Venosa

Venosa (Ve'no:sa), latine Venusia, estas komunumo de suda Italio. Ĝi apartenas al la regiono Basilikato kaj al la provinco Potenza. Fine de 2023 en la komunumo vivis 10 913 loĝantoj. Najbaraj komunumoj estas Barile, Ginestra, Lavello, Maschito, Montemilone, Palazzo San Gervasio, Rapolla kaj Spinazzola (BA).

Venosa
komunumo de Italio vd
Ĝemelurboj Tortolì • Bernalda • Cetraro vd
Ŝtato	Italio
Regiono	Basilikato
Provinco	PZ Potenco
Geografia situo	40° 58′ N, 15° 49′ O (mapo)40.96666666666715.816666666667
Alto super marnivelo	415 m
Areo	170 km²
Loĝantaro	10 913 (2023)
Loĝdenso	64 loĝantoj/km²
Najbaraj komunumoj	Barile, Ginestra, Lavello, Maschito, Montemilone, Palazzo San Gervasio, Rapolla kaj Spinazzola (BA)
Patrono	Sankta Roĥo
Festa tago	16-a de aŭgusto
Nomo de loĝantoj	(itale) venosini
Poŝtkodo	85029
Imposta kodo	L738
Kodo laŭ ISTAT	076095
Telefona prefikso	0972
Estro
Retpaĝo	http://www.comunedivenosa.it

Nomo

La nomo verŝajne devenas de Venuso (latine Venus), diino de la romia mitologio.

Placo Kastelo Venosa

Historio

Laŭ legendo, la urbeto estis fondita de la greka heroo Diomedo.

Fakte ĝi estis malgrava urbeto de la Samnitoj ĝis kiam, en 291 a.K., la Romianoj konkeris ĝin kaj translokigis ĉi tien 20mil latinajn homojn. Sub la Romianoj Venusia iĝis sufiĉe grava urbo pro sia situo sur la Via Appia, grava ŝoseo kunliganta Romon al Brindizion kaj de tie, ŝipe, al Grekio.

Post la fino de la Romia Imperio Venosa apartenis al diversaj popoloj, simile al la ceteraj urboj de Suditalio: Eruloj, Ostrogotoj, Lombardoj, Bizancanoj, Normandoj. En la 13-a jarcento Suditalio estis akirita de la Ŝtaŭfoj; Frederiko la 2-a konstruis kastelon ĉi tie, en la loko de antikva lombarda kasteleto; lia filo Manfredo naskiĝis en Venosa. Poste, la Familio Anĵuo-Sicilio, venkinte Manfredi-n, konkeris Suditalion kaj interalie Venosa-n.

Ekde 1442 la tuta Suditalio apartenis al Aragono, poste al Hispanio ktp. Venosa eniris la ĵus naskiĝintan Italion en 1860.

Tertremoj

Tertremoj okazis sendube en la areo de Venosa jam antikve.

Pli freŝe, en la 17-a jarcento du gravaj tertremoj frapis la urbeton: en 1688 kaj en 1694. Ankaŭ en la 19-a jarcento okazis gravaj tertremoj en proksimaj jaroj: 1851 kaj 1857. La lastaj tertremoj okazis en 1930 kaj en 1980. Tamen Venosa neniam estis tre proksima al surcentro de tiuj tertremoj, do la mortintoj en la urbo estis ĉiam malmultaj (ekzemple 4 en 1851) kaj la konstruaĵoj estis damaĝitaj sed ne detruitaj.

Famuloj

Naskiĝis en Venosa:

• Horacio, romia poeziisto de la 1-a jarcento antaŭ nia erao
• Manfredi, princo de Taranto kaj reĝo de Sicilio en la 13-a jarcento
• Bartolomeo Maranta, kuracisto kaj sciencisto de la 16-a jarcento

Mortis en Venosa:

• Marko Klaŭdo Marcelo, romia militestro de la 3-a jarcento antaŭ nia erao

Eksteraj ligiloj

• Oficiala retejo (itale)