Vikipedio

Pensilvanigermana dialekto

La pensilvanigermana dialekto estas parolata en Usono kaj Kanado de ĉirkaŭ 300 000 pensilvanigermanoj. La plejmulto el ili vivas en la Usonaj ŝtatoj Pensilvanio, Indianao, kaj Ohio. En Kanado, la parolantoj de la pensilvanigermana vivas en Ontario. En 1993 la Nova testamento estis tradukita en tiun lingvon.

Pensilvanigermana dialekto
Deitsch /dajĉ/ aŭ /deĉ/
Mapo
lingvo • sankta lingvo • moderna lingvo
Rejnfranka dialektaro
Parolata en Usono, kaj Kanado
Parolantoj 148 000
Denaskaj parolantoj 300 000 pensilvanigermanoj (100% parolas ankaŭ la anglan)
Skribo latina
Lingvaj kodoj
Lingvaj kodoj
  ISO 639-3 pdc
  Glottolog penn1240
Angla nomo Pennsylvania German
Franca nomo allemand de Pennsylvanie
Vikipedio
Emblemo de Vikipedio Vizitu vikipedion en la pensilvanigermana lingvo!
v • d • r

La originaj parolantoj de la pensilvanigermana lingvo enmigris al Pensilvanio el Alzaco, Palatinato kaj Svislando. La pensilvanigermana similas multe al la dialektoj palatinataj. Hodiaŭ la parolantoj de la pensilavanigermana ofte uzas vortojn el la angla lingvo.

La plejmulto el la parolantoj hodiaŭ apartenas al sektoj kristanaj konservativaj kaj anabaptistidaj: la amiŝoj kaj la menonitoj kaj la "Old German Baptist Brethren" fondita fare de Alexander Mack

En kelkaj kanonoj la parolantoj apartenas ankoraŭ al luteraj, reformitaj kaj aliaj ne-anabaptistaj sektoj tamen en ĉi tiuj komunumoj la lingvo rapide malaperas. La infanoj de ĉi lastaj komunumoj ne lernas plu la pensilvanigermanan hejme malgraŭ multaj lastatempaj kaj nuntempaj klopodoj savi kaj reinstrui la lingvon.

Literaturskribintoj

redakti
B - G
Ernest Waldo Bechtel - John Birmelin - Richard Druckenbrod - Henry Lee Fisher - Ralph Samuel Funk - Russell Wieder Gilbert - Ezra Grumbine - Lee Light Grumbine
H - L
Earl C. HAAG - Henry Harbaugh - J. Max Hark - Thomas Hess Harter - Hank Hershberger - Abraham Reeser Horne - Paul Brendle Horning - Isaac R. Horst - Clarence Francis Iobst - Eli Keller - Irwin Ray Klinger - Joseph Horst Light
M - Z
Harvey Monroe Miller - Lloyd A. Moll - Charles Christopher More - Pierce Edward Swope - Edwin Gehman Weber - Louise Adeline Weitzel - Paul Richard Wieand - Astor Clinton Wuchter - Charles Calvin Ziegler

Popolkantoj

redakti
Du, du liegscht mir im Hazen,
Du, du liegscht mir im Sinn;
Du, du machscht mir viel Schmazen,
Du weescht net wie gut ich dir bin;
Ya, ya, ya ,ya! Du weescht net wie gut ich dir bin.

Kantonoj kie la pensilvanigermana estas parolata

redakti

  Kanado:

  • Waterloo
  • Grey
  • Bruce
  • Oxford
  • Perth
  • Wellington
  • Elgin
  • Renfrew


  Usono:
  Pensilvanio

 
  Indianio


  Ohio

 
  Viskonsino

 
  Nov-Jorkio

 
  Miĉigano

 
  Misurio

 
  Marilando

  • Garett
  • Saint Mary's
  • Somerset

 
  Iovao

 
  Ilinojso

  • Crawford
  • Douglas
  • Moultrie
  • Tazewell
  • Woodford

 
  Minesoto

  • Fillmore

 
  Kansaso

  Tenesio

  • Lawrence

 
  Oklahomo

  • Custer
  • Mayes

 
  Delavaro

 
  Kentukio

 
  Suda Dakoto

  • Hutchinson


  Virginio

  • Augusata
  • Frederick
  • Rockingham
  • Shenandoah
  • Spottsylvania


  Okcidenta Virginio


  Oregono


  Teksaso


  Montano


  Florido

  • Sarasota

 
 
 
 

Ekzemplo: Patro Nia

redakti

origino: el la palatinata
skribo: latina (1. Bufintona-Barba-Bima sistemo, 2. Ohia sistemo)
specimeno: la Patro Nia:

Unsah Faddah im Himmel,
dei nohma loss heilich sei,
Dei Reich loss kumma.
Dei villa loss gedu sei,
uf di eaht vi im Himmel.
Unsah tayklich broht gebb uns heit,
Un fagebb unsah shulda,
vi miah dee fagevva vo uns shuldich sinn.
Un fiah uns naett in di fasuchung,
avvah hald uns fu'm eevila.
Fa dei is es Reich, di graft,
un di hallichkeit in ayvichkeit.
Amen.

Eksteraj ligiloj

redakti
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Pensilvanigermana_dialekto&oldid=8908975"