Polipodiacoj
 | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 ordinara polipodio (Polypodium vulgare)
| ||||||||||
| Biologia klasado | ||||||||||
| ||||||||||
| Asplenio L. | ||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj
| ||||||||||
La Polipodiacoj (Polypodiaceae) estas plantfamilio en la divizio de la Filikoj (Polypodiophyta).
KarakterizaĵojRedakti
Temas pri plantoj, kiuj havas rampantan, de skvamoj envolvitan rizomon. Ĉe la rizomo staras plej ofte malmulte dividitaj ĝis plume pinataj folioj. Ofte la foliplato estas relative malfajna. Ĉe multaj specioj la sterilaj folioj malsamas ol la fekundaj folioj sporofiloj. Kelkaj specioj eĉ posedas du specojn de sterilaj folioj (heterofilio).
La plantoj havas rondajn sorojn, plej ofte seninduzio sur la malsupra surfaco de la folio. La folioj havas tipe punktitan aspekton. Ĉe kelkaj specioj la soroj kunfluiĝas, ke la malsupra flanko de la sporofolio estas komplete kovrata de sporangioj.
DisvastigadoRedakti
La polipodiacoj estas plej ofte tropikaj aŭ subtropikaj filikoj. Nur tre malmultaj plantoj kreskas en lamoderaj zonoj, en Eŭropo ekzemple nur kvar specioj de polipodioj (Polypodium). Kelkaj specioj estas ĉambroplantoj (ekzemple ora flebodio (Phlebodium aureum)).
Ekzistas kelkaj epifitoj inter la polipodiacoj.
SistematikoRedakti
La divido de la familio de la polipodiacoj (Polypodiaceae) estas diskutata. Depende de la aŭtoro ekzistas inter 10 kaj genroj kun 500 ĝis 1200 specioj. Ĉiukaze ĝi estas multspecia filika familio.
- Acrosorus COPEL., kvin specioj, inter Malezio kaj la Samoaj insuloj
- Adenophorus GAUDICH., ok specioj sur Havajo
- Aglaomorpha SCHOTT (inkl. Photinopteris, Merinthosorus, Pseudodrynaria, Holostachyum), ĉirkaŭ naŭ specioj, tropika Azio kaj Novgvineo
- speciohromeris (T. MOORE) J. SM., mit ĉirkaŭ 9-18 specioj, inter Hindujo kaj Ĉinio
- Belvisia MIRBEL, ĉirkaŭ 9-25 specioj, en la tropikoj de Azio kaj Afriko
- Calymmodon C. PRESL, ĉirkaŭ 5-25 specioj, inter Hindmalajzio kaj la Pacifikaj insuloj
- Campyloneurum C. PRESL, ĉirkaŭ 25-45 specioj, en tropika Ameriko
- Ceradenia L.E. BISHOP, ĉirkaŭ 40 specioj
- Christopteris COPEL., ĉirkaŭ du specioj, Sudarientazio kaj Novkaledonio
- Chrysogrammitis PARRIS, unu ĝis du specioj, Sudarientazio kaj Novgvineo
- Cochlidium KAULF., ĉirkaŭ 12 specioj
- Colysis C. PRESL, ĉirkaŭ 30 specioj, tropikoj de Afriko kaj Azio
- Ctenopteris BLUME EX KUNZE, ĉirkaŭ 21 specioj en la tropikoj
- Dicranoglossum J. SM., ĉirkaŭ kvin specioj, tropika Ameriko
- Dictymia J. SM., ĝis kvar specioj inter Aŭstralio, Novgvineo kaj la Fidĝi-insuloj
- Drynaria (BORY) J. SM., ĉirkaŭ 20 specioj en la tropikoj, inter ili:
- kverkfolia drinario (Drynaria quercifolia (L.) J. SM.), sur la Malajaj insuloj ĝis Aŭstralio kj Polinezio
- Enterosora Baker, ĉirkaŭ 13 specioj
- Goniophlebium (BLUME) C. PRESL, minimumu 11 ĝi ĉirkaŭ 20 specioj, de la tropika Azio ĝis la Fidĝi-insuloj
- Grammitis SW., ĉirkaŭ 100-150 specioj
- Lecanopteris REINW., unu ĝis ĉirkaŭ tri specioj en in Malezio
- Lellingeria A.R. SM. & R.C. MORAN, ĉirkaŭ 55 specioj
