Blazono | ||
| Administrado | |||
| Lando | Hungario | ||
| Regiono | Norda Hungario | ||
| Departemento | Nógrád | ||
| Distrikto | Salgótarján | ||
| Adreso | Múzeum tér 1
3100 Salgótarján | ||
| Poŝtkodo | 3100 | ||
| Telefonkodo | (+36) 32 | ||
| Kodo laŭ KSH | 25788 | ||
| En TTT | Oficiala retejo [+] | ||
| Politiko | |||
| Urbestro (ekde 2015) | Ottó Dóra (forpasinta la 29-an de novembro 2015) (MSZP-DK-Együtt-TVE-ST) | ||
| Demografio | |||
| Loĝantaro | 35 811 (1-a de januaro 2015)[1] | ||
| Loĝdenso | 373,19 loĝ./km² | ||
| Geografio | |||
| Geografia situo | 48° 5′ N, 19° 47′ O (mapo)48.08527777777819.786944444444Koordinatoj: 48° 5′ N, 19° 47′ O (mapo) | ||
| Alto | 299 m [+] | ||
| Areo | 100,84 km² (10 084 ha) | ||
| Horzono | Mezeŭropa tempo [+] | ||
| |||
| |||
|
| |||
| Alia projekto | |||
 Vikimedia Komunejo Salgótarján [+]
| |||
En la proksimeco troviĝas mezepoka fortikaĵo Salgó, pri kiu Petőfi verkis poemon.
HistorioRedakti
La unua mencio okazis en 1397. La tiama vilaĝo senhomiĝis dum la turka erao. Ekfunkciis karbonminejo en 1850. La regiono iĝis industria centro. En 1919 la ĉeĥa armeo komencis ekokupi la urbon. La ministoj en laborkostumo tuj prenis armilojn kaj sukcese defendis la vilaĝon. En 1922 la minista vilaĝo iĝis urbo. Ekde 1950 la urbo iĝis departementejo kaj iĝis prospera urbo dum la socialismo. En 1970 ĉesis la minado, sekve ankaŭ la industrio iom retiriĝis.
SalvoRedakti
Nepre menciinda aparte la fifama salvo en 1956. Post la revolucio en decembro okazis tutlanda striko kontraŭ la komunistoj. Kunvenis protestantoj en la ĉefplaco. Abrupte komunistoj salvis al la protestantoj. Estis multe da mortintoj kaj vunditoj. La placo estas malebenaĵa, tial ricevis kuglon kaj tuj mortis homo, kiu en la kelo prenis brulbriketon. La komunistoj raportis parton da mortintoj en la proksimajn komunumojn, por ne esti okulfrapa multe da mortintoj.
VidindaĵojRedakti
- baroka ĉefparoĥa preĝejo Naskiĝo de Maria (Salgótarján), la turo estas 27 m alta
- paroĥa franciskana preĝejo Sankta Jozefo (Salgótarján) (1936)
- mezepoka preĝejo apostolo Sankta Andreo (Salgótarján) en loĝkvartalo Zagyvaróna
- Preĝejo Koro de Jesuo (Salgótarján) en loĝkvartalo Zagyvapálfalva (1933)
- Kalvinana preĝejo (Salgótarján) (1929)
- Luterana preĝejo (Salgótarján) (1882)
- Luterana preĝejo (Salgótarján-Zagyvapálfalva) (1937)
FamulojRedakti
- en Salgótarján naskiĝis kaj mortis: Ferenc Szojka, futbalisto
- en Salgótarján naskiĝis:
- aktoroj Pál Kocsis, Csaba Pindroch kaj Ferenc Zenthe
- bankisto Zoltán Bodnár
- botanikisto Géza Lengyel
- pentristo István ef Zámbó
- gitaristoj István Alapi kaj Ferenc Snétberger
- historiisto Ágnes R. Várkonyi
- inĝenieroj Ernő Cotel, Jenő Schlattner kaj Róbert Tuschák
- juĝisto Tünde Handó
- kemiistoj Sándor Doubravszky kaj Csaba Szántay
- mikrobiologo György Pántos
- ministro Gábor Juhász
- operokantistino Erzsébet Komlóssy
- reĝisoro István Gaál
- skulptisto Károly Vasas
- en Zagyvapálfalva naskiĝis:
- aktoro Tibor Molnár
- inĝeniero Aladár Schleicher
- en Zagyvaróna naskiĝis:
- Gyula Rónai (inĝeniero)
- pentristo József Bátki
- en Salgótarján mortis:
- aktoro József Szép
- futbalisto Iván Menczel
- grafikisto Ferenc Czinke
- János Balázs (pentristo, poeto)
- pentristo József Bátki
EsperantoRedakti
Estas delegito de UEA[mankas fonto] tie.
ĜemelurbojRedakti
Komunumoj pri Tarján en Hungara reĝlandoRedakti
Tarján apartenas al la 7 hungaraj gentoj.
| Köröstarján | Salgótarján | Tarján | Tarjánpuszta | Tiszatarján |
ReferencojRedakti
- ↑ Magyarország közigazgatási helynévkönyve, 2015. január 1. (magyar és angol nyelven). Központi Statisztikai Hivatal, 2015. szeptember 3. (Hozzáférés: 2015. szeptember 4.)