Vikipedio

Pensilvanigermana dialekto

origino: el la palatinata
skribo: latina (1. Bufintona-Barba-Bima sistemo, 2. Ohia sistemo)
specimeno: la Patro Nia:

Pensilvanigermana dialekto
Deitsch /dajĉ/ aŭ /deĉ/
Mapo
Parolata en Usono, kaj Kanado
Parolantoj 148 000
Denaskaj parolantoj 300 000 pensilvanigermanoj (100% parolas ankaŭ la anglan)
Skribo latina
Lingvaj kodoj
Lingvaj kodoj
  ISO 639-3 pdc
  Glottolog penn1240
Angla nomo Pennsylvania German
Franca nomo allemand de Pennsylvanie
Vikipedio
Emblemo de Vikipedio Vizitu vikipedion en la pensilvangermana lingvo!
v • d • r
Unsah Faddah im Himmel,
dei nohma loss heilich sei,
Dei Reich loss kumma.
Dei villa loss gedu sei,
uf di eaht vi im Himmel.
Unsah tayklich broht gebb uns heit,
Un fagebb unsah shulda,
vi miah dee fagevva vo uns shuldich sinn.
Un fiah uns naett in di fasuchung,
avvah hald uns fu'm eevila.
Fa dei is es Reich, di graft,
un di hallichkeit in ayvichkeit.
Amen.

La pensilvanigermana dialekto estas parolata en Usono kaj Kanado de ĉirkaŭ 300 000 pensilvanigermanoj. La plejmulto el ili vivas en la Usonaj ŝtatoj Pensilvanio, Indianao, kaj Ohio. En Kanado, la parolantoj de la pensilvanigermana vivas en Ontario. En 1993 la Nova testamento estis tradukita en tiun lingvon.

La originaj parolantoj de la pensilvanigermana lingvo enmigris al Pensilvanio el Alzaco, Palatinato kaj Svislando. La pensilvanigermana similas multe al la dialektoj palatinataj. Hodiaŭ la parolantoj de la pensilavanigermana ofte uzas vortojn el la angla lingvo.

La plejmulto el la parolantoj hodiaŭ apartenas al sektoj kristanaj konservativaj kaj anabaptistidaj: la amiŝoj kaj la menonitoj kaj la "Old German Baptist Brethren" fondita fare de Alexander Mack

En kelkaj kanonoj la parolantoj apartenas ankoraŭ al luteraj, reformita-ekleziaj kaj aliaj ne-anabaptistaj sektoj tamen en ĉi tiuj komunumoj la lingvo rapide malaperas. La infanoj de ĉi lastaj komunumoj ne lernas plu la pensilvanigermanan hejme malgraŭ multaj lastatempaj kaj nuntempaj klopodoj savi kaj reinstrui la lingvon.

Literaturskribintoj redakti

B - G
Ernest Waldo Bechtel - John Birmelin - Richard Druckenbrod - Henry Lee Fisher - Ralph Samuel Funk - Russell Wieder Gilbert - Ezra Grumbine - Lee Light Grumbine
H - L
Earl C. HAAG - Henry Harbaugh - J. Max HARK - Thomas Hess Harter - Hank Hershberger - Abraham Reeser Horne - Paul Brendle Horning - Isaac R. Horst - Clarence Francis Iobst - Eli Keller - Irwin Ray Klinger - Joseph Horst Light
M - Z
Harvey Monroe Miller - Lloyd A. Moll - Charles Christopher More - Pierce Edward Swope - Edwin Gehman Weber - Louise Adeline Weitzel - Paul Richard Wieand - Astor Clinton Wuchter - Charles Calvin Ziegler

Popolkantoj redakti

Du, du liegscht mir im Hazen,
Du, du liegscht mir im Sinn;
Du, du machscht mir viel Schmazen,
Du weescht net wie gut ich dir bin;
Ya, ya, ya ,ya! Du weescht net wie gut ich dir bin.

Kantonoj kie la pensilvanigermana estas parolata redakti

 Kanado

  • Waterloo
  • Grey
  • Bruce
  • Oxford
  • Perth
  • Wellington
  • Elgin
  • Renfrew


 Pensilvanio

  • Berks
  • Lehigh
  • Northampton
  • Centre
  • Juniata
  • Lancaster
  • York
  • Schulykill
  • Crawford
  • Somerset
  • Mercer
  • Lawrence
  • Jefferson
  • Indiana
  • Clinton
  • Lycoming
  • Montour
  • Mifflin
  • Cumberland
  • Franklin
  • Lebanon
  • Chester
  • Bucks
  • Dauphin
  • Snyder
  • Perry
  • Cambria
  • Montgomery
  • Union
  • Blair


 Indianio

  • Elkhart
  • Lagrange
  • Allen*
  • Adams*
  • Daviess
  • Martin
  • Marshall
  • Kosciusko
  • Jay
  • Howard
  • Miami
  • Newton


 Ohio

 
 Viskonsino

  • Barrion
  • Taylor
  • Marathon
  • Oconto
  • Shawano
  • Portage
  • Clark
  • Eau Claire
  • Buffalo
  • Trempealeau
  • Monroe
  • Sauk
  • Columbia
  • Green
  • Rock
  • Waushara
  • Cushton
  • Lafayette

 
 Nov-Jorkio

  • Albion
  • Chautauqua
  • Cattaraugus
  • Allegany
  • Steuben
  • Seneca
  • Wayne
  • Herkimer
  • Montgomery
  • St. Lawrence
  • Lewis

 
 Miĉigano

  • Oscoda
  • Hillsdale
  • St. Joseph

 
 Misurio

  • Randolph
  • Daviess
  • Pike
  • Lawrence
  • Henry
  • Pettis
  • Webster


 Marilando

  • Garett
  • Saint Mary's
  • Somerset


 Iovao

  • Buchanan
  • Henry
  • Washington
  • Jackson
  • Davis
  • Howard


 Ilinojso

  • Woodford
  • Tazewell
  • Moultrie
  • Douglas
  • Crawford


 Minesoto

  • Fillmore


 Kansaso

  • Reno
  • Anderson


 Tenesio

  • Lawrence

 
 Oklahomo

  • Mayes
  • Custer

 Delavaro

  • Kent

 
 
 Kentukio

  • Crittenden
  • Hart
  • Todd
  • Casey
  • Lincoln

 
 Suda Dakoto

  • Hutchinson


 Virginio

  • Rockingham
  • Shenandoah
  • Augusata
  • Frederick
  • Spottsylvania


 Okcidenta Virginio

  • Pendleton (German Valley)


 Oregono

  • Polk
  • Marion


Teksaso

  • Bee


 Montano

  • Lincoln


 Florido

  • Sarasota

Eksteraj ligiloj redakti

Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Pensilvanigermana_dialekto&oldid=8399659"