Homedoj
Homedoj (Hominidae) estas senvostaj simioj aŭ, pli precize, familio de la ordo primatoj, kiel ekzemple:
- la orangutango (Pongo pygmaeus);
- la ĉimpanzo (Pan troglodytes);
- la eta ĉimpanzo/bonobo (Pan paniscus);
- la gorilo (Gorilla gorilla);
- la homo (Homo sapiens) (kaj ties praformoj, tiuteme vidu liston en Primatoj aŭ apartan artikolon Prahomo) kune ili konsistigas la subfamilion Homenoj.
 | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) | ||||||||||||||
| Biologia klasado | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
 | ||||||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj
| ||||||||||||||
Nuntempe oni opinias, ke ne nur la homoj apartenas al la homedoj (la gibonoj, kvankam parencaj, ne apartenas tamen al la homedoj). La ne-homaj membroj de ĉi-familio vivas en Ekvatora Afriko, Sumatro, kaj Borneo. La fosilioj venas de la mioceno kaj aperas en Afriko kaj Azio.
Kelkaj ecoj pri homedoj
redakti- Pezo: proksimume 48–270 kg;
- Viroj ĝenerale pli grandas ol inoj;
- Fortikaj korpoj kaj disvolvitaj brakoj;
- Polekso (man-dikfingro) kaj halukso (pied-dikfingro) kontraŭstareblaj, escepte en homoj, kies haluksoj ne estas kontraŭstareblaj;
- Ĉiuj fingroj havas platajn ungojn;
- Neniu havas voston;
- Vertikala aŭ duon-vertikala teniĝo;
- Granda cerbujo/kranio – la dentformulo estas la sama por ĉiuj – 2/2, 1/1, 2/2, 3/3 = 32, kun larĝaj incizivoj (tranĉodentoj), kaj la kaninoj (kojnodentoj) neniam evoluas ĝis dentegoj (kiel povas okazi en aliaj grupoj);
- Ĉiu estas omnivora (ĉiomanĝulo), speciale fruktmanĝuloj. Ĉiu escepte de homoj bone grimpas, sed nur la orangutango estas arbo-loĝema;
- Ĉiu povas teni vizaĝ-esprimojn, konstrui nestojn, ĝenerale naskas nur unu idon, kaj ĝenerale tenas longajn prizorg-tempojn rilate al la idoj.
Homa kromosomo 2 kaj ties similecaj kromosomoj en aliaj homedoj (H= homo; C= ĉimpanzo; G= gorilo; O= orangutango) – rimarkinda estas la fakto, ke la homa kromosomo similas tiel kiel paro da kromosomoj de aliaj homedoj
Homa kromosomo 5 kaj ties simileca kromosomo en ĉimpanzo – la bildo prezentas kromosoman inversigon inter homo kaj ĉimpanzo en la regiono p14.I-q14.I
Homedoj (Hominidae)
redaktiLa simbolo † indikas elmortintan grupon. Tiu ĉi listo ne estas kompleta.
† Driopiteka subfamilio (Dryopithecinae)
redakti- † Prokonsula genro (Proconsul)
- † Rangvapiteka genro (Rangwapithecus)
- † Driopiteka genro (Dryopithecus)
Orangutanga subfamilio (Ponginae)
redakti- † Ramapiteka genro
- † Gigantopiteka genro (Gigantopithecus)
- Orangutanga genro (Pongo)
- Pongo pygmaeus
- Ĉimpanza genro (Pan)
- Ĉimpanzo Pan troglodytes
- Eta ĉimpanzo Pan paniscus
- Gorila genro
- Gorilo Gorilla gorilla
- † Aŭstralopiteka genro
- Australopithecus afarensis
- Australopithecus africanus
- † Ardipithecus ramidus
- † Parantropa genro
- † Paranthropus robustus
- † Paranthropus boisei
- Homa genro
-
Homeda genealogia arbo -
Kranioj de orangutango kaj gorilo
