Manikinsuloj
La Manikinsuloj (en diversaj lingvoj ankaŭ nomataj Kanalaj aŭ Normandiaj insuloj) estas insularo situanta en la Manika Markolo aŭ "Maniko" inter Anglio kaj Francio, okcidente de la Normandia duoninsulo Cotentin kaj norde de Bretonujo. Konsistanta el du duonmemstaraj provincoj (bailiwicks, voktujoj) Guernsey kaj Jersey:
- voktujo Gernezejo: insuloj Aldernejo (Alderney), Gernezejo (Guernsey) inkluzive najbaraj insuletoj Herm kaj Jethou, Sark inkluzive najbara insuleto Brechou
- voktujo Ĵerzejo: insuloj Ĵerzejo (Jersey) kaj senloĝantaraj najbaraj Minquiers, Ecréhous.
Manikinsuloj | |||
---|---|---|---|
Flago | |||
insularo [+] | |||
Akvejo | Manika Markolo | ||
Koordinatoj | 49° 25′ 48″ N, 2° 21′ 0″ U (mapo)49.43-2.35Koordinatoj: 49° 25′ 48″ N, 2° 21′ 0″ U (mapo) | ||
Plej alta punkto | Les Platons [+] | ||
Akvokolektejo | 198 km² (19 800 ha) [+] | ||
Areo | 198 km² (19 800 ha) [+] | ||
Loĝantaro | 163 857 [+] (2012) | ||
Horzono | UTC±00:00 [+] | ||
Manikinsuloj | |||
Vikimedia Komunejo: Channel Islands [+] | |||
Dum la Manikinsuloj estas relative proksimaj al la franca bordo, proksime al la angla (resp. brita) en la markolo troviĝas la insulo Wight.
Politike la du voktujoj same kiel la Manksinsulo havas apartan statuson rilatan al Britio: ili estas krondependaĵoj de la brita monarkio, crown dependencies, posedaĵoj rekte ligitaj al la reganta reĝo aŭ reĝino de Britio, kiu estas ilia ŝtatestro en sia kvalito de «duko de Normandio». Pri ilia defendo kaj ekstera politiko zorgas Britio, kvankam ili ne estas parto de Britio (kaj ankaŭ ne de la Eŭropa Unio).
Lingve la Normanda lingvo estis tie ĉefa ĝis la 19-a jarcento; poste grandiĝanta influo de angloparolantaj enmigrintoj kaj faciliĝanta transporto kondukis al angligado. Ekzistis en tiuj insuloj kvar ĉefaj Normandaj dialektoj/lingvoj:
- Aurégnais (Alderneja, formortinta je la fino de la 20-a jc.)
- Guernésiais aŭ Djernésiais (Gernezeja)
- Jèrriais (Ĵerzeja), kaj
- Sercquiais (Sarka, devenanta de la Ĵerzeja).