Municipo Jēkabpils

	municipo Jēkabpils
	latve Jēkabpils novads
	municipo
	Jēkabpils. Linko estas simbolo de la urbo.
	Blazono
	Blazono
Lando	Latvio
Historiaj regionoj	Vidzeme, Zemgalio, Selonio
Ŝoseo	E22 Ventspils-Moskvo
- Ŝoseo	A6 Rigo-Daugavpils
- Ŝoseo	P75 Jēkabpils-Nereta
- Ŝoseo	P74 Jēkabpils-Aknīste
Urboj	Jēkabpils, Aknīste, Viesīte
Riveroj	Daŭgavo, Ziemeļsusēja, Dienvidsusēja, Viesīte
Ĉefurbo	Jēkabpils
Plej alta punkto	Ormaņu kalns
- alteco	167 m s. m.
Areo	2 996 km² (299 600 ha)
Loĝantaro	40 576 (2021)
Denseco	13,54 loĝ./km²
Estiĝo	2021
Horzono	EET (UTC+2)
- somera tempo	EEST (UTC+3)
ISO 3166-2:LV	LV-042
	Vikimedia Komunejo: Jēkabpils Municipality
	Retpaĝo: jekabpils.lv

La distrikto > municipo Jēkabpils (latve Jēkabpils novads) estas distrikto en orienta Latvio. La distrikto estis kreita en 2021 en la lastaj limoj de iama distrikto Jēkabpils (latve Jēkabpils rajons, 1949-2009), per unuiĝo de ekzistantaj en 2009-2021 5 iamaj pli malgrandaj komunumoj kaj urbo Jēkabpils (latve Jēkabpils pilsēta, Jēkabpils novads, Aknīstes novads, Krustpils novads, Salas novads, Viesītes novads). La centro de la distrikto situas en ŝtata urbo Jēkabpils.

Ĝiaj najbaraj distriktoj estas oriente distrikto Līvāni kaj distrikto Preiļi, sude distrikto Augšdaugava kaj Litovia distrikto Panevėžys, norde distrikto Madona kaj distrikto Varakļāni, kaj okcidente distrikto Aizkraukle.

Historio redakti

La teritorio de la distrikto estis loĝata ekde la 9-a jarmilo a.K.^[2] En la 1-a jarmilo a.K., fortikigitaj setlejoj estis en Asote, Dignāja, Sēlpils. Komence de nia epoko, la regiono estis loĝita fare de balta triboj, latgaloj kaj selonoj, la grava Daŭgavo akvovojo kaj lokaj komercvojoj pasis tra ĝi. En la 13-a jarcento, Sēlpils kaj Asote iĝis celoj de la krucistaj atakoj en la unuaj jardekoj. En la 1250-aj jaroj, ĝia parto de Selonio kaj Latgalio estis subigita. Post la kolapso de Livonio en 1560, la tero sur la maldekstra bordo de la Daŭgavo estis akirita fare de la Duklando Kuronio kaj Zemgalio, la dekstra bordo venis sub Polaj-Litovaj ŝtata regado, kaj ĝia norda parto apartenas al Svedio ekde la 1620-aj jaroj. En la 18-a jarcento, la teritorio de la regiono venis sub la kontrolon de la Rusia Imperio. En 1918-1920 la distrikto estis inkludita en la Respubliko de Latvio.^[2]

Geografio redakti

En la orienta parto de la distrikto troviĝas la Vidusdaugava malaltebenaĵo, en la sudoriento la Aknīste levo, okcidente la Sēlija remparo (Ormaņu kalns 167 m, Taborkalns 139 m). Grundoj - gazonaj, podzolaj kaj marĉaj. Mineraloj: argilo (Auzāni, Skanstenieki), dolomito (Birži, Brodi), gruzo (Elkšņi, Spārniņi), torfo (marĉoj Baraukas, Nomaļu, Stridas).^[2]

Averaĝa temperaturo en januaro -6 - −6,5 °C, en julio +17 - +17,5 °C. Precipitaĵo 600–650 mm jare.^[2]

Gravaj riveroj:

Daŭgavo baseno: Daŭgavo, Odze, Ziemeļsusēja, Nereta, Aiviekste (lima rivero).
Lielupe baseno: Dienvidsusēja, Viesīte.

Grandaj lagoj: Saukas (7,7 km²), Viesītes (2,3 km²). Norde parto la Pļaviņu akvujo.^[2]

Loĝantaro redakti

Distrikto Jēkabpils havas 40 576 loĝantojn (2021) kaj la denseco estas 15,6 loĝantoj por kvadratkilometro.

La plej grandaj setlejoj
N#	Setlejo	Statuso	Paroĥo	Loĝantaro (2021)^[3]^[4]
1.	Jēkabpils	Ŝtata urbo	-	22 950
2.	Viesīte	Urbo	-	1558
3.	Sala	Vilaĝo	Salas	1412
4.	Aknīste	Urbo	-	1016
5.	Birži	Vilaĝo	Biržu	494
6.	Brodi	Vilaĝo	Ābeļu	367
7.	Zasa	Vilaĝo	Zasas	312
8.	Mežāre	Vilaĝo	Mežāres	300
9.	Zīlāni	Vilaĝo	Kūku	295
10.	Jaunā muiža	Vilaĝo	Kūku	287

Administraj unuoj redakti

Urboj (pilsēta) redakti

Jēkabpils valstspilsēta, Aknīstes pilsēta, Viesītes pilsēta.

Paroĥoj (pagasts) redakti

Aknīstes pagasts, Asares pagasts, Atašienes pagasts, Ābeļu pagasts, Dignājas pagasts, Dunavas pagasts, Elkšņu pagasts, Gārsenes pagasts, Kalna pagasts, Krustpils pagasts, Kūku pagasts, Leimaņu pagasts, Mežāres pagasts, Rites pagasts, Rubenes pagasts, Salas pagasts, Saukas pagasts, Sēlpils pagasts, Variešu pagasts, Viesītes pagasts, Vīpes pagasts, Zasas pagasts.