Eduardo la 6-a (Anglio)
Eduardo la 6-a estis reĝo de Anglio de 1547 ĝis 1553.
| Eduardo la 6-a | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Reĝo de Anglio kaj Irlando | |||||
| |||||
.svg)
| |||||
| Persona informo | |||||
| Edward VI | |||||
| Naskiĝo | 12-an de oktobro 1537 en Hampton Court | ||||
| Morto | 6-an de julio 1553 (15-jaraĝa) en Greenwich | ||||
| Mortis pro | Naturaj kialoj  vd
| ||||
| Mortis per | Tuberkulozo vd
| ||||
| Tombo | Abatejo Westminster vd
| ||||
| Religio | protestantismo vd | ||||
| Etno | Angloj vd | ||||
| Lingvoj | angla vd | ||||
| Ŝtataneco | Reĝlando Anglio vd
| ||||
Subskribo 
| |||||
| Familio | |||||
| Dinastio | Tudoroj vd | ||||
| Patro | Henriko la 8-a vd
| ||||
| Patrino | Jane Seymour vd
| ||||
| Gefratoj | Maria la 1-a, Elizabeto la 1-a, Henry Fitzroy kaj Henriko, duko de Kornvalo (1511) vd
| ||||
| Edz(in)o | – | ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | monarko aristokrato verkisto vd
| ||||
| |||||
Reĝo de Anglio 
| |||||
| Dum | 1547-1553 | ||||
| Antaŭulo | Henriko la 8-a | ||||
| Sekvanto | (Jane Grey), Maria la 1-a | ||||
Reĝo de Irlando 
| |||||
| Dum | 1547-1553 | ||||
| Antaŭulo | Henriko la 8-a | ||||
| Sekvanto | (Jane Grey), Maria la 1-a | ||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Naskiĝinte la 12-an de oktobro 1537, li estis la filo de Henriko la 8-a kaj lia tria edzino Jane Seymour, kiu mortis malmultajn tagojn post la nasko. Henriko ĝojis ke fine li havis filon - liaj antaŭaj infanoj estis ĉiuj filinoj. Eduardo estis nun la heredonto de la reĝo.
Li facile lernis lingvojn kaj lia amo al klereco sin montris per la fondado de lernejoj. Restas ankoraŭ lernejoj nomataj "King Edward's School" (la lernejo de la Reĝo Eduardo). Inter liaj instruistoj estis John Cheke.
En 1547 kiam Eduardo havis nur naŭ jarojn, Henriko mortis kaj Eduardo reĝiĝis. La kronado okazis ĉe la Abatejo Westminster la 20-an de februaro 1547. Laŭ la testamento de Henriko estiĝis Konsilio de Regenteco, kiu nomumis Edward Seymour Lord-Protektanto.
La unuan jaron de la regado, la angloj invadis Skotlandon por devigi Marian Stuart edziĝi kun Eduardo; ili gajnis venkon sed kiam Maria fianĉiniĝis en 1548 al la Daŭfeno Francisko de Francio, iĝis klare ke la angloj ne povus kontraŭi kaj la skotojn kaj la francojn.
La Konsilio de Regenteco favoris la protestantismon, kiun ankaŭ la ĉefepiskopo de Canterbury, Thomas Cranmer, subtenis, kaj Cranmer eldonis diservan libron por la angla eklezio. Rezultis en 1549 malsukcesa katolika ribelo de loĝantoj de Devon kaj Kornvalo, kiun la registaro venkis, mortigante multajn. Dume la frato de Edward Seymour amindumis kun la princino Elizabeta kaj estis ekzekutita pro ŝtat-perfido. Ekonomiaj problemoj pliigis la ĝenojn de la Lord-Protektanto kaj tumultoj okazis. En aŭgusto 1549 la francoj deklaris militon. La influo de Edward Seymour komencis malpliiĝi, kaj li prenis la reĝon kaj fuĝis al Windsor. Oni arestis lin, kaj la 22-an de januaro 1552 li estis ekzekutita.
Lin anstataŭis kiel Lord-Protektanto John Dudley, Grafo de Warwick, kiu iĝis 1-a Duko de Northumberland en 1551. En 1550 estiĝis paco kun Francio: la angloj cedis Boulogne kaj la anglajn posedaĵojn en Skotlando. Oni komencis persekuti kaj ŝtiparumi tiujn kiuj ne sekvis la oficialan religion. Kiam en 1553 Eduardo grave malsanis, Dudley persvadis lin deklari Jane Grey la heredonto de la regno. Eduardo mortis, havante dek-kvin jarojn, la 6-an de julio 1553. La 9-an de aŭgusto li enteriĝis en la Abatejo Westminster.