Vito Volterra (3a de Majo 1860 – 11a de Oktobro 1940) estis itala matematikisto kaj fizikisto, konata pro siaj kontribuoj al la matematika biologio kaj al integralaj ekvacioj, estis unu el la fondintoj de la funkcia analizo.[1]

Vito Volterra
Persona informo
Naskiĝo 3-an de majo 1860 (1860-05-03)
en Ankono
Morto 11-an de oktobro 1940 (1940-10-11) (80-jaraĝa)
en Romo
Tombo Ariccia cemetery
Lingvoj itala
Ŝtataneco Reĝlando Italio
Alma mater Scuola Normale Superiore di PisaUniversitato de Pizo
Familio
Infano Edoardo Volterra
Okupo
Okupo matematikisto • fizikisto • universitata instruisto • politikisto
Verkoj ekvacio de Lotka-Volterra
Aro de Smith-Volterra-Cantor
integrala ekvacio de Volterra
Volterra series
Volterra operator
Volterra space
funkcio de Volterra
vdr

La ekvacio de Lotka-Volterra aŭ reguloj de Lotka-Volterra ankaŭ Lotka-Volterra-leĝoj aŭ nur Volterra-reguloj estas tri reguloj por kvanta priskribo de la populacia dinamiko en la rabobesta-preda rilato. La tri bazaj reguloj estis ellaboritaj en 1925 kaj 1926 samtempe kaj sendepende unu de la alia, fare de aŭstra-usona matematikisto Alfred James Lotka kaj de Vito Volterra. La reguloj priskribas evoluon de du populacioj en granda areo, se nur ili konkuras kaj sendepende de aliaj mediaj faktoroj. Laŭ la unua regulo, la malpliiĝo de la rabobestoj sekvas fazomalfrue malpliiĝon de la predo. Laŭ la dua regulo, la populacinombra averaĝo estas konstanta en longa tempo kaj sendependas de la periodaj ŝanĝiĝoj. Laŭ la tria regulo, la predopopulacio kreskas pli forte ol la rabobesta populacio.

Elektitaj verkoj de Volterra redakti

  • 1910. Leçons sur les fonctions de lignes. Paris: Gauthier-Villars.
  • 1912. The theory of permutable functions. Princeton University Press.
  • 1913. Leçons sur les équations intégrales et les équations intégro-différentielles. Paris: Gauthier-Villars.
  • 1926, "Variazioni e fluttuazioni del numero d'individui in specie animali conviventi," Mem. R. Accad. Naz. dei Lincei 2: 31–113.
  • 1926, "Fluctuations in the abundance of a species considered mathematically," Nature 118: 558–60.
  • 1960. Sur les Distorsions des corps élastiques (kun Enrico Volterra). Paris: Gauthier-Villars.
  • 1930. Theory of functionals and of integral and integro-differential equations. Blackie & Son.
  • 1931. Leçons sur la théorie mathématique de la lutte pour la vie. Paris: Gauthier-Villars. Reissued 1990, Gabay, J., ed.
  • 1954-1962. Opere matematiche. Memorie e note.[6] Vol. 1, 1954; Vol. 2, 1956; Vol. 3, 1957; Vol. 4, 1960; Vol. 5, 1962; Accademia dei Lincei.

Notoj redakti

  1. According to Accardi (1992, p. 150). Precisely, Accardi's analysis of the contribution of Volterra to the founding of functional analysis is aimed to show that he was the sole founder of the field, and to stimulate the readers to read Volterra's original papers.

Vidu ankaŭ redakti

Eksteraj ligiloj redakti