Nitramido

Nitrilamido
Kemia formulo	H2N2O2
Plata kemia strukturo de la Nitramido
Tridimensia kemia strukturo de la Nitramido
Alternativa(j) nomo(j)
Nitroamido Nitroamino Nitrilamido
CAS-numerm-kodo	7782-94-7
ChemSpider kodo	22941
PubChem-kodo	24534
Fizikaj proprecoj
Aspekto	senkolora aŭ blanka solidaĵo
Molmaso	62,028g mol−1
Denseco	1,378 g/cm−3
Fandpunkto	72-75°C
Acideco (pKa)	1.429
Solvebleco	Akvo:solvebla
Mortiga dozo (LD50)	410 mg/kg (buŝe)
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo Piktogramo
GHS Signalvorto	Averto
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H315, H319, H335
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P261, P264, P264+265, P271, P280, P302+352, P304+340, P305+351+338, P319, P321, P332+317, P337+317, P362+364, P403+233, P405, P501
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Nitramido aŭ nitrilamido estas neorganika kombinaĵo de nitrogeno kaj la sola neorganika amido. Ĝi estas amino-amida substanco, senkolora solidaĵo, uzata kiel eksplodaĵo, kies derivaĵoj estas RDX kaj HMX (vidu reakciojn 6 kaj 7). Nitramido estas izomero de la hiponitroza acido. Ĝia molekulo esence estas amina grupo ligita al nitra grupo, ne planara en la gasfazo sed planara en la kristalfazo. Nitramido devas storiĝi ekskluzive en vitraj aŭ platinaj ujoj ĉar ĝi atakas latunon kaj metalaĵoj. Nitramido estis unuafoje sintezita de Johannes Thiele (1865-1918) kaj Arthur Lachman (1873-1957) en 1896. En alkala akva solvaĵo, nitramido malkomponiĝas en akvon kaj dunitrogenan oksidon (vidu reakcion 5).

Bonvolu ne konfuzi...
Nitramido	Hiponitroza acido
Hiponitroza acido estas izomero de la nitramido

Reakcioj

Reakcio 1

• Preparado de nitramido per traktado de sulfata acido kun kalia nitrokarbamato:

+ 2 ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ + + 2

Reakcio 2

• Preparado de nitramido per malkomponado de la nitrokarbamata acido:

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ +

Reakcio 3

• Preparado de nitramido per traktado de nitrata acido kun natria sulfamato:

+ ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ +

Reakcio 4

• Preparado de nitramido per traktado de amoniako kun dunitrogena pentoksido:

+2 ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ +

Reakcio 5

• Malkomponado de la nitramido: Per varmigo, nitramido malkomponiĝas en dunitrogena oksigeno kaj akvo:

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ +

Reakcio 6

• RDX (trinitramido, mallongigo por Rojala eksplodaĵo por Malkonstruado) estas trimero de la nitramido. Ĝi estas blanka solidaĵo pli detrua ol TNT. RDX estis uzata dum la 2-a Mondmilito kaj ankaŭ restas en la militaj aplikoj. RDX prepariĝas per nitrolizo de la heksametilenotetramino:

+2 ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$

Reakcio 7

• HMX (aŭ tetranitramido, kies signifo estas Alta Fandopunkto Eksplodaĵo), kune kun RDX, estas alta pezmolekula eksplodaĵo kaj unu el la plej potencaj kemiaĵoj kun detrupovoj.

2 + 8 ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$3

Vidu ankaŭ

• Amidoj