- Lemmaphyllum C. Presl, ĉirkaŭ kvar specioj en Azio
- Lepisorus (J. SM.) CHING (inkl. Platygyria CHING & S.K. WU), ĉirkaŭ 100 specioj
- Leptochilus Kaulf., ĉirkaŭ 20 specioj
- Loxogramme (BLUME) C. PRESL (inkl. Anarthropteris COPEL.), ĉirkaŭ 22-35 specioj
- Melpomene A.R. SM. & R.C. MORAN, 21 specioj
- Microgramma C. PRESL (inkl. Solanopteris), ĉirkaŭ 20-28 specioj, tropika Ameriko
- Micropolypodium HAYATA, ĉirkaŭ 22 specioj
- Microsorum LINK, ĉirkaŭ 33-60 specioj
- Neocheiropteris CHRIST (inkl. Neolepisorus CHING), ĉirkaŭ naŭ specioj
- Niphidium J. Sm., ĉirkaŭ 10 specioj en Sudameriko
- Pecluma M.G. PRICE, ĉirkaŭ 34 specioj
- Phlebodium (R. BR.) J. SM., ĉirkaŭ 5-10 specioj en la tropika Ameriko
- Phymatosorus PIC.SERM., ĉirkaŭ 12-18 specioj
- Platicerio aŭ „alka korno“ (Platycerium DESV.), ĉirkaŭ 9-18 specioj
- Pleopeltis HUMB. & BONPL. EX WILLD., minimume 56 specioj en la tropikoj
- Polypodiodes CHING, ĉirkaŭ 14 specioj en Azio
- Polipodio (POLYPODIUM L.), ĉirkaŭ 160 specioj
- Prosaptia C. PRESL, unu ĝis ĉirkaŭ 20 specioj
- Pyrrosia MIRBEL (inkl. Drymoglossum C. PRESL), ĉirkaŭ 60-100 specioj en la tropikoj
- Scleroglossum ALDERW., ĉirkaŭ du ĝis ses specioj
- Selliguea BORY (inkl. Crypsinus C. PRESL, Polypodiopteris C.F. REED), ĉirkaŭ 5-36 specioj
- Serpocaulon A.R. SM., 40 specioj
- Terpsichore A.R. SM., 57 specioj
- Zygophlebia L.E. BISHOP, ĉirkaŭ 11 specioj
Aldoniĝas la genroj kun nur po unu specio:
- Caobangia A.R. SM & X.C. ZHANG, kun la specio:
- Caobangia squamata A.R. SM & X.C. ZHANG, Vjetnamio
- Drymotaenium MAKINO, kun la specio:
- Drymotaenium miyoshianum (MAKINO) MAKINO, Japanio kaj Tajvano
- Gymnogrammitis Griffith, mit der specio:
- Gymnogrammitis dareiformis (HOOK.) CHING, Hindujo
- Kontumia S.K. WU & P.K. LOC, kunla specio:
- Kontumia heterophylla S.K. Wu & P.K. Loc, Vjetnamio
- Luisma M.T. MURILLO & A.R. SM. en Kolombio, kun la specio:
1. ** Luisma bivascularis M.T. Murillo & A.R. Sm.
- Neurodium FÉE, en Mez- kaj Sudameriko:
- Neurodium lanceolatum (L.) FÉE
- Pleurosoriopsis FOMIN, kun la specio:
- Pleurosoriopsis makinoi (MAXIM. EX MAKINO) FOMIN, Ĉinio kaj Japanio
- Podosorus HOLTTUM, kun la specio:
- Podosorus angustatus HOLTTUM sur la Filipinoj
- Synammia C. PRESL, kun nur unu specio:
- Synammia feuillei (BERTERO) COPEL., Ĉilio
- Themelium (T. Moore) PARRIS, nur unu specio en Borneo:
- Themelium taxodioides (BAKER) PARRIS
- Thylacopteris KUNZE EX J. SM., kun nur unu specio en Malezio:
- Thylacopteris papillosa (BLUME) J. SM.
LiteraturoRedakti
- Alan R. Smith, Kathleen M. Pryer, Eric Schuettpelz, Petra Korall, Harald Schneider, Paul G. Wolf: A classification for extant ferns. In: Taxon. Band 55, Nr. 3, 2006, ISSN 0040-0262, S. 705–731, Abstract, PDF-Dosiero.
- David John Mabberley: The Plant Book. A portable dictionary of the higher plants. Cambridge University Press, Cambridge u. a. 1987, ISBN 0-521-34060-8.
- Walter Erhardt u. a.: Der große Zander. Enzyklopädie der Pflanzennamen. Band 2. Verlag Eugen Ulmer, Stuttgart 2008. ISBN 978-3-8001-5406-7