Adone ZOLI (al 16-an de decembro 1887 en Cesena, Emilia-Romagna – la 20-an de februaro 1960 en Romo) estis itala politikisto kiu servis kiel la 35a ĉefministro de Italio de majo 1957 al julio 1958; li estis la unua senatano al iam ajn tenis la oficejon.[1] [2]

Adone Zoli
Persona informo
Adone Zoli
Naskonomo Adone Zoli
Naskiĝo 16-an de decembro 1887 (1887-12-16)
en Cesena
Morto 20-an de februaro 1960 (1960-02-20) (72-jaraĝa)
en Romo
Lingvoj itala vd
Ŝtataneco Italio (1946–1960)
Reĝlando Italio (1887–1946) Redakti la valoron en Wikidata vd
Alma mater Universitato de Bolonjo Redakti la valoron en Wikidata vd
Partio Itala kristan-demokrata partio Redakti la valoron en Wikidata vd
Profesio
Okupo politikisto
advokato
partizano Redakti la valoron en Wikidata vd
Aktiva en Romo vd
vd Fonto: Vikidatumoj
vdr

Kiel membro de la kristana demokratia partio, Zoli servis ankaŭ kiel ministro de justico, financo kaj buĝeto, dum la 1950aj jaroj. [3]

En 1907, li diplomiĝis en leĝo ĉe la Universitato de Bologna, komencinta karieron kiel advokato unue en Genoa, tiam en Bologna kaj fine en Florenco, kie li renkontis Tommaso Brunelli, katolika advokato, elektita viculo de itala Popola Partio (PPI) en 1919, kiu tre influis la politikan ideologion de Zoli.[4]

Zoli batalis en la Unua Mondmilito kiel volontulo, partoprenanta en la batalo de Caporetto kaj akiris, fine de la konflikto, du krucoj por milita merito kaj unu por militista honoro.[5] Post la milito li partoprenis en diversaj kongresoj de la PPI. En 1920, li fariĝis membro de nacia konsilio de la partio, dum en oktobro 1921 li estis nomumita en la nacia direkto, pozicio ke li tenis ĝis la likvido de la partio en 1926, trudita de la faŝisma reĝimo de Benito Mussolini. Tralonge de lia politika kariero, Zoli restis fortan anti-faŝisto.[6]

Rezista movado

redakti

En 1943, li aliĝis al la partizana kontraŭnazia rezistmovado instalinta la anti-faŝisma komitato en Florenco kaj poste aliĝis al la Nacian Liberigan Komitatan (CLN), politika ombrela organizo kaj la ĉefa reprezentanto de la Itala kontraŭnazia rezistmovado. [7]

En novembro 1943 li estis arestita kun du el siaj infanoj kaj kondamnita al morto de la nazioj, sed li estis liberigita helpe de siaj partizanaj kamaradoj. En februaro 1944, li evitis alian provon aresti lin, sed lia edzino kaj tri infanoj ja estis arestitaj.[8]

En decembro 1943, li estis inter la fondintoj de la itala kristan-demokrata partio, la nova centrista partio, heredanto de la PPI, gvidita de Alcide De Gasperi. [9]

Politika kariero

redakti

Sur 25 septembro 1945, Zoli estis nomumita en la Konstitucianta Asembleo de la Itala Respubliko instalita en la Reĝlando de Italio post la fino de la Dua Mondmilito.[10][11]

Post la ĝenerala balotado de 1948, Zoli estis elektita al la Senato de la Respubliko por Florenco, kun preskaŭ 70 000 voĉdonoj.[12]

Dum sia ministerio li laboris plibonigi kondiĉojn de malliberuloj, kiuj estis ankoraŭ submetita al faŝismaj leĝoj kaj reguligoj, en konsento kun la principo de la re-eduka funkcio de la puno, esprimita de la nova respublikana konstitucio.[13] Zoli efektivigis gravajn mezurojn kiuj inkluzivis la abolicion de la kaprazado por malliberuloj kondamnitaj al mallongaj punoj kaj la devontigo porti prizonajn uniformojn. Li ankaŭ establis ke la kondamnitoj devus esti vokita de prizonaj oficiroj de sia propra nomo kaj ne de matrikulacia nombro. [14] Li ankaŭ pliigis kursojn de edukado, cinematografio kaj teatraj prezentoj kaj permesis teni en la ĉelo la necesaĵoj por skribi, tiel kiel la fotoj de familianoj.[15]

Krome, Zoli subtenis la planon, komencita de komunista gvidanto, Palmiro Togliatti, doni amnestion por krimoj faritaj "por politikaj finoj" de la Marŝo al Romo ĝis la 18-a de junio 1946. Ĉi tiu leĝo, aprobita de parlamento en 1953, pliigis la popularecon de Zoli. [16] [17]

Ĉefministro

redakti

Prezidanto Gronchi donis Zoli la taskon formi novan ministraron kaj je la 20-an de majo, Zoli estis ĵurita kiel nova ĉefministro de registaro. Li formis unu-partia ministraro, kunmetis nur de membrojn de la kristana demokratia partio, en kiu li ankoraŭ tenis la ministerion de buĝeto.[18]

Dum lia ĉefministerado, la parlamento aprobis leĝon kiu etendis devigan universalan socian sekurecon kaj asekuron al ĉiuj laboristoj.[19]

Referencoj

redakti
  1. Composizione del Governo Zoli, senato.it
  2. Adone Zoli – Biografia
  3. Adone Zoli. Un padre della Repubblica
  4. Pierandrea Vanni, Adone Zoli, in I Grandi di Romagna, Bologna, Edizioni Il Resto del Carlino, 1990
  5. Guido Gambetta and Salvatore Mirabella, Adone Zoli. Un padre della Repubblica, Bologna, Bononia University Press, 2010
  6. Giulio Conticelli, Adone Zoli. Cristiano, patriota, avvocato, Florence, Polistampa, 2014
  7. Comitato di Liberazione Nazionale – CLN. Arkivita el la originalo je 2022-01-28. Alirita 2022-07-11.
  8. Donne e Uomini della Resistenza: Adone Zoli[rompita ligilo], ANPI
  9. Einaudi, Mario (1947). "Christian Democracy in Italy". The Review of Politics. 9 (1): 16–33. doi:10.1017/S003467050003792X. JSTOR 1404299.
  10. Adone Zoli – Senato della Repubblica, senato.it
  11. Consulta Nazionale – Portale Storico, camera.it
  12. Elezioni del 1948: Collegio di Firenze, Ministero dell'Interno
  13. funzione rieducativa della pena[rompita ligilo], Altalex
  14. La dignità della persona in carcere, giustizia.it
  15. I diritti del detenuto previsti dall'ordinamento italiano: analisi e limiti alla luce delle recenti riforme, Mondo Diritto
  16. Armellini, Arvise (la 5-an de aprilo 2016). "New Study: Number of Casualties in Nazi Massacres in Italy Nearly Double as Previously Believed". prenita la 28-an de novembro 2018.
  17. Neitzel, Sönke. "Book Review by Sönke Neitzel in War in History: Wehrmacht und Waffen-SS im Partisanenkrieg: Italien 1943-1945". Universitato de Kolonjo. prenita la 28-an de novembro 2018.
  18. Composizione del Governo Zoli, senato.it
  19. Growth to Limits: The Western European Welfare States Since World War II Volume 4 edited by Peter Flora